Tα δάνεια της ελληνικής γλώσσας

Γ’ ΜΕΡΟΣ: ΔΑΝΕΙΑ

Η ελληνική γλώσσα δανείστηκε και δανείζεται από τις εξής γλώσσες:

1. ΓΑΛΛΙΚΗ

Τα δάνεια από τα γαλλικά τα συναντούμε στα εξής λεξιλόγια:

1. γυναικεία μόδα : α) ρούχα: ανσάμπλ, σάρπα, καλσόν, καμπαρντίνα, κασκόλ, κολάν, μαγιό, παλτό, μπουφάν, σαμπό, σινιέ, σουέτ, ταγέρ, φουλάρι, β) γούνες: βιζόν, ετόλ, λουτρ, ρενάρ, γ) υφάσματα: βισκόζ, βουάλ, εμπριμέ, καμηλό, καρό, κοτλέ, λαμέ, μπροκάρ, ντουμπλεφάς, πικέ, σατέν, ταφτάς, τούλι, δ) ραπτική: αμπιγιέ, κρουαζέ, μανεκέν, μπουτίκ, ντεμοντέ, πασαρέλα, ρεβέρ, τρουακάρ, φερμουάρ, ε) κοσμήματα: κολιέ, μενταγιόν, φομπιζού, μπρελόκ, στ) χρώματα: ακαζού, γκρενά, ιβουάρ, εκρού, κρεμ, λιλά, μοβ, μπεζ, μπλε μαρέν, μπορντό, παστέλ, ροζ, σιελ, τυρκουάζ, φουμέ.

2. διακόσμηση σπιτιού : αμπαζούρ, γκαζόν, ζαρντινιέρα, καναπές, κονσόλα, λαμπατέρ, μπιμπελό, ντεκόρ, ρετιρέ, σαλόνι, σεκρετέρ, σουίτα, φερφορζέ.

3. μαγειρική-ζαχαροπλαστική : απεριτίφ, γκαρσόν, εκλέρ, εβαπορέ, κουβερτούρα, κρέπα, μαγιονέζα, μπεσαμέλ, νουά, παντεσπάνι, πουρές, ρεστοράν, φαρίν λακτέ, φραπέ, φρικασέ, φρουί γλασέ.

4. ψυχαγωγία : αμπιγιέρ, γκρο πλαν, μιξάζ, μοντάζ, πλατό, φεστιβάλ, φιλμ νουάρ, γκισέ, μπουάτ, πρεμιέρα, ρεπερτόριο, σουξέ, τουρνέ, φουαγιέ.

5. τεχνολογία : αμπούλα, ασανσέρ, βάνα, καλοριφέρ, κομπρεσέρ, κοντέρ, κοντρόλ, λεβιές, μπαλαντέζα, ντουί, ρουλεμάν, ταμπλό, τρακτέρ, φις,

6. αυτοκίνητο-μέσα μεταφοράς: αξεσουάρ, βολάν, γκαράζ, καπό, μπουζί, πορμπαγκάζ, ρεζερβουάρ, βαγκονλί, μετρό, τελεφερίκ.

7. αθλητισμός : αρασέ, γκρανπρί, ζετέ, κουλουάρ, ρεβάνς, ρεκόρ, σικέ, τερέν, τουρνουά.

8. γράμματα και τέχνες : αρνουβό, αρντεκό, ατελιέ, αφίσα, γκαλερί, γκραβούρα, κολάζ, μπαρόκ, ντοκτορά, ρεσιτάλ, ρετρό, σολφέζ, στιλ, τιράζ.

2. ΑΓΓΛΟΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ

1. αθλητισμός : άουτ, βόλεϊ, γκολ, γουίντσερφιγκ, κρόουλ, νοκ άουτ, ντέρμπι, πόλο, ράλι, ριγκ, σκορ, σπορ, τζόκει, χόκεϊ.

2. οικονομία : εμπάργκο, ερμπάς, ντίλερ, ντιούτι φρι, κομβόι, κοντέινερ, σπόνσορας, τάνκερ, τζάμπο, τσάρτερ, τσεκ, φεριμπότ.

3. μαγειρική : γκρέιπ φρουτ, γκριλ, κέτσαπ, κοκτέιλ, κορν φλέικς, κράκερ, μπάρμπεκιου, μπέικον, σάντουιτς, τοστ, τσίλι, τσιπς, χάμπουργκερ.

4. τεχνολογία : ερ κοντίσιον, κάμερα, κλάξον, κοπιράιτ, μόνιτορ, μπαϊπάς, μπλάκ άουτ, ντίζελ, ραντάρ, σελφ σέρβις, σλάιτς, τζιπ, τόνερ, τούνελ, τσεκάπ.

5. μόδα: λιπγκλός, μάξι, μίνι, νάιλον, ντιζάιν, πουλόβερ, τζάκετ, σορτ, γιούνισεξ.

6. ψυχαγωγία – τέχνη : άλμπουμ, αντεργκράουντ, αουτσάιντερ, βιντεοκλίπ, γκεστ σταρ, γουέστερν, γκάρντεν πάρτυ, θρίλερ, καστ, κλόουν, κολ γκερλ, κουίζ, μιούζικαλ, μπλουτζίν, μπόουλιγκ, ντράμερ, πλέι μπακ, πόστερ, σίριαλ, σκετς, σκραμπλ, σόου, στέρεο, τζουκ μποξ, χάπενιγκ, χέβι μέταλ, χιούμορ, λάιβ μιούζικ.

7. κοινωνικό περιθώριο : γιέσμαν, γκέι, μαριχουάνα, πανκ, σκίνχεντ, τεντιμποϊσμός, τινέιτζερ, χίπης, χούλιγκαν.

3. ΑΛΛΕΣ ΓΛΩΣΣΕΣ

1. ΛΑΤΙΝΙΚΗ : άρμα, άσπρος, καβαλάρης, κάγκελο, καλαμάρι, κάλαντα, καμάρα, κάμπος, κάπα, κάστρο, κελάρι, κλεισούρα, κουκούλα, κούπα, κουστωδία, λεγεώνα, λίβελος, λογάριθμος, λουρί, μάγουλο, μανίκι, μαντίλι, μανουάλι, μαντάτο, μάξιμουμ, μάστορας, μαύρος, μίνιμουμ, μπούκα, μπούφος, Νοέμβριος, παλάτι, πανέρι, πανί, πόρτα, πουλί, ράσο, ρήγας, σκάλα, σκαμνί, σκούπα, σούβλα, σπίτι, στράτα, ταβέρνα, τούβλο, τσεκούρι, φαμίλια, φανατικός, φίκος, φλάμπουρο, φούρνος, φραγγέλιο.

2. ΙΤΑΛΙΚΗ : αντένα, βάρκα, βελούδο, βεντέτα, βίζιτα, βίλα, βιολί, βόλτα, γάντι, γάτα, γούστο, κάλτσα, κανάλι, καπετάνιος, καπρίτσιο, κάρβουνο, καρέκλα, κάσα, κασετίνα, κόλπο, κομπόστα, κόστος, κότερο, κουβέρτα, κούνια, λάμπα, μπάνιο, μπαρκάρω, μπαστούνι, μπότα, μπουκάλι, μπουρίνι, μπράτσο, όπερα, παντελόνι, πατάτα, πόζα, ράτσα, ρεντίκολο, ρόδα, σαλάμι, σβέλτος, σερβίρω, σκούρος, σούπα, σπίρτο, στάμπα, τενόρος, τραμουντάνα, φουρτούνα.

3. ΡΟΥΜΑΝΙΚΗ – ΒΛΑΧΙΚΗ : βελέντζα, γκαβός, κοκόνα, λαούτο, τραγιάσκα.

4. ΙΣΠΑΝΙΚΗ : κανίβαλος, μαλαγάνα, μαρκαδόρος, μπολερό, παλάβρα, παρέα, πλατίνα, ταγκό, ταμπάκο, χούντα.

5. ΠΟΡΤΟΓΑΛΛΙΚΗ : κόμπρα.

6. ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ : βερμούτ, τσίγκος, τάλιρο, μάρκο, μπάντα, ντίζελ, σνίτσελ.

7. ΡΩΣΙΚΗ : μαζούτ, μαμούθ, μπαλαλάικα, ρούβλι, σαμοβάρι, τσάρος.

8. ΠΟΛΩΝΙΚΗ : μαζούρκα, πόλκα.

9. ΣΛΑΒΙΚΗ : βάλτος, βίτσα, γκλάβα, καμπούρης, καρβέλι, κόρα, κουνάβι, κοτέτσι, λαγκάδι, λούτσα, μπομπότα, μουντός, μπράτιμος, ντόμπρος, ραβασάκι, ρούχο, σανός, σβάρνα, στάνη, τσέλιγκας.

10. ΑΛΒΑΝΙΚΗ : γκιόνης, γούβα, καλαμπόκι, κοκορέτσι, μπαμπεσιά, μπέσα, πίπιζα, πλιάτσικο, φλογέρα.

11. ΑΙΓΥΠΤΙΑΚΗ : βύσσος, μάχαιρα, οθόνη, σεντόνι, Φαραώ.

12. ΕΒΡΑΪΚΗ : αμήν, αρραβόνας, βίβλος, γολγοθάς, λιβάνι, μάννα, Μεσσίας, Πάσχα, περιστέρι, Σάββατο, σάκος, σατανάς, φαρισαίος, χάβρα, ωσαννά.

13. ΑΡΑΒΙΚΗ : αμιράς, βεδουίνος, ζαγάρι, ζάρι, ισλάμ, καμφορά, κάντιο (ζάχαρη), καραβάνι, κεχριμπάρι, Κόπτης, κοράνι, κουλουβάχατα (kullu wahad : όλα ένα), λαμπίκος (al-cambik<ΑΕ αμβυξ -υκος : καθαρός), λουλάκι, μαγαζί, Μισίρι (Αίγυπτος), μούμια, μπουρνούζι, νούφαρο, τσόφλι, φακίρης, φαρί, χαλίφης, χασές, χαρέμι.

4. ΤΟΥΡΚΙΚΗ

Τα τουρκικά δάνεια είναι αρκετά λόγω της μακραίωνης τουρκοκρατίας και χρησιμοποιούνται στον προφορικό λόγο σχεδόν αποκλειστικά:

• α. ουσιαστικά

αρσενικά : αμανές, γιακάς, γιαρμάς, γλεντζές, ζορμπάς, καβγάς, κουμπαράς, καφετζής, λαπάς, λουλάς, λουκουμάς, μαϊντανός, μανάβης, μαχαλάς, μεζές, μουσαφίρης, μπαγλαμάς, μπακλαβάς, μπαμπάς, μπαξές, μπεκιάρης, μπελάς, μπερντές, μπογιατζής, νταής, ντουνιάς, παράς, πατσάς, παστουρμάς, σαματάς, σοφάς, τεκές, τενεκές, τέντζερης, τσολιάς, χαβάς, χαλβάς, χατζής, χαφιές, χουρμάς.

θηλυκά : μαϊμού, μελιτζάνα, μπάμια, μπογιά, νταλίκα, νταντά, σόμπα, τσάντα, τζαμαρία, τσέπη.

ουδέτερα : γιαπί, γιαχνί, γιαούρτι, γιουβαρλάκι, γιουβέτσι, γλέντι, ζόρι, καζάνι, κανταΐφι, καπάκι, κασέρι, καρπούζι, κάτι, κεμπάπ, κέφι, λούκι, λουκούμι, μαράζι, μιντέρι, μπακίρι, μπαξίσι, μπουζούκι, μπρίκι, ντιβάνι, ντουβάρι, παζάρι, παπούτσι, παντζάρι, παντζούρι, πιλάφι, ρεβανί, ρεζίλι, σαγανάκι, ταβάνι, τζάκι, τζάμι, τουρσί, τσουρέκι, φέσι, φιστίκι, φιτίλι, χαλάλι, χάνι, χάπι, χαράμι, χαρτζιλίκι, χασίς, χατίρι, χουζούρι.

• β. επίθετα

γρουσούζης, γκαντέμης, καβγατζής, λεβέντης, μερακλής, μπατίρης, μπεκρής, μπουνταλάς, μπόλικος, μπόσικος, ρεμπέτης, σουρτούκης, τιτίζης, τσαμπατζής, τσαούσης, τσαπατσούλης, φουκαράς, χασικλής, χουβαρντάς.

• γ. ρήματα

γιουχάρω, ζορίζω, καβγαδίζω, καβουρντίζω, καμπουριάζω, μαραζώνω, μπαϊλντίζω, μπογιατίζω, ντουμανιάζω, ρεζιλεύω, σεργιανίζω, σιχτιρίζω, σουρτουκιάζω, τσατίζω, χαλαλίζω.

• δ. επιρρήματα

βερεσέ, γιούχα, ζάφτι, κουτουρού, μασαλλά, μπιτ, ντάλα, ντε, ντιπ, ντογρού, σιχτίρ, τζάμπα, τουρλού-τουρλού, φαρσί, φιρί-φιρί.

το 24grammata.com προτείνει:

Διαδικτυακή διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας με υπερσύγχρονο Web Conferencing

On line μαθήματα. E-learning της ελληνικής γλώσσας (εντός και εκτός Ελλάδας)

• Διδασκαλία του μαθήματος της έκθεσης- έκφρασης (για όλο το Λύκειο)
• Φιλολογικά μαθήματα (αρχαία ελληνικά- λατινικά-ιστορία-λογοτεχνία)
• Ελληνικά ως δεύτερη γλώσσα (προετοιμασία για τις πανελλήνιες εξετάσεις των ομογενών)
• Ελληνικά για ξένους

Φιλολογικό σπουδαστήριο: Γιώργος Δαμιανός

(Μαρούσι – Αγία Παρασκευή, 210 612 70 74,για πληροφορίες κλικ εδώ ).

Με την υποστήριξη του ηλ. περιοδικού 24grammata.co