Τετάρτη 20 Σεπτεμβρίου 2017

♥ Καρδίτσα: Πλατεία Ελευθερίας (κεντρική)

Ήταν ανέκαθεν η κεντρική πλατεία, η καρδιά του εμπορικού κέντρου και ο κατεξοχήν χώρος δημόσιων θεαμάτων και κοινωνικής συνεύρεσης της πόλης.
Από «πλατεία της αγοράς» μετονομάστηκε σε πλατεία Ελευθερίας, όταν η Θεσσαλία προσαρτήθηκε στο ελληνικό κράτος, το 1881. Ήταν ανέκαθεν η κεντρική πλατεία της πόλης, την οποία διέσχιζε στα βόρεια ο σημαντικότερος εμπορικός δρόμος, η «μεγάλη οδός» (σημερινός πεζόδρομος Τερτίπη), στον άξονα Α-Δ, ο οποίος συνέδεε το άλλοτε κέντρο της περιοχής, το Φανάρι, με την πρωτεύουσα της Θεσσαλίας, τη Λάρισα (απ’ όπου και η παλιότερη ονομασία «Λαρίσης»). Βρισκόταν στην καρδιά του εμπορικού κέντρου, το οποίο εκτεινόταν ανάμεσα στις σημερινές οδούς Ιεζεκιήλ, Χατζημήτρου, Διάκου και Καραϊσκάκη. Η ευθυγραμμισμένη πεταλόσχημη διαμόρφωσή της, με τις πολύτοξες στοές των καταστημάτων, οφείλεται στην αποτέφρωση όλων των ξύλινων καταστημάτων της αγοράς τη νύχτα της 18ης Αυγούστου 1881 και στο πολεοδομικό σχέδιο του 1882. Η χαλικόστρωσή της ήταν το πρώτο δημόσιο έργο που πραγματοποιήθηκε στην πόλη, τρία χρόνια μετά την προσάρτηση.

Στο χώρο αυτό πραγματοποιούνταν, ακόμη και μετά την κατασκευή της Νέας Αγοράς, η εβδομαδιαία αγορά, μέχρι τη δεκαετία του ’50. Παράλληλα, η πλατεία ήταν ένας από τους ελάχιστους χώρους δημόσιων θεαμάτων και κοινωνικής συνεύρεσης στην Καρδίτσα. Όπως και το Παυσίλυπο, φιλοξενούσε μέχρι τον πόλεμο τις παραστάσεις του Καραγκιόζη, τις συναυλίες της Φιλαρμονικής και τον δεύτερο υπαίθριο κινηματογράφο, κάποτε και σε βάρος «του περιπατείν ελευθέρως … παντός συμπολίτου ανεξαρτήτου φύλου, ηλικίας και κοινωνικής τάξεως». Από τα τέλη της δεκαετίας του ’20, στα καφενεία της προστέθηκε και το δημοτικό περίπτερο, το οποίο είχε την αποκλειστική εκμετάλλευση του χώρου. Στο ιστορικό ξενοδοχείο «Η Ωραία Ελλάς», το παλαιότερο και μοναδικό μέχρι τον Μεσοπόλεμο, με το «Μεγάλο καφενείο» στο ισόγειο, φιλοξενήθηκαν όλες οι πολιτικές προσωπικότητες που πέρασαν από την πόλη. Στη θέση του κτίστηκε τις παραμονές του πολέμου το γνωστό «Πάλλας» (σημερινή Τράπεζα Πίστεως), διατηρώντας τη διάταξη της πεσσοστοιχίας, για να στεγάσει τον σημαντικότερο χώρο θεαμάτων και ψυχαγωγίας, με αίθουσες κινηματογράφου, θεάτρου, καφενείο και μπαρ-εστιατόριο πολυτελείας.

Στα μέσα της δεκαετίας του ’30 ο δήμος αποφάσισε την ασφαλτόστρωση της πλατείας, με αποτέλεσμα τα δέντρα να αντικατασταθούν από πρασιές. Το 1946 οι πρασιές περιορίστηκαν κατά μήκος της οδού Τερτίπη και φράχτηκαν με σιδερένια κιγκλιδώματα. Σημαντικές επεμβάσεις της δεκαετίας του ’70 ήταν η κατάργηση των γύρω δρόμων, η μεταφορά των Μουσών από το Παυσίλυπο και η κατασκευή του σιντριβανιού. Η σημερινή όψη της είναι αποτέλεσμα πρόσφατων ήπιων παρεμβάσεων, μεταξύ των οποίων και το νέο σιντριβάνι, μία σύγχρονη «πυξίδα πόλης» από ατσάλι, διακοσμημένη με σύμβολα εμπνευσμένα από το νεολιθικό πολιτισμό, έργο της Νέλλας Γκόλλαντα.