Ελληνικό χωριό στην Ουγγαρία; Κι όμως υπάρχει και είχα την τύχη και την τιμή να το επισκεφθώ από την 21η έως και την 25η Μαρτίου και να ξεναγηθώ σε αυτό από τον πρώην Δήμαρχο κ. Κώστα Ριζογιάννη."Το χωριό Μπελογιάννης είναι από τα νεότερα της Ουγγαρίας. Η ανοικοδόμησή του άρχισε στις 6 Μαΐου 1950 και χτίστηκε από εθελοντές. Σε σύντομο χρονικό διάστημα ανεγέρθηκαν 418 σπίτια, το σχολείο, ο παιδικός σταθμός, η βιβλιοθήκη, το λαϊκό μέγαρο, το ιατρείο και το δημαρχείο. Αρχικά ονομάστηκε Görögfalva, δηλαδή Ελληνοχώρι, αφού προοριζόταν να φιλοξενήσει εξόριστους Έλληνες, ηττημένους αριστερούς του ελληνικού εμφυλίου πολέμου 1946-49. Στις 3 Απριλίου 1952 μετονομάστηκε σε Μπελογιάννης (Beloiannisz στα ουγγρικά) προς τιμήν του ήρωα της αντίστασης Νίκου Μπελογιάννη, ο οποίος είχε εκτελεστεί στην Ελλάδα λίγες μέρες νωρίτερα, επειδή ήταν κομμουνιστής. Τότε το χωριό είχε 1.850 κατοίκους. (wikipedia)"
Μετά από αυτό τον σύντομο πρόλογο, ας μιλήσω λίγο για αυτά που συνάντησα στην Βουδαπέστη και κυρίως στο ελληνικό χωριό Μπελογιάννης.
Συνάντησα
ανθρώπους που διψούν για την διατήρηση των προγονικών τους ριζών, που
κρατούν την ελληνικότητά τους για να επιβιώσουν σε μία ξένη χώρα, που
πριν περίπου 65 χρόνια τους δέχτηκε με ανοιχτές τις αγκάλες της. Η
Ουγγαρία άμεσα έκανε ότι μπορούσε για να δώσει χαμόγελο στους
δυστυχισμένους πολιτικούς πρόσφυγες που κατέφυγαν εκεί μετά το τέλος του
Εμφυλίου Πολέμου στην Ελλάδα. Πάρα πολλά ορφανά παιδιά, βρήκαν
στέγη σε παιδικούς σταθμούς-ορφανοτροφεία, που νοιάστηκαν γι’αυτά, τα
μεγάλωσαν σαν παιδιά τους προσφέροντάς τους όλες τις απαραίτητες αρετές.
Και μετά από πολλά χρόνια, οι Έλληνες τους το αναγνώρισαν, ευχαριστώντας τους με κάθε τρόπο. Ένας απ' αυτούς υπήρξε η συγγραφή ενός ενδιαφέροντος λευκώματος με τίτλο “Ευχαριστούμε Ουγγαρία” (ΙSBN 963060308X) και εκδότη τον “Οίκο του Ελληνισμού” με εξώφυλλο μία πανέμορφη φωτογραφική σύνθεση ορφανών παιδιών και των Ούγγρων δασκάλων τους. Το λεύκωμα μου το δώρισαν οι συλλέκτες του φωτογραφικού υλικού, ο κ. Γιάννης Ράπτης, μαθητής αυτών των παιδικών σταθμών, αδελφικός φίλος του συγχωριανού Γιώργου Γούσια και ο κ.Χαράλαμπος Βλάχος.
Βρέθηκα στο κτήριο όπου στεγάζεται το Ελληνορθόδοξο Παρεκκλήσιο των Ορθοδόξων Χριστιανών της Βουδαπέστης. Εκεί γνώρισα τον πατέρα-Ιωσήφ, Ούγγρο και ψυχή της Ορθόδοξης Κοινότητας της Βουδαπέστης. Μου μίλησε για την απουσία τόπου λατρείας, καθώς το Πατριαρχείο της Κων/πολης, στο οποίο ανήκει η Ορθόδοξη κοινότητα Βουδαπέστης, βρίσκεται σε διαμάχη με το Πατριαρχείο της Μόσχας για τον Ορθόδοξο Ναό στο κέντρο της Βουδαπέστης. Έμαθα πως οι Θείες λειτουργίες γίνονται κυρίως στα Ουγγρικά, καθώς η πλειονότητα των Ορθοδόξων Χριστιανών στην Ουγγαρία δεν είναι Έλληνες, ενώ πολλοί ομοεθνείς μας που ζουν εκεί, μόνιμα απέχουν λόγω προσωπικών πολιτικών πεποιθήσεων από τα μυστήρια της τοπικής Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Έπειτα συναντήθηκα σε Ελληνική Ταβέρνα(!!!) της Βουδαπέστης με τον πρώην Δήμαρχο του χωριού Μπελογιάννης, κ. Κώστα Ριζογιάννη, ο οποίος κατάγεται από το Λουτρό Καρδίτσας και με τον εκ Καστρακίου Τρικάλων Πρόεδρο της Ομοσπονδίας Θεσσαλικών Συλλόγων Ευρώπης κ. Διαμαντή Γκίκα. Συζητήθηκε η δημιουργία Ομάδας Ελλήνων Ουγγαρίας με έδρα τον Δήμο Μπελογιάννη, υπό τους ήχους ελληνικής μουσικής..
Την επόμενη μέρα βρέθηκα στο χωριό Μπελογιάννης. Υπάρχει ένα στενό ασφάλτινο μονοπάτι που ενώνει τον σταθμό τρένων Ivansca με το χωριό. Το περπάτησα και βρέθηκα στο εσωτερικό του χωριού. Όμοια κατασκευασμένα σπίτια, με διαφορετικό χρώμα βαφής και κυρίως χωματόδρομοι ήταν η πρώτη μου εντύπωση.
Άλλαξε, φτάνοντας στον κεντρικό δρόμο του χωριού, την Οδό Σαράφη(Szarafisz utca) ασφάλτινος, μεγάλος δρόμος, από τον οποίο εισέρχονται αυτοκίνητα στην πόλη και καταλήγει στην Κεντρική Πλατεία του χωριού, όπου βρίσκονται συγκεντρωμένα όλα τα δημόσια κτήρια. Βιβλιοθήκη, πολιτιστικό Κέντρο, δημοτικό σχολείο, νηπιαγωγείο και το Δημαρχείο περιβάλλουν την πανέμορφη πλατεία του χωριού και το μνημείο του ονοματοδότη του Νίκου Μπελογιάννη. “Η πλατεία αυτή έγινε επί των ημερών μου και με την βοήθεια της Βουλής των Ελλήνων” μου λέει με περηφάνια ο κ. Ριζογιάννης. Είναι το μέρος όπου κάθε βράδυ συγκεντρώνονται όλοι οι κάτοικοι του χωριού, Έλληνες και Ούγγροι και συζητούν τα γεγονότα της ημέρας. Εδώ γίνεται και η μεγάλη γιορτή της ίδρυσης του χωριού την 20η Αυγούστου κάθε χρόνου, με ελληνικά παραδοσιακά τραγούδια και χορούς!
Λίγο πιο δίπλα, το νηπιαγωγείο και το δημοτικό σχολείο θυμίζουν έντονα Ελλάδα, καθώς οι μαθητές έχουν στολίσει τα παράθυρα με ελληνικές σημαίες, φωτογραφίες ηρώων της Επανάστασης του 1821 και τσαρούχια..., βλέπετε πλησίαζε η Εθνική μας Επέτειος! Έξω από το Δημαρχείο προβάλλουν οι σημαίες της Ουγγαρίας και της Ελλάδος ενώ το σήμα του Δήμου υπάρχει γραμμένο τόσο στα Ουγγρικά όσο και στα Ελληνικά..
Στους δρόμους επιγραφές καταστημάτων και στις δύο γλώσσες,
ο πρώην δήμαρχος να καλημερίζει τους κατοίκους που συναντούσαμε στον
δρόμο πότε στα Ελληνικά και πότε στα Ουγγρικά, και συζητώντας φτάσαμε
έξω από τον σχετικά νέο Ελληνορθόδοξο Ιερό Ναό Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης που δεσπόζει στην είσοδο του χωριού.” Συναντήσαμε πολλές δυσκολίες, αλλά με τον μακαριστό μητροπολίτη Αυστρίας και Ουγγαρίας Μιχαήλ και την δωρεά τόσο των απλών πολιτών όσο και του μεγάλου δωρητή, επιχειρηματία κ.Δαφέρμου, καταφέραμε και εγκαινιάσαμε τον Ναό και έτσι έχουμε πλέον έναν δικό μας τόπο λατρείας” μου λέει ο κ. Ριζογιάννης, καθώς ανάβουμε ένα κεράκι στο εσωτερικό της Εκκλησίας.
Έπειτα κατευθυνθήκαμε προς το Κοιμητήριο του χωριού, όπου βρίσκονται ενταφιασμένοι όλοι οι Έλληνες ανεξαρτήτως πολιτικών ή θρησκευτικών πεποιθήσεων.
Ανάμεσα τους και ο συγχωριανός μας Γεώργιος Λάζος (ή Λαζογιώργης, όπως τον θυμούνται ακόμα πολλοί στο χωριό), γραμματέας της τότε κομματικής οργάνωσης του χωριού. “Πολλοί Έλληνες έρχονται να βρουν τους προγόνους τους, πολλές φορές οργανώνονται και εκδρομές ολόκληρων οικογενειών” μου ψιθυρίζει ο πρώην Δήμαρχος και μου δείχνει την όμορφη περίφραξη του Κοιμητηρίου, την οποία επιμελήθηκε.
Ήταν πραγματικά μια πολύ όμορφη εμπειρία. Οι Έλληνες εκεί με έκαναν να νιώσω σαν το σπίτι μου, ενώ το μυαλό μου γέμισε με σκέψεις και συναισθήματα και η φωτογραφική μου μηχανή με φωτογραφίες..
Δεν
επέλεξα τυχαία την σημερινή μέρα για να δημοσιεύσω αυτό το άρθρο, καθώς
σαν σήμερα, 30 Μαρτίου του 1952 ο Νίκος Μπελογιάννης, με την “ταμπέλα”
του “κομμουνιστή” στήθηκε στο εκτελεστικό απόσπασμα του Γουδιού και
εκτελέστηκε με την κατηγορία της κατασκοπείας.60 χρόνια λοιπόν μετά τον θάνατο του Ν.Μπελογιάννη, αποτελεί αναγκαιότητα να πέσουν οι οποιεσδήποτε “ταμπέλες” και όλοι μαζί να δούμε πώς μπορούμε να βελτιώσουμε την καθημερινότητά μας...στο χωριό μας, στην χώρα μας...
Θα κλείσω με ένα ποίημα του Γιάννη Ρίτσου, που αφιέρωσε στο Νίκο Μπελογιάννη:
Ο Μπελογιάννης μας έμαθε άλλη μια φορά
πώς να ζούμε και πώς να πεθαίνουμε.
Μ’ ένα γαρύφαλλο ξεκλείδωσε όλη την αθανασία.
Μ’ ένα χαμόγελο έλαμψε τον κόσμο για να μη νυχτώνει.
Καλημέρα σύντροφοι,
Καλημέρα ήλιε,
Καλημέρα Μπελογιάννη.
Γιάννης Ρίτσος, 1952
Όλες τις φωτογραφίες απο την επίσκεψή μου μπορείτε να τις δείτε πατώντας εδώ.
Περισσότερα για το χωριό Μπελογιάννης μπορείτε να διαβάσετε εδώ
Περισσότερα για τον Νίκο Μπελογιάννη μπορείτε να δείτε εδώ
http://www.drakotrypa.gr/
