Τετάρτη 14 Οκτωβρίου 2015

Η θέση της ΚΙΠΑΝ για την πρόσφατη Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου «Ρύθμιση κατεπειγόντων θεμάτων των Υπουργείων ….και Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων».

Η Κίνηση Πανεπιστημιακής Αναβάθμισης εκφράζει την ανησυχία της και διαμαρτύρεται έντονα για το πρόσφατο δείγμα αυταρχικής πολιτικής στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, όπως αυτή εκφράστηκε με την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου «Ρύθμιση κατεπειγόντων θεμάτων των Υπουργείων ….και Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων» (ΦΕΚ Α’ 127/08.10.2015) (βλ. [1]).

Σύμφωνα με το Σύνταγμα (άρθρο 44 παρ. 1), «σε έκτακτες περιπτώσεις εξαιρετικά επείγουσας και απρόβλεπτης ανάγκης ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μπορεί ύστερα από πρόταση του Υπουργικού Συμβουλίου, να εκδίδει πράξεις νομοθετικού περιεχομένου». Είναι απορίας άξιο με ποιο σκεπτικό o Υπουργός Παιδείας έκρινε –και ο συνυπογράφων Πρόεδρος της Δημοκρατίας ενέκρινε- ως «έκτακτη περίπτωση εξαιρετικά επείγουσας και απρόβλεπτης ανάγκης» για τη χώρα την κατάργηση της αρμοδιότητας των Συμβουλίων Ιδρύματος για την προεπιλογή των υποψηφίων Πρυτάνεων και … της δημόσιας συνέντευξης των υποψηφίων Πρυτάνεων, ώστε να αναγκαστεί η Πολιτεία να καταφύγει στην έκδοση Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ). Η σπουδή της κυβέρνησης να εκδώσει την ΠΝΠ, μιας κυβέρνησης που ως αντιπολίτευση μέχρι πρόσφατα κατακεραύνωνε –ορθώς- την πρακτική της νομοθέτησης με ΠΝΠ, δείχνει πώς ακριβώς εννοεί η κυβέρνηση τον «μεγάλο και συμμετοχικό διάλογο» για τον νέο Νόμο-Πλαίσιο για την Παιδεία, που εξήγγειλε ο Πρωθυπουργός κατά την ανάγνωση των προγραμματικών δηλώσεων της Κυβέρνησης στο Κοινοβούλιο και που επιβεβαίωσε ο αρμόδιος Υπουργός του!

Καλούμε την Κυβέρνηση, αν ενδιαφέρεται πράγματι για την ποιότητα της εκπαίδευσης των παιδιών του Ελληνικού λαού, να ανακαλέσει την ΠΝΠ και να ξεκινήσει πράγματι ένα γνήσιο και ειλικρινή διάλογο με την Πανεπιστημιακή Κοινότητα για θεσμικά αλλά και για τα, ιδιαιτέρως οξυμένα, οικονομικά και λειτουργικά προβλήματα των Πανεπιστημίων. Καλούμε τον Πρωθυπουργό να τιμήσει την υπογραφή του και να εφαρμόσει τον νόμο 4336/2015, ΦΕΚ Α΄ 94/14.08.2015, δηλαδή το Μνημόνιο ΙΙΙ, με τον οποίο η Ελλάδα δεσμεύεται ότι «Οι αρχές, σε συνεργασία με τον ΟΟΣΑ και τους ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες, θα επικαιροποιήσουν έως τον Απρίλιο 2016 την αξιολόγηση του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος, που εκπόνησε ο ΟΟΣΑ το 2011. . . . η επανεξέταση θα αξιολογήσει . . . τη λειτουργία και διακυβέρνηση των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης . . . ". Καλούμε την αντιπολίτευση, ασκώντας τον θεσμικό της ρόλο, να ελέγξει τις πράξεις της Κυβέρνησης που οδηγούν τα ελληνικά Πανεπιστήμια στο περιθώριο του ευρωπαϊκού γίγνεσθαι στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση και Έρευνα. Καλούμε την ακαδημαϊκή κοινότητα να υπερασπιστεί το αυτονόητο δικαίωμά της για την πραγματική αυτοδιοίκηση των Πανεπιστημίων, έξω από λογικές κομματοκρατίας και πέρα από ιδεοληψίες, που θέλουν να μας πάνε δεκαετίες πίσω.

Ως προς αυτό καθαυτό το περιεχόμενο της ΠΝΠ επισημαίνουμε ότι:

[1] Καταργείται η προεπιλογή των υποψηφίων Πρυτάνεων από το Συμβούλιο Ιδρύματος. Η διάταξη αυτή, αποτέλεσμα συμβιβαστικής τροποποίησης της αρχικής πρόβλεψης για επιλογή του Πρύτανη από το Συμβούλιο Ιδρύματος, δεν διασφαλίζει τη βέλτιστη λειτουργικότητα στις σχέσεις μεταξύ των οργάνων διακυβέρνησης των Πανεπιστημίων και έχει επικριθεί ως παραβιάζουσα βασικές αρχές της διοικητικής επιστήμης. Ωστόσο, βασική αρχή της διοικητικής επιστήμης αποτελεί επίσης η αποφυγή σημαντικών μεταβολών στο σύστημα διακυβέρνησης οργανισμών χωρίς προηγούμενη συστηματική αξιολόγηση και αποτίμηση των συνεπειών της μιας ή της άλλης επιλογής.

[2] Περιορίζεται η δυνατότητα υποβολής υποψηφιότητας στις εκλογές Πρύτανη μόνο σε καθηγητές του ίδιου του Ιδρύματος. Έτσι όμως δεν παρέχεται η δυνατότητα στα Ιδρύματα να επιλέξουν για Πρύτανη κάποιον ικανό και άξιο επιστήμονα κύρους που δεν ανήκει στο καθηγητικό δυναμικό του ιδρύματος.

[3] Περιορίζεται, επίσης, η δυνατότητα εκλογής Πρύτανη με ηλεκτρονική ψηφοφορία, μόνο στην περίπτωση που έχουν προηγηθεί δύο άγονες εκλογικές διαδικασίες με φυσική παρουσία των εκλεκτόρων (δηλαδή με κάλπη). Ποιες ιδεοληψίες οδηγούν την κυβέρνηση στην άρνηση της εγκυρότητας και της «δημοκρατικής νομιμοποίησης» της ηλεκτρονικής ψήφου στις δύο πρώτες προσπάθειες (εκλογικές διαδικασίες) εκλογής Πρύτανη και στην αποδοχή της ως έγκυρη και δημοκρατική διαδικασία στην τρίτη προσπάθεια εκλογής Πρύτανη, μόνο η ίδια η κυβέρνηση μπορεί να το απαντήσει! Να σημειώσουμε μόνο ότι η ηλεκτρονική ψηφοφορία διευκολύνει τη συμμετοχή όλων των καθηγητών του Ιδρύματος στην εκλογή του Πρύτανη με αποτέλεσμα να έχουμε, σε όλες τις περιπτώσεις που εφαρμόστηκε, εξαιρετικά υψηλή συμμετοχή των καθηγητών στην εκλογή και, επομένως, υψηλή δημοκρατική νομιμοποίηση του εκλεγέντος Πρύτανη. Φαίνεται όμως ότι η Κυβέρνηση ακριβώς αυτό επιδιώκει: τη μειωμένη –και, επομένως, ευκολότερα κατευθυνόμενη και ελέγξιμη- συμμετοχή στις εκλογές, όταν πρακτικά θα είναι απών ένα σημαντικό μέρος των πανεπιστημιακών καθηγητών με έντονη ακαδημαϊκή δραστηριότητα και κινητικότητα στο διεθνή χώρο, ανθρώπων των οποίων ο βηματισμός κατά κανόνα δεν συντονίζεται με αυτό των κυβερνητικών.

Ε Κ Τ Ε Λ Ε Σ Τ Ι Κ Η Γ Ρ Α Μ Μ Α Τ Ε Ι Α της
Κ Ι Ν Η Σ Η Σ Π Α Ν Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ι Α Κ Η Σ Α Ν Α Β Α Θ Μ Ι Σ Η Σ