Η ιστορία της σοκολάτας ξεκινά από το 600 π.Χ. περίπου από ένα τροπικό φυτό, το κακαόδεντρο, που από τους σπόρους του παράγεται η σοκολάτα. Σύμφωνα με τις παραδόσεις, η σοκολάτα έχει προέλευση βασιλική αλλά και θεϊκή και για τον λόγο αυτό ονομάζεται και «τροφή των θεών». Υπήρξε ιδιαίτερα πολύτιμη,...
που οι Αζτέκοι χρησιμοποίησαν τους κόκκους του κακάο ως μέσο συναλλαγής, ενώ όταν έφτασε στην Ευρώπη έγινε δημοφιλής στους πλούσιους και αριστοκρατικούς κοινωνικούς κύκλους...
που οι Αζτέκοι χρησιμοποίησαν τους κόκκους του κακάο ως μέσο συναλλαγής, ενώ όταν έφτασε στην Ευρώπη έγινε δημοφιλής στους πλούσιους και αριστοκρατικούς κοινωνικούς κύκλους...
Με τον όρο «σοκολάτα» περιγράφουμε μία σειρά από προϊόντα που έχουν ως βασικό συστατικό ή προέρχονται από το κακαόδεντρο. Είναι ένα από τα βασικά συστατικά στην ζαχαροπλαστική, σε γλυκά, παγωτά ή μπισκότα. Σοκολάτα επίσης ονομάζεται και το ζεστό ρόφημα (αφέψημα), με βάση την σοκολάτα.
Διάφορα είδη της σοκολάτας στην ελληνική αγορά:
Μαύρη σοκολάτα (υγείας ή πικρή): φτιάχνεται από βούτυρο -κακάο, ζάχαρη και κακαόμαζα. Όσο μεγαλύτερη είναι η περιεκτικότητα μιας σοκολάτας σε κακάο, τόσο πιο πικρή γεύση αποκτά.
Κουβερτούρα: Χρησιμοποιείται στη ζαχαροπλαστική. Η μόνη διαφορά της από τη μαύρη σοκολάτα είναι το ποσοστό του κακάο που περιέχει, το οποίο δεν ξεπερνάει το 35-40%.
Σοκολάτα γάλακτος: φτιάχνεται από βούτυρο κακάο, κακαόμαζα, γάλα και ζάχαρη.
Γεμιστή σοκολάτα: σε οποιοδήποτε είδος σοκολάτας μπορούν να προστεθούν επιπλέον υλικά, όπως ξηροί καρποί (π.χ. φουντούκια, αμύγδαλα), ή γέμιση όπως πραλίνα (επεξεργασμένοι ξηροί καρποί σε μορφή πάστας), πορτοκάλι, καραμέλα, σταφίδες, διογκωμένο ρύζι κλπ.
Λευκή σοκολάτα: φτιάχνεται από βούτυρο κακάο, ζάχαρη, γάλα και αρτύματα όπως η βανίλια. Συνήθως η λευκή σοκολάτα δεν κατατάσσεται ως σοκολάτα, γιατί δεν περιέχει κακαόμαζα, παρά μόνο βούτυρο κακάο
Βιολογική σοκολάτα: Είναι πιο ακριβή από τα υπόλοιπα είδη σοκολάτας, αλλά θεωρείται προϊόν ποιότητας, με υψηλή περιεκτικότητα σε κακαόμαζα.
Ωστόσο η σοκολάτα εκτός από την βελούδινη υφή, την γλυκιά γεύση και το πλούσιο άρωμα, περιέχει και αρκετά ευεργετικά θρεπτικά συστατικά. Ας ρίξουμε μια γρήγορη ματιά σε μερικές ουσίες που περιέχει η σοκολάτα:
Καφεΐνη: Η ουσία αυτή διεγείρει το κεντρικό νευρικό μας σύστημα.
Λιπαρές ουσίες: Η σοκολάτα αποτελείται μέχρι και κατά 50% (ανάλογα με το είδος της) από κορεσμένα λίπη.
Πρωτεΐνες: Οι πρωτεΐνες είναι απαραίτητες στον μεταβολισμό των κυττάρων.
Ασβέστιο, φωσφόρο, μαγνήσιο: Αυτά είναι όλα ανόργανα στοιχεία που παίζουν καθοριστικό ρόλο στην κατασκευή, συντήρηση και μεταβολισμό των οστών και των δοντιών.
Σίδηρος: στοιχείο που είναι απαραίτητο για την σύνθεση της αιμοσφαιρίνης, η οποία μεταφέρει οξυγόνο μέσα στα ερυθρά αιμοσφαίρια του αίματος.
Χαλκός: Ο χαλκός στο σώμα συμβάλλει στην ενεργειακή παραγωγή, στη σωστή δόμηση των οστών, στον μεταβολισμό και στην αποθήκευση σιδήρου, στην λειτουργία του κεντρικού νευρικού συστήματος κλπ.
Βιταμίνη Ε: Μια λιποδιαλυτή βιταμίνη, σημαντική για την δομή των μεμβρανών των κυττάρων, με αντιοξειδωτική δράση.
Φυτικές ουσίες: Το κακάο από το οποίο παρασκευάζεται η σοκολάτα, περιέχει περισσότερες από 600 φυτικές ουσίες, όπως οι πολυφαινόλες.
Εκτός από το ότι η σοκολάτα περιέχει κάποιες ουσίες και κάποια στοιχεία που είναι απαραίτητα για το σώμα, έχουν γίνει και έρευνες που αποδεικνύουν την ευεργετική επίδραση και τις θεραπευτικές ιδιότητες της σοκολάτας στην υγεία μας, γνωστές ήδη από την εποχή των Μάγια και των Αζτέκων, όπως:
Αντιοξειδωτική δράση:
Το κακάο από το οποίο φτιάχνεται η σοκολάτα περιέχει, μεταξύ άλλων, κάποιες ουσίες που λέγονται φλαβονοειδή και κατεχίνες. Οι ουσίες αυτές έχουν ισχυρή αντιοξειδωτική δράση, προστατεύοντας το σώμα από την εσωτερική και εξωτερική ζημία από την κυτταρική και αγγειακή φθορά, εξαιτίας της οξείδωσης που προκαλείται από τις ελεύθερες ρίζες. Έτσι, καθυστερούν και οι συνέπειες της γήρανσης του οργανισμού.
Κατά του βήχα:
Η σοκολάτα αποτελεί, μια από τις κύριες φυτικές πηγές της ουσίας theobromine (θεοβρωμίνης) στην οποία αποδίδονται ιδιότητες που καταστέλλουν τον βήχα, έναντι άλλων φαρμάκων. Ωστόσο, η δράση της θεοβρωμίνης, δεν σταματά εδώ καθώς έχει και διουρητική δράση, ενώ προκαλεί αγγειοδιαστολή και βρογχοδιαστολή κ.ά.
Διεγείρει το νου:
Μία άλλη δράση της θεοβρωμίνης, είναι η αύξηση της γνωσιακής λειτουργίας, έτσι η σοκολάτα έχει αποδειχθεί πως βελτιώνει την λειτουργία εγκεφάλου. Έτσι μπορείτε καλύτερα να εκτελέσετε τους διάφορους διανοητικούς στόχους.
Χαρίζει ενέργεια:
Η θεοβρωμίνη προσφέρει επίσης μυϊκή τόνωση. Αυτό, σε συνδυασμό με το ότι η σοκολάτα περιέχει απλούς υδατάνθρακες, ταχείας απορρόφησης, αποτελεί τροφή που προσφέρει άμεσα ενέργεια στο σώμα. Εξ’ αιτίας αυτής της περιεκτικότητας σε απλούς υδατάνθρακες η σοκολάτα συνιστάται να καταναλώνεται με μέτρο, για να αποφεύγεται η αύξηση του βάρους.
Μειώνει την πίεση:
Η σοκολάτα έχει αποδειχθεί πως μειώνει την αρτηριακή πίεση. Μελέτη της Αμερικανικής Ένωσης Καρδιολογίας έδειξε πως τα φλαβονοειδή που περιέχονται στην μαύρη σοκολάτα μπορούν να βοηθήσουν στην ομαλότερη λειτουργία των αρτηριών, και πιθανότατα να συμβάλλουν στη μείωση του κινδύνου για την εκδήλωση καρδιακού επεισοδίου.
Μειώνει την κακή χοληστερίνη:
Η σοκολάτα έχει αποδειχθεί πως βοηθάει στη μείωση της κακής χοληστερόλης (LDL) και με αυτόν τον τρόπο μπορεί να βοηθήσει και προστατεύσει από καρδιακά επεισόδια.
Ρυθμίζει τη διάθεση:
Δεν χρειάζεστε την επιστήμη για να σας πει πως η σοκολάτα μπορεί να ωθήσει την διάθεσή σας, καθώς συμβάλλει στην αύξηση των επιπέδων σεροτονίνης και ενδορφινών, των φυσικών δηλαδή οπιοειδών του οργανισμού, που ρυθμίζουν την διάθεση και χαρίζουν ευφορία. Κατ’ επέκταση η σοκολάτα έχει και αγχολυτική δράση.
Όσο για τους διάφορους ισχυρισμούς που συνδέουν την σοκολάτα με ημικρανίες, προβλήματα ακμής και αλλεργίες, έχουν όλοι πλέον καταρριφθεί.
Από τα πιο πάνω προκύπτουν αρκετές ευεργετικές επιδράσεις που φαίνεται να έχει η σοκολάτα στον οργανισμό μας. Βέβαια δεν πρέπει να ξεχνούμε το «μέτρον άριστον», που έλεγαν οι αρχαίοι.
Γράφει η Ζωή Πορφύρη, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
Διάφορα είδη της σοκολάτας στην ελληνική αγορά:
Μαύρη σοκολάτα (υγείας ή πικρή): φτιάχνεται από βούτυρο -κακάο, ζάχαρη και κακαόμαζα. Όσο μεγαλύτερη είναι η περιεκτικότητα μιας σοκολάτας σε κακάο, τόσο πιο πικρή γεύση αποκτά.
Κουβερτούρα: Χρησιμοποιείται στη ζαχαροπλαστική. Η μόνη διαφορά της από τη μαύρη σοκολάτα είναι το ποσοστό του κακάο που περιέχει, το οποίο δεν ξεπερνάει το 35-40%.
Σοκολάτα γάλακτος: φτιάχνεται από βούτυρο κακάο, κακαόμαζα, γάλα και ζάχαρη.
Γεμιστή σοκολάτα: σε οποιοδήποτε είδος σοκολάτας μπορούν να προστεθούν επιπλέον υλικά, όπως ξηροί καρποί (π.χ. φουντούκια, αμύγδαλα), ή γέμιση όπως πραλίνα (επεξεργασμένοι ξηροί καρποί σε μορφή πάστας), πορτοκάλι, καραμέλα, σταφίδες, διογκωμένο ρύζι κλπ.
Λευκή σοκολάτα: φτιάχνεται από βούτυρο κακάο, ζάχαρη, γάλα και αρτύματα όπως η βανίλια. Συνήθως η λευκή σοκολάτα δεν κατατάσσεται ως σοκολάτα, γιατί δεν περιέχει κακαόμαζα, παρά μόνο βούτυρο κακάο
Βιολογική σοκολάτα: Είναι πιο ακριβή από τα υπόλοιπα είδη σοκολάτας, αλλά θεωρείται προϊόν ποιότητας, με υψηλή περιεκτικότητα σε κακαόμαζα.
Ωστόσο η σοκολάτα εκτός από την βελούδινη υφή, την γλυκιά γεύση και το πλούσιο άρωμα, περιέχει και αρκετά ευεργετικά θρεπτικά συστατικά. Ας ρίξουμε μια γρήγορη ματιά σε μερικές ουσίες που περιέχει η σοκολάτα:
Καφεΐνη: Η ουσία αυτή διεγείρει το κεντρικό νευρικό μας σύστημα.
Λιπαρές ουσίες: Η σοκολάτα αποτελείται μέχρι και κατά 50% (ανάλογα με το είδος της) από κορεσμένα λίπη.
Πρωτεΐνες: Οι πρωτεΐνες είναι απαραίτητες στον μεταβολισμό των κυττάρων.
Ασβέστιο, φωσφόρο, μαγνήσιο: Αυτά είναι όλα ανόργανα στοιχεία που παίζουν καθοριστικό ρόλο στην κατασκευή, συντήρηση και μεταβολισμό των οστών και των δοντιών.
Σίδηρος: στοιχείο που είναι απαραίτητο για την σύνθεση της αιμοσφαιρίνης, η οποία μεταφέρει οξυγόνο μέσα στα ερυθρά αιμοσφαίρια του αίματος.
Χαλκός: Ο χαλκός στο σώμα συμβάλλει στην ενεργειακή παραγωγή, στη σωστή δόμηση των οστών, στον μεταβολισμό και στην αποθήκευση σιδήρου, στην λειτουργία του κεντρικού νευρικού συστήματος κλπ.
Βιταμίνη Ε: Μια λιποδιαλυτή βιταμίνη, σημαντική για την δομή των μεμβρανών των κυττάρων, με αντιοξειδωτική δράση.
Φυτικές ουσίες: Το κακάο από το οποίο παρασκευάζεται η σοκολάτα, περιέχει περισσότερες από 600 φυτικές ουσίες, όπως οι πολυφαινόλες.
Εκτός από το ότι η σοκολάτα περιέχει κάποιες ουσίες και κάποια στοιχεία που είναι απαραίτητα για το σώμα, έχουν γίνει και έρευνες που αποδεικνύουν την ευεργετική επίδραση και τις θεραπευτικές ιδιότητες της σοκολάτας στην υγεία μας, γνωστές ήδη από την εποχή των Μάγια και των Αζτέκων, όπως:
Αντιοξειδωτική δράση:
Το κακάο από το οποίο φτιάχνεται η σοκολάτα περιέχει, μεταξύ άλλων, κάποιες ουσίες που λέγονται φλαβονοειδή και κατεχίνες. Οι ουσίες αυτές έχουν ισχυρή αντιοξειδωτική δράση, προστατεύοντας το σώμα από την εσωτερική και εξωτερική ζημία από την κυτταρική και αγγειακή φθορά, εξαιτίας της οξείδωσης που προκαλείται από τις ελεύθερες ρίζες. Έτσι, καθυστερούν και οι συνέπειες της γήρανσης του οργανισμού.
Κατά του βήχα:
Η σοκολάτα αποτελεί, μια από τις κύριες φυτικές πηγές της ουσίας theobromine (θεοβρωμίνης) στην οποία αποδίδονται ιδιότητες που καταστέλλουν τον βήχα, έναντι άλλων φαρμάκων. Ωστόσο, η δράση της θεοβρωμίνης, δεν σταματά εδώ καθώς έχει και διουρητική δράση, ενώ προκαλεί αγγειοδιαστολή και βρογχοδιαστολή κ.ά.
Διεγείρει το νου:
Μία άλλη δράση της θεοβρωμίνης, είναι η αύξηση της γνωσιακής λειτουργίας, έτσι η σοκολάτα έχει αποδειχθεί πως βελτιώνει την λειτουργία εγκεφάλου. Έτσι μπορείτε καλύτερα να εκτελέσετε τους διάφορους διανοητικούς στόχους.
Χαρίζει ενέργεια:
Η θεοβρωμίνη προσφέρει επίσης μυϊκή τόνωση. Αυτό, σε συνδυασμό με το ότι η σοκολάτα περιέχει απλούς υδατάνθρακες, ταχείας απορρόφησης, αποτελεί τροφή που προσφέρει άμεσα ενέργεια στο σώμα. Εξ’ αιτίας αυτής της περιεκτικότητας σε απλούς υδατάνθρακες η σοκολάτα συνιστάται να καταναλώνεται με μέτρο, για να αποφεύγεται η αύξηση του βάρους.
Μειώνει την πίεση:
Η σοκολάτα έχει αποδειχθεί πως μειώνει την αρτηριακή πίεση. Μελέτη της Αμερικανικής Ένωσης Καρδιολογίας έδειξε πως τα φλαβονοειδή που περιέχονται στην μαύρη σοκολάτα μπορούν να βοηθήσουν στην ομαλότερη λειτουργία των αρτηριών, και πιθανότατα να συμβάλλουν στη μείωση του κινδύνου για την εκδήλωση καρδιακού επεισοδίου.
Μειώνει την κακή χοληστερίνη:
Η σοκολάτα έχει αποδειχθεί πως βοηθάει στη μείωση της κακής χοληστερόλης (LDL) και με αυτόν τον τρόπο μπορεί να βοηθήσει και προστατεύσει από καρδιακά επεισόδια.
Ρυθμίζει τη διάθεση:
Δεν χρειάζεστε την επιστήμη για να σας πει πως η σοκολάτα μπορεί να ωθήσει την διάθεσή σας, καθώς συμβάλλει στην αύξηση των επιπέδων σεροτονίνης και ενδορφινών, των φυσικών δηλαδή οπιοειδών του οργανισμού, που ρυθμίζουν την διάθεση και χαρίζουν ευφορία. Κατ’ επέκταση η σοκολάτα έχει και αγχολυτική δράση.
Όσο για τους διάφορους ισχυρισμούς που συνδέουν την σοκολάτα με ημικρανίες, προβλήματα ακμής και αλλεργίες, έχουν όλοι πλέον καταρριφθεί.
Από τα πιο πάνω προκύπτουν αρκετές ευεργετικές επιδράσεις που φαίνεται να έχει η σοκολάτα στον οργανισμό μας. Βέβαια δεν πρέπει να ξεχνούμε το «μέτρον άριστον», που έλεγαν οι αρχαίοι.
Γράφει η Ζωή Πορφύρη, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
