ΔΙΑΦΘΟΡΑ – δομικό χαρακτηριστικό πολιτικής και οικονομίας

Η διαφθορά των ανθρώπων της εξουσίας και δη η πολιτική διαφθορά είναι ένα πανάρχαιο φαινόμενο που συναντάται από την εποχή του Ομήρου και του Ησιόδου και είναι ορατό ως τις μέρες μας. Μια ιστορική αναδρομή μας υπενθυμίζει πόσο ορατός και διαρκής ήταν ο φόβος  της διαφθοράς του δημοσίου άρχοντα στην κλασσική περίοδο(5^ος -4^ος αιώνας  π.Χ.), και η απόδειξη ενοχής του οποίου θα σήμαινε ζημία για την πολιτεία.

 Η διαφθορά της εξουσίας και μάλιστα η πολιτική διαφθορά κατά τον Αριστοτέλη, δεν είναι φυσικό ελάττωμα, αλλά χαρακτηριστικό της εξουσίας, οποιασδήποτε εξουσίας. Οι άνθρωποι της εξουσίας ποτέ δεν αλλάζουν νοοτροπία. Η νοοτροπία παραμένει η ίδια σε όλους τους καιρούς και σε όλους τους τόπους.

Ένας σύγχρονός μας ιστορικός , ο Κυριάκος  Σιμόπουλος   αναφέρει στα κείμενά του πως η διαφθορά δεν είναι ένα περιστασιακό φαινόμενο που αφορά ορισμένα άτομα διαβρωμένα, αλλά είναι  διαχρονικό φαινόμενο που έχει την ίδια πορεία με την εξουσία, κυρίως με τη πολιτική και τους πολιτικούς.

Είναι λοιπόν ένα εγγενές  χαρακτηριστικό της σε τέτοιο μάλιστα βαθμό που η διαχείριση της εξουσίας να μην μπορεί να ορισθεί αλλιώς στη συνείδηση των περισσοτέρων παρά μόνο με την αναφορά της διαφθοράς ως ουσία της. Το αξιοσημείωτο είναι πως η τεράστια επέκταση της διαφθοράς στο δημόσιο στερέωμα και στην άσκηση της πολιτικής ουσιαστικά οδηγεί σε μια απενοχοποίηση στις συνειδήσεις πολλών ανθρώπων, ακόμα και στα λαϊκά στρώματα της κοινωνίας – όπου θα περίμενε κανείς λογικά την καταδίκη της,  και φθάνει να μη θεωρείται ως κάτι λαθεμένο και επιλήψιμο, αλλά όρος του συστήματος, όρος της δημόσιας λειτουργίας. 

Ενίοτε και μαγκιά, μιας και στο νεοελληνικό κράτος συνδέθηκε από την αρχή η πολιτική επιρροή με το πόση διαφθορά μπορεί να προκαλέσει.  Και κατ ‘ επέκταση η νοοτροπία και πρακτική αυτή συντέλεσε στη δημιουργία του σύγχρονου πελατειακού νεοελληνικού κράτους.  Η διαφθορά λοιπόν, ως θεσμική λειτουργία από την κορυφή της εξουσίας - και με τις ευλογίες της, μέχρι το γρηγορόσημο, είναι διάχυτη σε κάθε τομέα της οικονομίας και της πολιτικής.  Σε μια τέτοια κατάσταση συχνά  ακόμη και άξιοι άνθρωποι επιδιώκουν το ‘’μέσον’’, όχι για να  ‘’παρανομήσουν’’, αλλά για να ελπίσουν σε μια δίκαιη αντιμετώπιση είτε από τη δημόσια διοίκηση είτε στον εργασιακό τους βίο.

Αν ανατρέξει κανείς στα πρωτοσέλιδα εφημερίδων όλο τον περασμένο αιώνα θα δει συχνά πυκνά δημοσιεύματα για γεγονότα εξαπάτησης και διαφθοράς, όχι μόνο οικονομικά αλλά και πολιτικά. Στην χώρα που μέχρι το 1974 το Παλάτι ήταν η πηγή της διαφθοράς στην πολιτική ζωή με το κράτος χρωματισμένο και αγωγό αυτής της διαφθοράς και ύστερα στην Δημοκρατία τα τζάκια, η σύμπραξη πολιτικής και μμε οδήγησε σε ένα πέπλο όπου δικαστική, νομοθετική και εκτελεστική εξουσία αφήνουν μια βαριά οσμή σαπίλας και διαφθοράς.

Ίσως το ‘’ μαζί τα φάγαμε’’ είναι αφοριστικό και απόλυτο, όμως ο επί χρόνια εκλεγόμενος αντιπρόσωπος του ελληνικού λαού βασίζει την απόλυτότητα της δράσης του, σε ένα σύστημα όπου το πρότυπο (βουλευτής – εξουσία ) και ο θιασώτης του (πολίτης – ψηφοφόρος ) διαπλέκονται με το πρώτο να εκφράζει σε μεγάλο βαθμό τους διεφθαρμένους πόθους διαφθοράς του δεύτερου.

Όμως αν και διαλέγουμε την άποψη ότι έχουμε την εξουσία ή τους εξουσιαστές που μας αξίζουν, σίγουρα κυρίαρχη πηγή διαφθοράς στην Ελλάδα είναι η σύμπραξη των 3 γνωστών εξουσιών με τα επιχειρηματικά συμφέροντα – ντόπια και εισαγόμενα, με την ευγενική χορηγία των ΜΜΕ.  Χαρακτηριστικό παράδειγμα και πρόσφατο : υπόθεση Siemens, όπου ακόμη και η Νιγηρία με τα τόσα προβλήματα ζητά αποζημιώσεις.

Είναι σίγουρα αυτή η σύμπραξη μιας και η εξουσία διαθέτει την δυνατότητα ρύθμισης του κανονιστικού πλαισίου στην ζωή των πολιτών, και άρα κάθε ρύθμιση που ενισχύει το κλίμα διαφθοράς αποτελεί απόδειξη πως μόνο ενδιαφέρον των κυβερνόντων είναι η παραμονή στην εξουσία. Στην εξουσία διακυβέρνησης μιας χώρας που σύμφωνα με την οργάνωση Transparency International

( Διεθνής Διαφάνεια ) - διατηρεί και ελληνικό τμήμα - η Ελλάδα ήταν το 2009 μαζί με Βουλγαρία και Ρουμανία πρώτη στη διαφθορά στην Ε.Ε. των 27.  *η αναφορά αυτή γίνεται εις βάρος εκείνων που εξακολουθούν να πιστεύουν ότι πρόκειται για σύμπτωμα. Οι κυβερνώντες ανέχονται την κατάσταση αυτή, μιας και αυτή δομεί την υπόστασή τους.

Περαιτέρω δε αν εξεταστεί από ψυχολογική και φιλοσοφική σκοπιά το θέμα και πάλι προκύπτει ο δομικός χαρακτήρας της διαφθοράς και ο θεσμικός της ρόλος ( και όχι ως σύμπτωμα όπως οι από πάνω το παρουσιάζουν ). Αυτό διότι όταν δεν υφίσταται διαφανής και ελεύθερος έλεγχος όλων των οργάνων εξουσίας ( έστω το ελάχιστο μια αξιοπρεπής ευθύνη υπουργών ), όταν το πρότυπο οργάνωσης της κοινωνίας μας είναι μια πυραμίδα με οριζόντιες γραμμές οι οποίες ορίζουν επίπεδα από χαμηλά ως την κορυφή – με δικλείδες εισόδου προς τα πάνω μόνον διεφθαρμένες οικονομικές σχέσεις ανταλλαγής,

Τότε όλη αυτή η κατάσταση δημιουργεί και το κατάλληλο ψυχολογικό κλίμα αποδοχής μιας καθεστηκυίας τάξης όπου η παιδεία παρουσιάζεται μόνον ως πακέτο εμπορικών προϊόντων, όπου ας μην κρυβόμαστε η γενική αίσθηση είναι ‘’κοίτα την πάρτη σου’’, τότε οι παραγωγοί της διαφθοράς μένουν δίχως έλεγχο παρά μόνο προσχηματικό για να γεμίζουν τα δελτία των 8 στην τηλεόραση.

Αργυρόπουλος Γιώργος , Δ’ έτος Νομικής Κομοτηνής                                                                                

Τασιόπουλος Σταύρος, μεταπτυχιακός φοιτητής Δημοσίου Δικαίου & Πολ. Επιστήμης Νομικής Κομοτηνής

http://protovouliafoititon.blogspot.com/