Το παγώνι [ή παγόνι από το λατινικό pavo, που έγινε πάων (υποκοριστικό: παώνιον) και μετά παγώνι] ανήκει στην οικογένεια των φασιανιδών και κατάγεται από την Ινδία, όπου σήμερα είναι προστατευόμενο είδος και θεωρείται «εθνικό πτηνό». Ήρθε στην Ευρώπη από την αρχαιότητα και είναι σίγουρο ότι υπήρχε ήδη στην περιοχή της Ελλάδας από την αρχαία εποχή. Μάλιστα, αποτελεί και σύμβολο της θεάς Ήρας σε αρχαίες αναπαραστάσεις (αγγεία, ψηφιδωτά κτλ), καθώς θεωρούσαν ότι τα μάτια της ουράς ήταν τα μάτια του Άργου που φρουρούσε την Ιώ κατά τη μυθολογία. Η ουρά του, με την απόλυτη συμμετρία της και τα πολλά μάτια που δημιουργούν οφθαλμαπάτη είναι αυτή που το κάνει να ξεχωρίζει και να θεωρείται σύμβολο από τους αρχαίους χρόνους. Τότε θεωρούταν είδος που προστατεύτεται από τους θεούς και υπήρχε σε ναούς και σε πλούσια σπίτια. Έχετε προσέξει ότι σε πολλές εκκλησίες απεικονίζονται δύο παγώνια δεξιά και αριστερά της εισόδου;
Το παγώνι είναι ζώο που εξημερώνεται εύκολα και παρουσιάζει μια ιδιαιτερότητα: το αρσενικό και το θηλυκό έχουν πολύ διαφορετική εμφάνιση. Συγκεκριμένα, το αρσενικό (μήκους 1,25 εκατοστά χωρίς την ουρά) είναι εκείνο με το λαμπερό στήθος (πράσινο ή μπλε), το λοφίο και τη μεγάλη εντυπωσιακή ουρά με τα πολύχρωμα μάτια. Από την άλλη το θηλυκό δεν είναι τόσο όμορφο. Έχει γκρι χρώμα και δε διαθέτει μεγάλη ουρά.
Βέβαια, το παγώνι είναι γνωστό και για την ενοχλητική φωνή του, ένα κρώξιμο που μοιάζει να μη συνάδει με την υπέροχη εμφάνισή του. Σε πολλούς μύθους υπενθυμίζεται ότι δεν υπάρχει τελειότητα και σαν παράδειγμα παρουσιάζεται το παγώνι και η αντίφαση «όμορφη εμφάνιση-άσχημη φωνή». Επίσης, όλοι έχουμε ακούσει τη φράση «φούσκωσε σαν παγώνι», για τον περήφανο άνθρωπο, το οποίο λέμε συνήθως κοροϊδεύοντας κάποιον.
Το άνοιγμα της ουράς γίνεται προκειμένου να προσελκυθεί το θηλυκό και να ζευγαρώσει με το αρσενικό. Η ουρά ανοίγει, γέρνει προς τα εμπρός και αρχίζει ένας καμαρωτός «χορός» κατά τον οποίο η ουρά κάνει έναν χαρακτηριστικό θόρυβο που μοιάζει με θρόισμα, αλλά και με τον ήχο της βροχής. Παράλληλα, βγάζει κραυγές, όχι τόσο ελκυστικές στα αυτιά μας, αλλά ελκυστικές για το θηλυκό. Αυτό με τη σειρά του αρχικά δείχνει αδιάφορο, αλλά τελικά επιλέγει να ζευγαρώσει με το αρσενικό που έχει την πιο όμορφη ουρά. Μάλιστα, είναι εντυπωσιακό ότι συνηθίζουν να ζευγαρώνουν τις περιόδους των βροχών. Τα παγώνια γεννούν κατά μέσο όρο 5 αυγά τη φορά και τα κλωσσούν για ένα μήνα. Μάλιστα μπορεί το ίδιο αρσενικό παγώνι να ζευγαρώσει κατά την ίδια περίοδο ζευγαρώματος με μέχρι 5 θηλυκά και να αναπαραχθούν 25 παγώνια! Μετά την αναπαραγωγική περίοδο ρίχνει τα φτερά του. Όταν τα μικρά γίνονται οχτώ μηνών εγκαταλείπουν τη μητέρα τους και αρχίζει η δημιουργία της ουράς, η οποία φτάνει σε πλήρη μορφή κατά τα τέσσερά τους χρόνια. Είναι ζώο παμφάγο και ζει κατά μέσο όρο 25 χρόνια σε φυσικό περιβάλλον, αλλά μπορεί να ζήσει και περισσότερα σε χώρους οργανωμένους (φάρμες), όπου θα δεχτεί περιποιήσεις.
Το βράδυ τα παγώνια κοιμούνται στα δέντρα, όπου σκαρφαλώνουν, αφού δε μπορούν να πετάξουν πολύ ψηλά και το πρωί κατεβαίνουν.
Συνηθίζουν να τρέχουν το ένα πίσω από το άλλο βγάζοντας κραυγές, όταν αντιλαμβάνονται κίνδυνο και δεν εγκαταλείπουν ποτέ τα μικρά τους. Τα «δικά» μας παγώνια όμως δεν έχουν να αντιμετωπίσουν τους κινδύνους εκείνων που ζουν στα δάση. Είναι εξημερωμένα, τρώνε ότι τους προσφέρουν τα παιδιά του Παυσιλύπου και ομορφαίνουν την καθημερινότητα της πόλης μας. Το πώς έφτασαν στην Καρδίτσα δεν το γνωρίζουμε, ίσως όμως είναι εναπομείναντα πτηνά του ζωολογικού κήπου που πριν πολλά χρόνια φιλοξενούσε πτηνά στο άλσος του Παυσιλύπου. Οι Καρδιτσιώτες τα αγαπούν, και ειδικά τα παιδιά, δεν ενοχλούν κανέναν και αντιθέτως αποτελούν σύμβολο της πόλης μας και τα αγαπάμε.
Συντακτική ομάδα του Karditsa 24
