Η Κρήτη έχει μια από τις αρχαιότερες και πιο εύγευστες γαστριμαργικές παραδόσεις στον κόσμο, μια παράδοση γεύσεων, αρωμάτων, υλικών και τεχνοτροπιών που ξεκινά από τα προϊστορικά χρόνια και φθάνει έως σήμερα...Στη διεθνή επιστημονική κοινότητα γίνεται ολοένα και περισσότερη συζήτηση στο πλαίσιο της αναζήτησης της ιδανικής δίαιτας για την προαγωγή της υγείας. Η κρητική διατροφή αποτελεί τα τελευταία χρόνια αντικείμενο μελέτης, αφού οι περισσότερες έρευνες αναδεικνύουν την κρητική κουζίνα ως το πιο χαρακτηριστικό και ποιοτικά υψηλό παράδειγμα μεσογειακής διατροφής. Την εποχή που το σύνολο του πληθυσμού ακολουθούσε αυτήν τη διατροφή, διαπιστώθηκε ότι οι κάτοικοι της Κρήτης έχουν τους χαμηλότερους δείκτες θνησιμότητας και τα πιο μικρά ποσοστά θνητότητας από καρδιαγγειακά νοσήματα και καρκίνους.
Ποιο είναι το μυστικό της κρητικής διατροφής; Η απάντηση είναι ότι οι Κρητικοί τρέφονται με τα προϊόντα που παράγει η γη τους, δηλαδή τρώνε άφθονα κηπευτικά, χόρτα και λαχανικά, όσπρια και φρούτα, αρωματίζουν το φαγητό τους με βότανα και φυτά από τα βουνά του νησιού, όπως θυμάρι και βασιλικό, τρώνε ψάρι, ενώ σχεδόν πάντα συνοδεύουν το φαγητό με κρασί από τα τοπικά αμπέλια και εξαιρετικά νόστιμο ψωμί, που παραδοσιακά είναι ζυμωτό.
Άλλο χαρακτηριστικό του κρητικού τραπεζιού είναι η ποικιλία των πιάτων, όπου κανένα δεν μονοπωλεί τη γεύση αλλά όλα μαζί συνθέτουν ένα εύγευστο σύνολο.
Το σημαντικότερο όμως διατροφικό στοιχείο είναι το ελαιόλαδο, το οποίο για τους Κρητικούς αποτελεί τη βασική πηγή λίπους.
Η θρεπτική αξία του λαδιού είναι ιδιαίτερα σημαντική καθώς αποτελεί ισχυρότατο αντιοξειδωτικό: προστατεύει τον οργανισμό από την οξείδωση και την ανάπτυξη των ελεύθερων ριζών που προκαλούν σοβαρές παθήσεις.
Είναι σίγουρο είναι ότι η μακροζωία των Κρητικών οφείλεται στην παραδοσιακή διατροφή τους. Μια διατροφή στην οποία αξίζει να στρέψουμε το ενδιαφέρον μας και να την ακολουθήσουμε. Όταν, στα τέλη της δεκαετίας του 1950, ήρθαν στην Κρήτη αμερικανοί διαιτολόγοι για να εξετάσουν το φαινόμενο της μακροζωίας των Κρητικών, δεν πίστευαν στα μάτια τους! «Πόσο λάδι τρώνε, Θεέ μου», αναφώνησε ο διεθνούς φήμης γιατρός και πρωτοπόρος σε θέματα διατροφής Ancel Keys, ο οποίος πραγματοποίησε τη μελέτη των 7 χωρών που κατέστησε τη μεσογειακή διατροφή ταυτόσημη με την κρητική και την ανέδειξε παγκοσμίως ως ιδιαίτερα σημαντική για την υγεία. Σήμερα πιστεύεται πως το ελαιόλαδο είναι το μεγάλο μυστικό της κρητικής διατροφής και της κρητικής μακροζωίας. Ιατρικές έρευνες που έγιναν και εξακολουθούν να γίνονται στην Ευρώπη και στην Αμερική αποκαλύπτουν ότι το ελαιόλαδο όχι μόνον προστατεύει την καρδιά αλλά και βοηθάει στην καλή λειτουργία πολλών οργάνων ή δρα ευεργετικά σε πολλές ασθένειες.
Τέλος, η ευεργετική δράση του ελαιολάδου έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον των μεγάλων βιομηχανιών τροφίμων, οι οποίες τα τελευταία χρόνια προβαίνουν στην παραγωγή προϊόντων με βάση το ελαιόλαδο ως κύριο λιπίδιο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η περίπτωση των αλλαντικών με ελαιόλαδο, στα οποία πραγματοποιήθηκε η μέγιστη δυνατή υποκατάσταση του ζωικού λίπους με ελαιόλαδο, δίνοντας ένα τελικό προϊόν που καταφέρνει να συνδυάσει την ξεχωριστή γεύση των αλλαντικών με την προστατευτική δράση του ελαιολάδου.
Η συγκεκριμένη κίνηση πρέπει να αποτελέσει πρότυπο για τη βιομηχανία τροφίμων, γιατί αφενός συγχρονίζεται με τις οδηγίες επίσημων φορέων υγείας που συστήνουν την αντικατάσταση του κορεσμένου λίπους στη διατροφή με μονο- και πολυακόρεστα λιπαρά, αφετέρου καταφέρνει να αναβαθμίσει τη θέση των αλλαντικών στη συνείδηση των καταναλωτών αλλά και στο σύγχρονο διαιτολόγιο.
Ποιο είναι το μυστικό της κρητικής διατροφής; Η απάντηση είναι ότι οι Κρητικοί τρέφονται με τα προϊόντα που παράγει η γη τους, δηλαδή τρώνε άφθονα κηπευτικά, χόρτα και λαχανικά, όσπρια και φρούτα, αρωματίζουν το φαγητό τους με βότανα και φυτά από τα βουνά του νησιού, όπως θυμάρι και βασιλικό, τρώνε ψάρι, ενώ σχεδόν πάντα συνοδεύουν το φαγητό με κρασί από τα τοπικά αμπέλια και εξαιρετικά νόστιμο ψωμί, που παραδοσιακά είναι ζυμωτό.
Άλλο χαρακτηριστικό του κρητικού τραπεζιού είναι η ποικιλία των πιάτων, όπου κανένα δεν μονοπωλεί τη γεύση αλλά όλα μαζί συνθέτουν ένα εύγευστο σύνολο.
Το σημαντικότερο όμως διατροφικό στοιχείο είναι το ελαιόλαδο, το οποίο για τους Κρητικούς αποτελεί τη βασική πηγή λίπους.
Η θρεπτική αξία του λαδιού είναι ιδιαίτερα σημαντική καθώς αποτελεί ισχυρότατο αντιοξειδωτικό: προστατεύει τον οργανισμό από την οξείδωση και την ανάπτυξη των ελεύθερων ριζών που προκαλούν σοβαρές παθήσεις.
Είναι σίγουρο είναι ότι η μακροζωία των Κρητικών οφείλεται στην παραδοσιακή διατροφή τους. Μια διατροφή στην οποία αξίζει να στρέψουμε το ενδιαφέρον μας και να την ακολουθήσουμε. Όταν, στα τέλη της δεκαετίας του 1950, ήρθαν στην Κρήτη αμερικανοί διαιτολόγοι για να εξετάσουν το φαινόμενο της μακροζωίας των Κρητικών, δεν πίστευαν στα μάτια τους! «Πόσο λάδι τρώνε, Θεέ μου», αναφώνησε ο διεθνούς φήμης γιατρός και πρωτοπόρος σε θέματα διατροφής Ancel Keys, ο οποίος πραγματοποίησε τη μελέτη των 7 χωρών που κατέστησε τη μεσογειακή διατροφή ταυτόσημη με την κρητική και την ανέδειξε παγκοσμίως ως ιδιαίτερα σημαντική για την υγεία. Σήμερα πιστεύεται πως το ελαιόλαδο είναι το μεγάλο μυστικό της κρητικής διατροφής και της κρητικής μακροζωίας. Ιατρικές έρευνες που έγιναν και εξακολουθούν να γίνονται στην Ευρώπη και στην Αμερική αποκαλύπτουν ότι το ελαιόλαδο όχι μόνον προστατεύει την καρδιά αλλά και βοηθάει στην καλή λειτουργία πολλών οργάνων ή δρα ευεργετικά σε πολλές ασθένειες.
Τέλος, η ευεργετική δράση του ελαιολάδου έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον των μεγάλων βιομηχανιών τροφίμων, οι οποίες τα τελευταία χρόνια προβαίνουν στην παραγωγή προϊόντων με βάση το ελαιόλαδο ως κύριο λιπίδιο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η περίπτωση των αλλαντικών με ελαιόλαδο, στα οποία πραγματοποιήθηκε η μέγιστη δυνατή υποκατάσταση του ζωικού λίπους με ελαιόλαδο, δίνοντας ένα τελικό προϊόν που καταφέρνει να συνδυάσει την ξεχωριστή γεύση των αλλαντικών με την προστατευτική δράση του ελαιολάδου.
Η συγκεκριμένη κίνηση πρέπει να αποτελέσει πρότυπο για τη βιομηχανία τροφίμων, γιατί αφενός συγχρονίζεται με τις οδηγίες επίσημων φορέων υγείας που συστήνουν την αντικατάσταση του κορεσμένου λίπους στη διατροφή με μονο- και πολυακόρεστα λιπαρά, αφετέρου καταφέρνει να αναβαθμίσει τη θέση των αλλαντικών στη συνείδηση των καταναλωτών αλλά και στο σύγχρονο διαιτολόγιο.
