Τετάρτη 29 Οκτωβρίου 2014

Απλό «ελαιόλαδο» ή «εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο»;

Προχθές είχα κάτσει σε μια γωνιά σε ένα μεγάλο σούπερ – μάρκετ και παρατηρούσα τον κόσμο που αγόραζε ελαιόλαδο από τα ράφια. Όχι πως δεν περίμενα να δω αυτό που είδα αλλά… άλλο να το υποψιάζεσαι και άλλο να βλέπεις να φεύγουν σύννεφο τα ραφιναρισμένα λάδια, δηλαδή τα πιο υποβαθμισμένα, και τα εξαιρετικά παρθένα να μένουν απούλητα. Μα τι στο καλό παθαίνουμε εδώ, σε αυτή τη χώρα; Ειδικά με το ελαιόλαδο, η κατάσταση είναι απίθανη! Το πιο τρελό; Πόσο τοις εκατό από τα ελαιόλαδα που πουλιούνται στο ράφι είναι εξαιρετικά παρθένα; Τρεισήμισι τοις εκατό (3,5%)! Τα δε ραφιναρισμένα ελαιόλαδα 93%!
Photo: lonfong@Flickr
Photo: lonfong@Flickr
Τα στοιχεία αυτά προέρχονται από σχετική έρευνα που χρηματοδοτήθηκε από την Ε.Ε. το 2011 και έγινε στον δήμο Αγ. Δημητρίου στην Αθήνα (infoil.tuc.gr) στα σούπερ - μάρκετ Δούκας. Πριν διαβάσετε τη συνέχεια του άρθρου, καλό είναι να θυμηθούμε τι είναι το «εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο»: είναι ο χυμός της ελιάς που τον παραλαμβάνουμε μέσα από μια ήπια, φυσική διαδικασία στο ελαιοτριβείο με σπάσιμο, κίνηση της πάστας ελαιολάδου με χαμηλή θέρμανση και φυγοκέντρηση για να διαχωριστεί το ελαιόλαδο από τα νερά της διαδικασίας. Έτσι, το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο κρατάει όλα τα ιδιαίτερα συστατικά του (πολυφαινόλες, βιταμίνες κλπ), που έχουνε κάνει ένα πολύτιμο είδος διατροφής σε όλο τον κόσμο.
Κατ’ αρχάς να πούμε εδώ τι στο καλό είναι αυτό το ραφιναρισμένο ελαιόλαδο, που φυσικά δεν γράφει πουθενά ότι είναι ραφιναρισμένο αλλά μόνο ότι  «αποτελείται από εξευγενισμένα και παρθένα ελαιόλαδα» ενώ η επίσημη ονομασία του είναι απλώς «ελαιόλαδο». Τίποτα παραπάνω, τίποτα λιγότερο. Το απλό ελαιόλαδο, λοιπόν, το Κλασικό, έχει παραχθεί μέσα από μια βαριά χημική και θερμική επεξεργασία (220 βαθμοί!) από τα χειρότερα λάδια που μπορείτε να φανταστείτε, δηλαδή τα λάδια που έχουν ταγγίσει σε μεγάλο βαθμό, έχουν πολύ υψηλές οξύτητες (μέχρι και 15% - 20%), έχουν έντονες άσχημες οσμές - με δυο λόγια: είναι ακατάλληλα για την υγεία μας και απαγορεύεται να διατεθούν για κατανάλωση παρά μόνο αφού πρώτα περάσουν από ένα... διυλιστήριο ελαιολάδου για να φύγουν τα οξέα, οι βαριές μυρωδιές, τα σκούρα χρώματα και όλα τα κατάλοιπα που υπάρχουν μέσα του. Και έτσι παραμένει στο τέλος μια ουδέτερη οργανοληπτικά λιπαρή ουσία με εξαφανισμένα τα ωφέλιμα συστατικά, που έχει το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο, και κυρίως τις μοναδικές πολυφαινόλες που τις κυνηγάμε στα αγουρέλαια κλπ.
Όπου ακούτε η διαβάζετε τη λέξη «ελαιόλαδο», πρέπει να ξέρετε ότι αυτό είναι το ραφιναρισμένο ελαιόλαδο, άλλο αν από άγνοια ή και σκοπιμότητα των περισσότερων σεφ, διατροφολόγων και άλλων ειδικών εννοούν αλλά δεν το ονομάζουν το «εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο» (πού είσαι Jamie Oliver να σε ακούσουν που το βροντοφωνάζεις;). Προσέξτε, στα μπουκάλια των δύο μεγάλων Κυριών του Λαδιού, το όνομα που του έχουν δώσει είναι «Κλασικό». Έχετε συναντήσει πουθενά δύο πολυεθνικές να έχουν βαπτίσει με το ίδιο όνομα (Κλασικό) το ίδιο ανταγωνιστικό προϊόν; Όχι φυσικά, ίσως μόνο σε χώρες που δεν σέβονται τον καταναλωτή, θέλουν να τον μπερδέψουν (κλασική παιδεία, κλασική μουσική, κλασικός αθλητισμός) με ένα βαρύγδουπο όνομα και οι καταναλωτές παραμένουν επί δεκαετίες απαίδευτοι και άσχετοι με το κυριότερο αγροτικό τους προϊόν, το οποίο δίνει ψωμί στο 10% του πληθυσμού.
Και η παραπλάνηση ολοκληρώνεται ειδικά στην εταιρεία Μινέρβα, με την εικόνα δύο υγιέστατων ελιών, η μία σκουρόχρωμη και η άλλη καταπράσινη, που ούτε στα αγουρόλαδα του Οκτωβρίου δεν την συναντάς. Κοτσάρουν από πάνω κιόλας τη φράση «αυτό είναι το λάδι!», τονίζοντάς το και με ένα θαυμαστικό, οπότε το αδίκημα της παραπλάνησης μόλις ολοκληρώθηκε.
«Αυτό είναι το λάδι!» λοιπόν, το κλασικό συνονθύλευμα καταταλαιπωρημένων λιπαρών οξέων, που τα μαζέψαμε ημιλιπόθυμα στο μπουκάλι μετά από μια απίστευτη χημική και θερμική επεξεργασία, αφού τους προσθέσαμε και ένα 2-4% καλό λαδάκι (εξαιρετικό παρθένο, μπας και θυμίσουν λίγο πραγματικό λαδάκι). Και το εξοργιστικό; Η τιμή τους είναι βία ένα (1) ευρώ φθηνότερα από ένα εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο της ίδιας εταιρείας. Και έτσι, με το ένα ευρώ διαφορά, τα όμορφα λόγια και την ελκυστική παραπλανητική φωτογραφία στην ετικέτα, σπάνε ταμεία και γεια χαρά! Απλό «ελαιόλαδο» η «εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο»;
Θα μπορούσα να γράφω σελίδες για το κακό που κάνει η κατανάλωση των ραφιναρισμένων (εξευγενισμένων) λαδιών και στην υγεία μας, αφού αντικαθιστούν στο τραπέζι και την κουζίνα τα τόσο ωφέλιμα εξαιρετικά παρθένα, αλλά και στην τσέπη των ελαιοπαραγωγών, αφού έτσι μαθαίνουν να παράγουν κακής ποιότητος ελαιόλαδα αντί να εντείνουν τις προσπάθειές τους και με λίγη παραπάνω προσπάθεια, μέσα από γνώση και εκπαίδευση, να φτιάξουν υψηλής ποιότητος εξαιρετικά παρθένα με τιμές διάθεσης ίσως και 100% υψηλότερες.
Υ.Γ.: Μην αγοράζετε οποιοδήποτε είδος ελαιόλαδου, αν δεν γράφει στην ετικέτα «εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο».
Διαβάστε περισσότερα γύρω απο τα σεμινάρια ελαιολάδου από τον Βασίλη Φραντζολά στο oliveoilseminars.com.

http://www.bostanistas.gr/