Μυκητίαση θηλής και στήθους. Ποια τα συμπτώματα στην μητέρα και του βρέφους και πώς μπορεί να προληφθεί;

Επιμέλεια Αγγελική Μήλιου, βιολόγος, medlabnews.gr

Μυκητίαση είναι μια συνηθισμένη λοίμωξη του δέρματος που προκαλείται από μύκητες (Candida albicans). Σπάνια όμως, αν όχι ποτέ, επηρεάζει το φυσιολογικό δέρμα. Γενικά είναι μια λοίμωξη που παρουσιάζεται όταν υπάρχει δέρμα που ήδη έχει κάποιου είδους δερματοπάθεια. Συχνά παρουσιάζεται όταν το δέρμα διατηρείται υγρό ή ζεστό, όπως στις πτυχές του δέρματος. Μπορεί να παρουσιαστεί σε μια υποθάλπτουσα δερματίτιδα ή έκζεμα του δέρματος. 

Το κύριο πρόβλημα στις θηλάζουσες γυναίκες είναι ότι με το βρέξιμο και την ξηρότητα και τη συνεχή υγρασία και ζέστη από το μωρό που θηλάζει, το δέρμα της θηλής τείνει να ξηραίνεται. Αυτό οδηγεί σε ελαφρό έκζεμα με άνοιγμα και επώδυνο ράγισμα των θηλών. Στις περιπτώσεις αυτές η μυκητίαση μπορεί μετά να μολύνει το έκζεμα και φαίνεται ως μικρές λευκές κηλίδες. Μπορεί επίσης να υπάρχει και κάποιος πόνος στο στήθος.
Η λοίμωξη της μυκητίασης έχει περισσότερες πιθανότητες να παρουσιαστεί όταν το άτομο έπαιρνε αντιβιοτικά για κάποια άλλη λοίμωξη. Μπορεί επίσης να παρουσιαστεί λόγω μυκητίασης (εξάνθημα) στο στόμα του μωρού

Συμπτώματα

Στη μητέρα: 

• Συνήθως έχει προηγηθεί περίοδος θηλασμού χωρίς πόνο ή ενοχλήσεις.
• Ο πόνος εμφανίζεται κατά τη διάρκεια του θηλασμού ή αμέσως μετά το θηλασμό και διαρκεί έως και πάνω από μια ώρα.
• Ο πόνος είναι έντονος και καυστικός – διαπεραστικός και μπορεί να γίνει αισθητός στο θωρακικό τοίχωμα, στη πλάτη και στους ώμους.
• Ο πόνος εμφανίζεται και στις δύο θηλές καθώς το βρέφος μεταφέρει τη λοίμωξη από τη μια θηλή στην άλλη κατά το θηλασμό.
• Ο πόνος και οι ραγάδες στις θηλές δεν θεραπεύονται παρά την βελτιστοποίηση της τεχνικής του θηλασμού.
• Η θηλή και η θηλαία άλως εμφανίζουν μόνιμη απώλεια χρώματος (ροζ εμφάνιση).
• Η θηλή μπορεί να είναι ελαφρά πρησμένη με λαμπερή εμφάνιση ή και να υπάρχει ήπια ερυθρότητα γύρω από τη θηλαία άλω.
• Η θηλή εμφανίζει υπερευαισθησία στην επαφή.
• Εμφανίζεται κνησμός στη θηλή, την άλω και το στήθος.

Στο βρέφος:

• Άσπρες πλάκες στα χείλη, τη γλώσσα, τον ουρανίσκο και τις άλλες επιφάνειες της στοματικής κοιλότητας και των ούλων. Οι πλάκες είναι δύσκολο να απομακρυνθούν χωρίς να προκληθεί αιμορραγία.
• Περιπρωκτική περιοχή με πολύ έντονο κόκκινο χρώμα που δεν ανταποκρίνεται σε κοινές θεραπείες για δερματίτιδα από πάνα.
• Πιθανά το βρέφος να είναι ευερέθιστο και να μην σιτίζεται καλά. 

Θεραπεία

Έκζεμα, με ερεθισμένες, ραγισμένες ή ευαίσθητες θηλές μπορεί να αντιμετωπιστεί με αλοιφή κορτιζόνης που χορηγείται από γιατρό. Θα χρησιμοποιηθεί μαζί με τις συγκεκριμένες αντιμυκητιασικές κρέμες για να αντιμετωπιστεί το εξάνθημα. Μπορείτε να πλένετε τη θηλή με μια μικρή ποσότητα αλοιφής πριν τον θηλασμό. Αν η λοίμωξη γίνει σοβαρή, μπορεί να χρειαστεί να μην θηλάζετε το μωρό στο επηρεασμένο στήθος για αρκετές μέρες. Κατά το διάστημα αυτό θα πρέπει να βγάζετε το γάλα με το χέρι ή αντλία και μπορείτε να ταίζετε το μωρό με το μπιμπερό ή άλλο κατάλληλο τρόπο.

Αν η μυκητίαση παρουσιάστηκε μετά τη χρήση αντιβιοτικών από το στόμα, μπορεί να χρειαστεί και μια αντιμυκητιασική αγωγή απ' το στόμα. Θα πρέπει επίσης να αντιμετωπιστεί και η οποιαδήποτε μυκητίαση (εξάνθημα) στο στόμα του μωρού.
Όταν η μυκητίαση και το έκζεμα περάσουν, η τακτική χρήση ενυδατικής κρέμας στη θηλή είναι αναγκαία για την πρόληψη της επανεμφάνισης. Θα πρέπει επίσης να αποφεύγετε τη χρήση σαπουνιού.

Μη φαρμακολογικά μέτρα: 

• Απρόσκοπτη συνέχιση του θηλασμού και από τα δύο στήθη.
• Ελαχιστοποίηση της κατανάλωσης ζάχαρης και αλκοόλ.
• Κατανάλωση γαλακτοβάκιλων (π.χ. με τη μορφή γιαουρτιού).
• Διατήρηση στεγνού περιβάλλοντος στη θηλή και στο στήθος είτε με έκθεση του στήθους στον αέρα, είτε με χρήση επιθεμάτων στήθους (μιάς χρήσης) ή καλύπτρων θηλών.
• Καλή υγιεινή των χεριών.
• Καλό πλύσιμο των στηθόδεσμων και των ενδυμάτων που έρχονται σε επαφή με τη θηλή και το στήθος στην υψηλότερη δυνατή θερμοκρασία, καλό στέγνωμα τους στον ήλιο και σιδέρωμα.
• Καλό πλύσιμο και αποστείρωση των εξαρτημάτων της αντλίας μητρικού γάλακτος.
• Καλό πλύσιμο και αποστείρωση όλων των αντικειμένων που έρχονται σε επαφή με τη στοματική κοιλότητα του βρέφους.
• Συχνή αλλαγή της πάνας στο βρέφος.
• Σε κάθε αλλαγή πάνας θα πρέπει να πλένεται η περιοχή με χλιαρό νερό και εν συνεχεία να στεγνώνεται καλά.
• Καλό πλύσιμο των χεριών μετά από κάθε αλλαγή πάνας.

Πρόληψη

Το σημαντικότερο μέτρο πρόληψης της μυκητίασης των θηλών είναι η
αποφυγή του εκζέματος που σχετίζεται με τη ξηρότητα, άνοιγμα και ράγισμα της θηλής. Πρέπει να αποφεύγετε το σαπούνι όταν πλένετε το δέρμα. Τακτική επάλειψη με ενυδατική κρέμα όπως γαλακτοματοποιητική αλοιφή, άλλες αλοιφές ή κρέμες που περιέχουν παραφίνη, ή ένα απ' τα νεώτερα προϊόντα που περιέχουν λανολίνη θα πρέπει να χρησιμοποιούνται αν η θηλή αρχίζει και ξηραίνεται.


Προσπαθήστε να αλλάζετε συχνά τις βάτες του στήθους και να αποφεύγετε βάτες που έχουν πλαστικό υπόστρωμα. Ο αερισμός των θηλών μπορεί να βοηθήσει στην αποφυγή του ραγίσματος.

Τι πρέπει ακόμα να γνωρίζετε

• Έκζεμα θηλών (ρώγες) με ή χωρίς μυκητίαση, μπορεί να παρουσιαστεί σε γυναίκες που έχουν προσωπικό ή οικογενειακό ιστορικό άσθματος / εκζέματος/ ρινικής αλλεργίας.
• Μυκητίαση μπορεί να παρουσιαστεί όταν το άτομο έπαιρνε αντιβιοτικά για κάποια άλλη λοίμωξη.
• Να αποφεύγετε το σαπούνι όταν πλένετε τις θηλές.
• Να αλλάζετε τακτικά τις βάτες για το στήθος και να αποφεύγετε να χρησιμοποιείτε βάτες με πλαστικό υπόστρωμα.
• Να χρησιμοποιείτε τακτικά ενυδατικές κρέμες όπως γαλακτοματοποιητική αλοιφή αν οι θηλές αρχίζουν να ξηραίνονται.
• Η θεραπευτική αγωγή απ' έναν γιατρό μπορεί να περιλαμβάνει χρήση κρεμών κορτιζόνης και συγκεκριμένα αντιμυκητιασικά παρασκευάσματα.
• Όταν περάσει το έκζεμα ή η μυκητίαση συνεχίστε την τακτική χρήση ενυδατικών αλοιφών και να αποφεύγετε τη χρήση σαπουνιού.