Δευτέρα 12 Δεκεμβρίου 2011

Παγκοσμιοποίηση-Οικουμενικότητα και Ελληνισμός

γράφει ο Τζάλλας Γεώργιος,
ιστορικός, μέλος της νεολαίας ΛΑ.Ο.Σ Θεσ/νίκης

Την Κυριακή που μας πέρασε έπεσε στα χέρια μου ένα παλαιότερο τεύχος της εφημερίδας «Κόσμος» η οποία απ’ ότι κατάλαβα πρόσκειται στη Νέα Δημοκρατία. Στη σελίδα 16 υπήρχε ένα άρθρο με τίτλο: «Παγκοσμιοποίηση-Οικουμενικότητα και Ελληνισμός» το οποίο έγραψε....
ο κύριος Γεώργιος Κάρτσωνας, επίτιμος διευθυντής του Γενικού Λογιστηρίου του κράτους. Αυτό που με παρακίνησε να σχολιάσω το άρθρο του κυρίου Κάρτσωνα ήταν μία παράγραφος όπου ο κύριος αυτός σχολιάζει τους αρχαίους Έλληνες και τα θέματα καταγωγής-φυλετισμού.
Γράφει λοιπόν στην παράγραφο αυτή ο Κάρτσωνας:
«Ο Ελληνισμός υπήρξε από την αρχαιότητα παγκόσμιο οικουμενικό κίνημα, αφού κατά τον Ισοκράτης, Έλληνες είναι όλοι όσοι μετέχουν στην Ελληνική παιδεία (πάντα οι της Ελληνικής παιδείας μετέχοντες). Συνεπώς ο χαρακτηρισμός του Έλληνα δεν στηριζόταν σε φυλετικά χαρακτηριστικά (αίμα, καταγωγή κ.τ.λ) αλλά στην παιδεία του (πρώτος αντιρατσιστής)».
Χωρίς να γνωρίζω τον κύριο Κάρτσωνα, θέλω να πω ότι αν πραγματικά πιστεύει αυτό που έγραψε, είναι ΑΝΙΣΤΟΡΙΤΟΣ. Μπορεί ο Ισοκράτης να μην ήταν ρατσιστής με τη σημερινή έννοια του όρου (σήμερα με τον όρο «ρατσιστής» εννοούμε αυτόν ο οποίος μισεί τις άλλες φυλές) αλλά σίγουρα υπήρξε «ρατσιστής» με την πραγματική έννοια του όρου («ρατσισμός» = ράτσα+ισμός = η ύπαρξη της ράτσας-φυλής). Συνεπώς οι φυλές υπάρχουν από τη φύση.
Σίγουρα ο Ελληνισμός είχε και μία οικουμενική διάσταση είχε όμως και διάσταση ΕΘΝΙΚΙΣΤΙΚΉ. Όσοι μετέχουν της Ελληνικής παιδείας αλλά δεν έχουν Ελληνική καταγωγή, ΔΕΝ ΕΊΝΑΙ Έλληνες αλλά Ελληνίζοντες (το ίδιο έλεγαν και οι αρχαίοι μας πρόγονοι). Κάποιος δηλαδή που στην αρχαιότητα μετείχε της Ελληνικής παιδείας αλλά δεν είχε Ελληνική καταγωγή, ανήκε στην κατηγορία των Ελληνιζόντων (αυτοί οι οποίοι ζούσαν ΣΑΝ Έλληνες αλλά δεν ήταν Έλληνες) ενώ στα νεότερα χρόνια (και κυρίως κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821) αυτούς οι οποίοι λάτρεψαν την Ελλάδα και από όλο τον κόσμο ήρθαν στην Ελλάδα και εθελοντικά πολέμησαν υπέρ της εθνικής μας απελευθέρωσης, τους αποκαλέσαμε φιλέλληνες και όχι Έλληνες.
Πράγματι οι αρχαίοι Έλληνες ήταν διασπασμένοι σε πόλεις-κράτη και είχαν διαφορετικά πολιτεύματα (Αθήνα=Δημοκρατία, Σπάρτη=Ολιγαρχία, Μακεδονία=Βασιλεία κ.τ.λ) αλλά είχαν συνείδηση ότι αποτελούν όλοι μαζί μία οργανική κοινότητα, αυτή του έθνους. Επομένως μπορεί στην Ευρώπη ο ορισμός του έθνους να προήλθε μετά τη Γαλλική Επανάσταση στην Ελλάδα όμως ως Έλληνες είχαμε πλήρη συνείδηση του εθνικισμού μας (δηλαδή της ύπαρξης μας ως ξεχωριστού και διακριτού έθνους σε σχέση με τα άλλα έθνη και τους άλλους λαούς) ήδη από την αρχαιότητα. «Έθνος» είναι το σύνολο ανθρώπων οι οποίοι έχουν κοινά χαρακτηριστικά, το όμαιμον (κοινή καταγωγή και αίμα), το ομότροπον (κοινά ήθη, έθιμα, παραδώσεις), το ομόθρησκο και το ομόγλωσσο. Η Γλώσσα και η θρησκεία μπορεί κάποια στιγμή στη διάρκεια του χρόνου να διαφοροποιηθεί (π.χ. οι Πομάκοι οι οποίοι είναι Σλαβόφωνοι και μουσουλμάνοι αλλά αρχαίας Θρακικής Ελληνικής καταγωγής ή οι τουρκόφωνοι Καραμανλήδες οι οποίοι όμως ήταν Έλληνες χριστιανοί Ορθόδοξοι και μάλιστα έγραφαν το Ιερό Ευαγγέλιο στην τουρκική γλώσσα αλλά με το Ελληνικό αλφάβητο) αλλά η καταγωγή δεν μπορεί να αλλάξει. Πράγματι κατά τη διάρκεια των χρόνων μπορεί να υπάρξουν επιμηξείες και αφομοιώσεις αλλά και πάλι οι κοινή ρίζα δεν αλλάζει.
Και όμως κύριε Κάρτσωνα. Έλληνες είναι όσοι έχουν κοινό αίμα και κοινή καταγωγή. Και ο Ισοκράτης ποτέ δεν είπε ότι «Έλληνες είναι όσοι μετέχουν της Ελληνικής παιδείας» αλλά ακριβώς το αντίθετο. Ο ρητορικός λόγος του Ισοκράτους «Πανηγυρικός» είναι αναπόσπαστο μέρος της Ελληνικής φιλοσοφικής παράδοσης που άρχισε με την προσωκρατική φιλοσοφία, ειδικότερα με τον Παρμενίδη και τον Ηράκλειτο και αφορά τη Γιγαντομαχία ανάμεσα στο Είναι και στο Φαίνεσθαι (στο τι συμβαίνει στην πραγματικότητα «Είναι» και στο τί νομίζουν οι άλλοι «φαίνεσθαι»)/.
Τί είπε στην πραγματικότητα ο Ισοκράτης στον Πανηγυρικό?
«Τοσούτον δι’ απολέλοιπεν η πόλις ημών περί το φρονείν και λέγειν τους άλλους ανθρώπους, ώσθ’ οι ταύτης μαθηταί των άλλων διδάσκαλοι γεγόνασιν, και το των Ελλήνων όνομα πεποίηκεν μηκέτι του γένους, αλλά της διανοίας δοκείν είναι, και μάλλον Έλληνας καλείσθαι τους της παιδεύσεως της ημετέρας ή τους της κοινής φύσεως μετέχοντας».
«Δοκείν είναι», δηλαδή νομίζουν ότι είναι Έλληνες όσοι μετέχουν στην Ελληνική παιδεία. Στην πραγματικότητα νομίζουν ότι είναι αλλά δεν είναι. Ας δούμε τι λέει για την περίφημη αυτή φράση του Ισοκράτους ο μεγάλος και έγκριτος Γερμανός ιστορικός ULRICH WILCKEN:
«Ο Ισοκράτης αναφέρει βέβαια στον “Πανηγυρικό” του (380 π.Χ.) ότι η Αθήνα υπερέχει τόσο πολύ στην σκέψη και τον λόγο ώστε “οι ταύτης μαθηταί των άλλων διδάσκαλοι γεγόνασι, και το των Ελλήνων όνομα πεποίηκε μηκέτι του γένους αλλά της διανοίας δοκείν είναι, και μάλλον Έλληνας καλείσθαι τους της παιδεύσεως της ημετέρας ή τους της κοινής φύσεως μετέχοντας” (παρ. 50).
Ωστόσο με την φράση αυτή ο Ισοκράτης δεν θέλει να συμπεριλάβει (όπως υποστηρίχθηκε συχνά) στους Έλληνες και τους εξελληνισμένους αυτούς βαρβάρους, γιατί γι’ αυτόν οι βάρβαροι, ιδιαίτερα οι Πέρσες, εξακολουθούσαν να είναι οι “φυσικοί” εχθροί των Ελλήνων (Πανηγ. παρ. 158, πρβλ. Παναθ. παρ. 163). Το νόημα της φράσεως είναι μάλλον ότι ο Ισοκράτης θεωρεί πραγματικούς Έλληνες μόνον τους Έλληνες εκείνους που είχαν λάβει αττική μόρφωση».
Οι Έλληνες λοιπόν κατέκτησαν το Είναι (Έλληνες είναι όσοι έχουν Ελληνική καταγωγή) και ξέφυγαν από το απλό φαίνεσθαι (Έλληνες είναι όσοι έχουν Ελληνική καταγωγή και όχι μόνο όσοι έχουν Ελληνική παιδεία). Αυτοί λοιπόν που έχουν Ελληνική παιδεία χωρίς να είναι Έλληνες στην καταγωγή, καλό είναι να τους λέμε «Ελληνίζοντες» ή «φιλέλληνες» («φαίνεσθαι», συμπεριφέρονται σαν Έλληνες). Η φύση (ελληνική καταγωγή, ελληνικό αίμα) είναι η αιτία και η παίδευση (ελληνική παιδεία) το αποτέλεσμα αλλά σαφέστατα δε φτάνει από μόνη της η παιδεία.
Ας δούμε όμως τι πραγματικά έλεγε ο Ισοκράτης για τους αλλόφυλους εχθρούς των Ελλήνων:
«Έχω όμως και δια τους συμπολίτας τους ιδικούς μας να αναφέρω ανάλογα παραδείγματα. Και αυτοί δηλαδή προς μεν τους άλλους, προς όσους έχουν πολεμήσει μέχρι σήμερα, μόλις συμφιλιώνονται μαζί τους, λησμονούν την εχθρότητα που είχαν, προς τους Ασιάτας όμως ούτε και όταν ευεργετούνται από αυτούς, αναγνωρίζουν ευγνωμοσύνην. τόσον άσβεστον οργήν διατηρούν εναντίον εκείνων».
Όταν δλδ οι Έλληνες πολεμούσαν μεταξύ τους, πάντοτε αργότερα συμφιλιώνονταν αλλά δεν ξεχνούσαν ποτέ την εχθρότητα που είχαν με τους Ασιάτες (δεν έχει σημασία ο τόπος) εχθρούς τους.
«Έθνος» λοιπόν είναι το σύνολο ανθρώπων που έχουν κοινή καταγωγή. Η λέξη όμως «έθνος» έχει και άμεση σχέση με το έθος, ήθος (τρόπος ζωής, παραδώσεις, έθιμα) κ.τ.λ. Επομένως κύριε Κάρτσωνα αφήστε τα ανιστόρητα του τύπου «ο χαρακτηρισμός του Έλληνα δεν στηριζόταν σε φυλετικά χαρακτηριστικά». Στηριζόταν στην παιδεία αλλά ΚΑΙ στην καταγωγή.
Θα συμφωνήσω ωςστόσο με ό,τι είπε ο κύριος Κάρτσωνας στη συνέχεια του άρθρου του. Ότι δηλαδή πρέπει να παλέψουμε να μην αλλοτριοθούμε από την Παγκοσμιοποίηση και να μην αφανιστούμε ως έθνος από την υπογεννητικότητα και το Δημογραφικό (θέματα για τα οποία φωνάζουν και δίνουν μάχες οι βουλευτές του ΛΑ.Ο.Σ).

http://giorgostzallas.wordpress.com/