Η θέση της Ε.Γ. της ΚΙΠΑΝ για το μέτωπο βίας και τρομοκρατίας απέναντι στις νέες διοικήσεις αλλά και κάποιες «καλές πρακτικές», που συμβαίνουν τελευταία στα Πανεπιστήμια.

Το τελευταίο χρονικό διάστημα σε ορισμένα πανεπιστήμια γινόμαστε για άλλη μια φορά μάρτυρες γεγονότων που δεν είναι καινοφανή, έχουν όμως πλέον μια νέα διάσταση.

Χαρακτηριστική περίπτωση η επίθεση ομάδας κρούσης φοιτητών(;!) εναντίον της Συγκλήτου του ΑΠΘ την Τετάρτη 8 Οκτωβρίου 2014 και η εν συνεχεία κατάληψη του κτιρίου Διοίκησης το διήμερο 9 και 10 Οκτωβρίου. Η ανακοίνωση της Συγκλήτου του ΑΠΘ αναφέρει συγκεκριμένα «... Δυστυχώς, η ομάδα αυτή προσπάθησε, με βίαια χτυπήματα, αρχικά να σπάσει την πόρτα ασφαλείας του 7^ου ορόφου και στη συνέχεια, να γκρεμίσει όλο το πλαίσιο της πρόσοψης της εισόδου, για να εισέλθει δια της βίας στο χώρο της Πρυτανείας και στην αίθουσα της Συγκλήτου. Η προσπάθειά τους συνεχίστηκε επί δύο περίπου ώρες, με χτυπήματα πρωτοφανούς βιαιότητας. Η Σύγκλητος συνεδρίασε όλο αυτό το διάστημα στην αίθουσά της, παρουσία μόνο των μελών της, και η προσπάθεια να σταματήσει η πρώτη συνεδρίασή της απέτυχε. ...». Για την πλήρη ανακοίνωση, που παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, παραπέμπουμε στο [1, http://www.esos.gr/arthra/35243/prytaneia-apth-i-katalipsi-empiptei-pleon-sti-dikaiodosia-allon-thesmon].

Από τη Δευτέρα 20 Οκτωβρίου 2014 ξετυλίγεται αντίστοιχο σενάριο στα Προπύλαια του Πανεπιστημίου Αθηνών (Βλ. [2,3,4,5, http://www.esos.gr/arthra/35399/ekpa-voyleytes-toy-syriza-dieykolynan-tin-anexelegkti-eisodo-foititon-sto-panepistimio, http://www.tanea.gr/news/greece/article/5172866/elhkse-h-symbolikh-katalhpsh-sthn-prytaneia-toy-panepisthmioy-athhnwn/]). Εδώ τα γεγονότα εκτυλίσσονται σε πιο σύνθετο επίπεδο αφού της «ομάδας κρούσης» προηγείται «ομάδα άμεσης επέμβασης» μελών του Ελληνικού Κοινοβουλίου υπό τη διεύθυνση πανεπιστημιακών, γνωστών και σε άλλες παρεμφερείς επιδρομές κατά διοικήσεων και θεσμικών οργάνων σε ώρα συνεδρίασης. Να επισημάνουμε ότι οι βουλευτές –ακόμη περισσότερο δε αν έχουν και ακαδημαϊκή ιδιότητα – οφείλουν να δίδουν το παράδειγμα στην υπόλοιπη κοινωνία –που συν τοις άλλοις ακόμα και σε εποχές κρίσης συγκριτικά τους αμείβει πλουσιοπάροχα- για τη δημοκρατική συμπεριφορά, την εφαρμογή και την υπεράσπιση των νόμων. Δεν αποδεχόμαστε ότι είναι δυνατό να λειτουργούν, όπως περιγράφει προφυλακισμένο κοινοβουλευτικό στέλεχος της Χρυσής Αυγής δηλώνοντας « ... τη Βουλή τη χρησιμοποιούμε για τα χρήματα και το άσυλο που μας παρέχει ώστε να είμαστε πιο άνετοι στη δράση μας!»

Τα πρόσφατα γεγονότα των Προπυλαίων μας επιβάλλουν να τοποθετηθούμε για πολλοστή φορά στο θέμα των εξωθεσμικών μορφών παρέμβασης στην άσκηση εξουσίας στο ελληνικό Πανεπιστήμιο τις τελευταίες δεκαετίες. Υπενθυμίζουμε κατ’ αρχάς τα αυτονόητα, που συμβαίνουν σε όλα τα πανεπιστήμια του κόσμου –εκτός ελληνικής επικράτειας βέβαια:

• Οι φοιτητές όπως και οι καθηγητές προσέρχονται τις εργάσιμες μέρες στους χώρους που διεξάγονται οι εκπαιδευτικές και λοιπές ακαδημαϊκές διαδικασίες και δεν ξημεροβραδιάζονται σε χώρους ξένους προς αυτά, π.χ. τα Προπύλαια. Κάτι αντίστοιχο ισχύει και για τους διοικητικούς υπαλλήλους και άλλους παράγοντες της κοινότητας,
• Οι χώροι κάθε Ιδρύματος φυλάσσονται από έμπειρο και ειδικά εκπαιδευμένο προσωπικό με υποβοήθηση και από τον απαραίτητο τεχνολογικό εξοπλισμό. Τα Πανεπιστήμια έχουν στους χώρους τους αντικείμενα και εξοπλισμό, που είναι ανεκτίμητης αξίας ή ευαίσθητα, ορισμένα μάλιστα είναι επικίνδυνα για τους αδαείς. Ως εκ τούτου, η διοίκηση είναι υποχρεωμένη να λαμβάνει όλα τα αναγκαία μέτρα, ώστε να αποφεύγονται επικίνδυνες καταστάσεις, καταστροφές, βανδαλισμοί αλλά και ατυχήματα με μη προβλέψιμη κατάληξη. Η φύλαξη και ασφάλεια των χώρων και του προσωπικού δεν είναι ασύμβατη με τις ποικίλες επιστημονικές, εκπαιδευτικές, πολιτικές, πολιτιστικές κλπ, δραστηριότητες των μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας, και αντιστρόφως.

Για τα γεγονότα των Προπυλαίων αλλά και για σειρά άλλων παρόμοιων περιστατικών σε πανεπιστημιακά Ιδρύματα, εκτιμούμε ότι:

• Παρά τα φαινόμενα, αυτά τα γεγονότα δεν πηγάζουν από ιδεολογικές ή πολιτικές ή κομματικές πεποιθήσεις.
• Δεν σχετίζονται με ακαδημαϊκές ή άλλες επιστημονικές ανησυχίες για το μέλλον των πανεπιστημίων, την εκπαιδευτική τους αναβάθμιση ή τη βελτίωση των ερευνητικών τους επιδόσεων στο διεθνή στίβο.
• Επίσης, με κανένα τρόπο δεν μπορούν να ενταχθούν στο σκηνοθετικό δαιμόνιο κάποιων ευφάνταστων θεατρίνων ως μέρος θεατρικών δρώμενων.

Γνωρίζοντας εκ των ένδον επί δεκαετίες το ελληνικό Πανεπιστήμιο, πιστεύουμε ακράδαντα ότι γεγονότα αυτής της έντασης και ποιότητας έχουν άμεση σχέση με το παιχνίδι εξουσίας που παίζεται μέσα σε κάθε ΑΕΙ με τα κάθε είδους «έπαθλα», που κατά φυσικό τρόπο το συνοδεύουν. Τα δύο προαναφερόμενα Ιδρύματα (ΕΚΠΑ και ΑΠΘ) βρίσκονται σε φάση αλλαγής εξουσίας με μια νέα, σαφώς ακαδημαϊκή, στρατηγική συμβατή με τα διεθνώς ειωθότα και με έντονη τη διεθνή διάσταση. Γεγονός που φαίνεται ότι ενοχλεί τα μέγιστα το υπάρχον κατεστημένο, δηλαδή το βαθύ «παρά-πανεπιστήμιο».

Κατά κύριο λόγο, τα τρία αρχαιότερα και εμβληματικά Ιδρύματα (ΕΚΠΑ, ΕΜΠ, ΑΠΘ) ασκούν -πέραν της παιδευτικής και πολιτιστικής- ευρύτατη πολιτική επίδραση στην κοινωνία. Αυτό τα καθιστά ισχυρό πεδίο έλξης για τα κόμματα και ειδικά για τους κομματικούς σχηματισμούς της νεολαίας. Έτσι, «ανέξοδα», μεταβάλλονται συνεχώς σε χώρους κομματικής «πρακτικής άσκησης», ενίοτε δε και σε ‘πεδία βολής’, με τις γνωστές σε όλους δραματικές συνέπειες για τους διδάσκοντες, τους διδασκόμενους, τις υποδομές αλλά και μακροπρόθεσμα για το πολιτικό και ευρύτερα μορφωτικό επίπεδο της κοινωνίας.

Θεωρούμε ότι πλέον έχει έλθει το πλήρωμα του χρόνου, ώστε

• ΟΛΑ τα κόμματα να “αποσύρουν τους κομματικούς στρατούς’’ από τα Πανεπιστήμια. Επίσης ό,τι άλλο εμφανίζεται με τον μανδύα του “κομματικού κατεστημένου” ανά τα Ιδρύματα θεωρούμε ότι είναι καιρός να αποσυρθεί από τη δράση. Μερικές φορές αυτό το “κομματικό κατεστημένο” είναι πιο επικίνδυνο και καταστροφικό, όλες δε οι εκτιμήσεις δείχνουν ό,τι έχει προ πολλού κλείσει τον κύκλο του.
• Οι διοικήσεις των Πανεπιστημίων –νέες στα περισσότερα- να λάβουν όλες τις αναγκαίες αποφάσεις και να προβούν στις επιβαλλόμενες από τη διεθνή πρακτική ενέργειες, που θα οδηγήσουν τα Ιδρύματα, σε εύλογο χρόνο, στο απαιτούμενο επίπεδο ακαδημαϊκής ποιότητας.
• Μεταξύ πολλών άλλων, οι Διοικήσεις των Πανεπιστημίων –Πρυτάνεις και Συμβούλια- θα πρέπει να διεκδικήσουν άμεσα, την «απελευθέρωση» χώρων των Ιδρυμάτων τους (πόσων άραγε χιλιάδων τετραγωνικών[;!]) –πλείστα των οποίων είναι επικεντρωμένα σε σημεία με μεγάλη εμπορική αξία- κατειλημμένων τώρα και δεκαετίες από περίεργες «συλλογικότητες» με ποικίλες γκρίζες (και μαύρες[;!]) επιχειρηματικές και επιχειρησιακές δραστηριότητες, σε μεγάλο βαθμό γνωστές στους διοικούντες και όχι μόνο. Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι αυτή η ιδιότυπη «εξωτερική κατοχή» πανεπιστημιακών εδαφών έχει σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις σε όλες τις πτυχές της ακαδημαϊκής ζωής, επιβάλλει τους δικούς της νόμους και αναιρεί στην πράξη την αυτοτέλεια και το αυτοδιοίκητο των Ιδρυμάτων. Δεν φαίνεται να συνδέεται άμεσα με κόμματα –τουλάχιστον αυτά του Κοινοβουλίου- όμως σε κάθε ανακίνηση του θέματος της ανάγκης για απομάκρυνση, κατά περίεργο τρόπο διαμορφώνεται μια συνήθως ‘ηχηρή συμμαχία’ υπεράσπισής τους, στη βάση της προστασίας αόριστων ‘δημοκρατικών δικαιωμάτων’, με ακατανόητα ιδεολογήματα, που καμιά σχέση δεν έχουν με το πανεπιστήμιο, την ακαδημαϊκότητα, ούτε καν με τις στοιχειώδεις αρχές δημοκρατικότητας.
• Οι Σύνοδοι Πρυτάνεων και Προέδρων ΤΕΙ θα πρέπει να εργαστούν συστηματικά πάνω σε αυτά τα μόνιμα θέματα και να βρουν σταθερές διεξόδους, με γνώμονα πάντοτε το διεθνές γίγνεσθαι και τις επιτακτικές ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας.
• Ας αναλάβουν πρωτοβουλία οι Ομοσπονδίες των καθηγητών των ΑΕΙ  (ΠΟΣΔΕΠ και ΟΣΕΠ-ΤΕΙ) για τη διεξαγωγή ενός διαλόγου μεταξύ όλων των εμπλεκομένων, ώστε άμεσα να αποφορτιστεί το κλίμα και σιγά αλλά σταθερά όλα τα Ιδρύματα να μπουν επιτέλους σε μια περίοδο πραγματικής ακαδημαϊκής ζωής με τα τυπικά χαρακτηριστικά του διεθνή χώρου.

Η Εκτελεστική Γραμματεία της ΚΙΠΑΝ, συντασσόμενη μαζί με τη συντριπτική πλειοψηφία των διδασκόντων και διδασκομένων στα Ελληνικά Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, όπως κατ’ επανάληψη το έχει πράξει στο παρελθόν

• Στηρίζει αμέριστα και συγχαίρει ένθερμα τις Ηγεσίες των Πανεπιστημίων,

• που εργάζονται αποφασιστικά και σθεναρά για την ουσιαστική ποιοτική αναβάθμιση της ακαδημαϊκής ζωής και την πλήρη εξάλειψη επικίνδυνα εκφυλισμένων καταστάσεων και υπερσυντηρητικών αντιλήψεων, όπως οι προαναφερθείσες,
• που επιδιώκουν να φέρουν τα Ιδρύματα τους σε υψηλές θέσεις στις διεθνείς αξιολογικές κατατάξεις και να προσφέρουν στους φοιτητές τους –συνήθως τέκνα φτωχών και πολύ φτωχών οικογενειών χωρίς ακίνητα σε Ευρωπαϊκές πρωτεύουσες- τα προφανή και στοιχειώδη ακόμη και στο τελευταίο Πανεπιστήμιο κάθε άλλης Ευρωπαϊκής χώρας (και όχι μόνο) (βλ. [6, http://www.tanea.gr/news/greece/article/5172930/prytaneis-nai-sth-fylaksh-twn-panepisthmiwn/ ]).

• Χαιρετίζει και συγχαίρει θερμά πρωτοβουλίες, που λαμβάνονται από θεσμικά όργανα αλλά και συναδέλφους μέσα σε αυτούς τους χαλεπούς καιρούς. Συγκεκριμένα:

• Χαιρετίζουμε, επικροτούμε και στηρίζουμε τη στάση του Πρύτανη καθηγητή  Περικλή Μήτκα και της Συγκλήτου του ΑΠΘ, που την Τετάρτη 8 Οκτωβρίου, σε πλήρη αντίθεση με πρακτικές του πρόσφατου παρελθόντος, δεν υπέκυψαν –με κίνδυνο ακόμα και της σωματικής τους ακεραιότητας- στην επίθεση των επιδρομέων, αλλά συνέχισαν και ολοκλήρωσαν τη Συνεδρίαση του Σώματος.
• Χαιρετίζουμε, επικροτούμε και στηρίζουμε την προσπάθεια που κατέβαλε και την αταλάντευτη στάση που κράτησε ο Πρύτανης του ΕΚΠΑ καθηγητής Θεόδωρος Φορτσάκης και οι Αναπληρωτές Πρύτανη απέναντι στην ποικίλης συγκρότησης ομάδα εφόδου, που εισήλθε στην Πρυτανεία του Πανεπιστημίου Αθηνών και επί μια βδομάδα με ακραίες μεθόδους βίας και τρομοκρατίας απαιτούσαν τη συνέχιση της γνωστής καταστροφικής πολιτικής της απελθούσας Πρυτανείας, πέρα από κάθε στοιχειώδη έννοια ακαδημαϊκότητας και δημοκρατίας. Συντασσόμαστε δε απόλυτα με τις θέσεις, που εκφράζει το ΔΣ του Συλλόγου των μελών ΔΕΠ των Σχολών Νομικής και Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών για το σχετικό θέμα (βλ. [7, http://www.posdep.gr/index.php?option=com_docman&task=doc_download&gid=1586&Itemid=47]).
• Χαιρετίζουμε, επικροτούμε και στηρίζουμε την πρωτοβουλία συναδέλφων της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών που προχώρησαν στη διδασκαλία μαθημάτων στο χώρο στάθμευσης της Σχολής, όταν οι «φοιτητές» αυθαίρετα –ως συνήθως- αποφάσισαν να βάλουν λουκέτο στο Κτίριο τις ώρες που στα Προπύλαια συνέβαιναν τα προαναφερθέντα (Βλ. [8, http://www.iefimerida.gr/node/175294#ixzz3H3i7wBmc]). Το σύνθημά τους για «Ανοιχτά Πανεπιστήμια» είναι πάντα επίκαιρο, ζωντανό και «χρειαζούμενο».
• Χαιρετίζουμε και επικροτούμε τη συμβολική πρωτοβουλία όλων των μελών του Συμβουλίου Ιδρύματος του Πανεπιστημίου Κρήτης να διαθέσουν το σύνολο των -απαράδεκτα πενιχρών- «αμοιβών» τους για την ενίσχυση της Βιβλιοθήκης του Ιδρύματος (Βλ. [9, http://www.esos.gr/arthra/35484/diathetoyn-tin-amoivi-toys-sti-vivliothiki-toy-panepistimioy]).
• Χαιρετίζουμε, επικροτούμε και στηρίζουμε την πρωτοβουλία μελών του Συμβουλίου Ιδρύματος του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου –κυρίως εξωτερικών μελών, δυστυχώς- να διατυπώσουν εγγράφως πράγματα προφανή και αυτονόητα για τη συντριπτική πλειοψηφία των καθηγητών και των φοιτητών του Μετσοβίου (Βλ. [10, http://www.kathimerini.gr/789452/article/epikairothta/ellada/enteka-protaseis-gia-metarry8mish-sto-polytexneio]). Μόνο εξωθεσμικές στοχεύσεις και γκρίζες σκοπιμότητες θα μπορούσαν να αντιπαρατεθούν σε αυτά τα ζητήματα.
• Χαιρετίζουμε, επικροτούμε και στηρίζουμε ένα μεγάλο αριθμό προσπαθειών, αποφάσεων, πράξεων και πρωτοβουλιών, που αναλαμβάνουν αρκετές από τις λοιπές Πρυτανικές Αρχές (συνήθως μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, ευτυχώς ίσως) σε μια αγωνιώδη προσπάθεια να λύσουν ανυπέρβλητα προβλήματα -όχι μόνο οικονομικά- και να οδηγήσουν το Ίδρυμα τους σε καλύτερες εποχές.
• Τέλος, χαιρετίζουμε, θερμά στηρίζουμε και αναδεικνύουμε προς κάθε κατεύθυνση το σπουδαίο έργο της μεγάλης πλειοψηφίας των δυναμικών καθηγητών, νέων ερευνητών και φοιτητών, οι οποίοι με τις συνεχείς άοκνες προσπάθειες τους κατορθώνουν -παρά την τραγικά χαμηλή υποχρηματοδότηση και το συχνά δυσμενές περιβάλλον- να κρατούν τη χώρα σε ένα πολύ ψηλό ποιοτικό επίπεδο επιστημονικής παραγωγής (Βλ. [11, http://www.nature.com/news/366-days-2012-in-review-1.12042 ]) και σταθερά να αποδεικνύουν πως η επένδυση που γίνεται στην Ελλάδα πάνω στην έρευνα είναι από τις πιο αποδοτικές παγκοσμίως (Βλ. [12, http://www.sciencemag.org/content/342/6160/817/F2.large.jpg]) .

Πιστεύουμε ότι η συντεταγμένη Ελληνική Πολιτεία, ίσως μάλιστα στο ανώτατο επίπεδο, θα έπρεπε από καιρό να είχε αναλάβει πρωτοβουλία, ώστε να διεξαχθεί ένας εφ’ όλης της ύλης διάλογος με όλους τους εμπλεκομένους με αντικείμενο τα βαθύτερα αίτια των σημερινών παθογενειών της Ελληνικής Ανώτατης Εκπαίδευσης και να χαραχθούν τα σταθερά βήματα, που θα πρέπει να ακολουθήσουμε, ώστε η κοινωνία μας και η οικονομία της να αποκτήσουν σύντομα ένα ποιοτικά αναβαθμισμένο διεθνώς ανταγωνιστικό Ακαδημαϊκό Σύστημα στην εκπαίδευση, την έρευνα, την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα.

Ο αποχωρών Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας κύριος Κάρολος Παπούλιας έχει ακόμα τον απαιτούμενο χρόνο για να βάλει στέρεες βάσεις σε μια τέτοια πρωτοβουλία πρώτιστα για το καλό της νέας γενιάς αλλά και αυτών που έρχονται. Το θέμα είναι υψίστης εθνικής σημασίας και στρατηγικής σπουδαιότητας.

Ε Κ Τ Ε Λ Ε Σ Τ Ι Κ Η Γ Ρ Α Μ Μ Α Τ Ε Ι Α της

Κ Ι Ν Η Σ Η Σ Π Α Ν Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ι Α Κ Η Σ Α Ν Α Β Α Θ Μ Ι Σ Η Σ