της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακή βιολόγος, medlabnews.gr
Ο
ιός Ζίκα είναι ένας ιός που μεταφέρεται από τα κουνούπια και προκαλεί
πυρετό. Πήρε το όνομά του από δάσος της Ουγκάντα, όταν και ταυτοποιήθηκε
σε μαϊμού, κατά τη διάρκεια επιδημίας κίτρινου πυρετού, το 1947.
Ο
ιός Ζίκα μεταδίδεται από το είδος κουνουπιών Aedes, τα οποία επίσης
ευθύνονται για την εξάπλωση του δάγγειου πυρετού, του κίτρινου πυρετου
και του ιού Chikungunya. Μία μολυσμένη μητέρα το μεταφέρει στο
νεογέννητο παιδί της. Έχει καταγραφεί μία περίπτωση που μεταδίδεται μέσω
της σεξουαλικής επαφής. Ελάχιστες περιπτώσεις του ιού είχαν καταγραφεί
πριν από το 2013. Όμως, οι επιστήμονες άρχισαν να κρούουν τον κώδωνα του
κινδύνου μετά από πολλαπλές εστίες που ανακαλύφθηκαν στα νησιά του
Ειρηνικού και τη Νοτιοανατολική Ασία. Από τότε, ο Ζίκα έχει εξαπλωθεί
στη Βραζιλία, όπου οι επιστήμονες εκτιμούν πως 1,5 εκατομμύριο άνθρωποι
μπορεί να έχουν μολυνθεί.
Ο ιός Ζίκα έχει συνδεθεί με κρούσματα συγγενούς μικροκεφαλίας σε βρέφη στη Βραζιλία.
Από
τον Μάιο του 2015, όταν η Βραζιλία ανέφερε τα πρώτα κρούσματα του ιού
στο έδαφός της, ο Ζίκα έχει εξαπλωθεί σε 21 χώρες και εδάφη της
αμερικανικής ηπείρου. Ορισμένες χώρες έχουν συμβουλεύσει τις γυναίκες να
αποφύγουν την εγκυμοσύνη.
Υπάρχουν
δύο βασικοί λόγοι για την ταχεία μετάδοση του ιού: πρώτον ο πληθυσμός
της αμερικανικής ηπείρου δεν είχε εκτεθεί νωρίτερα στον ιό και συνεπώς
στερείται ανοσίας και δεύτερον το κουνούπι τίγρης -ο βασικός φορέας
μετάδοσης του Ζίκα- υπάρχει σε όλες τις χώρες της περιοχής εκτός από τον
Καναδά και τη Χιλή.
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Μέσα σε διάστημα 3-12 ημερών μετά το δάγκωμα του κουνουπιού εμφανίζονται συμπτώματα. Εκδηλώνεται με συμπτώματα γρίπης: πυρετό, πονοκεφάλους, μυαλγίες και δερματικά εξανθήματα. Στο
80% των κρουσμάτων, η ασθένεια, η οποία σπάνια αποδεικνύεται
θανατηφόρα, περνά απαρατήρητη. Η νόσος είναι συνήθως ήπια και διαρκεί
4-7 ημέρες.
Ο
κίνδυνος απειλεί τις εγκύους και τα μωρά που κυοφορούν. Βραζιλιάνοι
επιστήμονες επιβεβαίωσαν, αυτή την εβδομάδα, ότι ο ιός μεταδίδεται από
τη μητέρα στο παιδί μέσω του πλακούντα.
Στη
Βραζιλία, έχουν αναφερθεί 3.893 κρούσματα μικροκεφαλίας, σύμφωνα με
ανακοίνωση του ΠΟΥ, δηλαδή 30 φορές περισσότερα από ό,τι άλλες χρονιές.
Το
ξέσπασμα της μόλυνσης από τον ιό Ζίκα έρχεται σε συνέχεια της επιδημίας
του Έμπολα στη Δυτική Αφρική, αποδεικνύοντας για άλλη μια φορά πόσο
κάποιες ελάχιστα κατανοητές και σχετικά σπάνιες ασθένειες μπορούν να
εξελιχθούν γρήγορα σε παγκόσμιες απειλές.
Τι είναι η μικροκεφαλία
;
Η
μικροκεφαλία είναι μια νευρολογική πάθηση που προσβάλλει νεογνά και
έχει σαν αποτέλεσμα να γεννιούνται με αφύσικα μικρά κεφάλια, κάτι που
προκαλεί προβλήματα ανάπτυξης, σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμα και
θάνατο. Ο αυξημένος αριθμός παιδιών που πάσχουν από την ασθένεια και
ταυτόχρονα εντοπίστηκε στον οργανισμό τους ο ιός Ζίκα αποδεικνύει τη
σύνδεση των δύο γεγονότων σύμφωνα με τους ειδικούς.
Πως θεραπεύεται;
Δεν
υπάρχει εμβόλιο ή φάρμακο και οι ταξιδιώτες στη Λατινική Αμερική
λαμβάνουν οδηγίες για να αποφεύγουν το δάγκωμα των κουνουπιών.
Το
Ινστιτούτο Butantan, στο Σάο Πάολο, έχει ήδη ξεκινήσει μία έρευνα
σχετικά με τον ιό Ζίκα και σχεδιάζει να αναπτύξει ένα εμβόλιο "σε χρόνο
ρεκόρ", σύμφωνα με δήλωσεις υπευθύνων του την περασμένη εβδομάδα, αν και
ο διευθυντής του έσπευσε να διευκρινίσει ότι αυτός ο χρόνος-ρεκόρ
πιθανό να διαρκέσει τρία έως πέντε έτη.
Η
Βρετανική φαρμακοβιομηχανία GlaxoSmithKline δήλωσε τη Δευτέρα ότι
μελετά τη σκοπιμότητα της χρήσης της τεχνολογίας των εμβολίων της για το
Ζίκα, ενώ η γαλλική Sanofi ανακοίνωσε ότι επανεξετάζει τις δυνατότητες
για ανάπτυξη σχετικού εμβολίου.
Η έξαρση κρουσμάτων του ιού «Ζίκα» έχει, επιπλέον, ανεβάσει στα ύψη τις τιμές των αντικουνουπικών προϊόντων σε όλη τη χώρα.
Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας
Ο
Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προβλέπει ότι ο ιός Ζίκα θα εξαπλωθεί σε
όλη την ήπειρο, εκτός από δύο χώρες. Η μεταδιδόμενη από κουνούπι
ασθένεια μαίνεται στη Νότια Αμερική και άλλες περιοχές εδώ και αρκετούς
μήνες. Είκοσι μία χώρες και περιοχές της Αμερικής έχουν αναφέρει
κρούσματα του ιού μετά από την πρώτη αναφορά στη Βραζιλία τον Μάιο του
2015. Ο ΠΟΥ αποδίδει την ταχεία εξάπλωση του ιού στο γεγονός ότι οι
άνθρωποι στην Αμερική δεν έχουν ανοσία, επειδή δεν έχουν εκτεθεί σε
αυτόν ξανά.
Τρεις
Βρετανοί ταξιδιώτες έχουν μολυνθεί με τον ιό, δήλωσαν αξιωματούχοι στη
διάρκεια του Σαββατοκύριακου. "Από τον Ιανουάριο του 2016, τρεις
υποθέσεις που σχετίζονται με ταξίδια στην Κολομβία, στο Σουρινάμ και τη
Γουιάνα έχουν διαγνωσθεί σε βρετανούς ταξιδιώτες", δήλωσε ο οργανισμός
Δημόσιας Υγείας της Αγγλίας. Η κυβερνητική υπηρεσία δεν παρέχει
περαιτέρω λεπτομέρειες σχετικά με τις περιπτώσεις, αλλά πρόσθεσε ότι ο
ιός "δεν εμφανίζεται φυσικά στο Ηνωμένο Βασίλειο".
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες
Οι
χώροι διεξαγωγής των Ολυμπιακών και Παραολυμπιακών αγώνων της Βραζιλίας
θα πρέπει να επιθεωρούνται καθημερινά κατά τη διάρκεια των Αγώνων του
2016 στο Ρίο ντε Τζανέιρο. Βέβαια οι Αγώνες του Ρίο θα διεξαχθούν κατά
τη διάρκεια των μηνών Αυγούστου και Σεπτεμβρίου, όταν το ξηρότερο,
δροσερό κλίμα μειώνει σημαντικά την παρουσία των κουνουπιών.
Το καρναβάλι
Ανησυχία
υπάρχει και στις ΗΠΑ, οι οποίες συνιστούν στις εγκύους να αποφεύγουν
ταξίδια σε χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής, δύο βδομάδες
πριν από το καρναβάλι και μερικούς μήνες πριν από τους Ολυμπιακούς
Αγώνες της Βραζιλίας.
Οι
περισσότεροι πιστεύουν ότι τα αυξημένα διεθνή ταξίδια είναι τουλάχιστον
εν μέρει υπεύθυνα, αλλά άλλοι πιστεύουν ότι οι ολοένα και πιο υψηλές
θερμοκρασίες που προκύπτουν από την κλιματική αλλαγή θα μπορούσαν να
διαδραματίσουν κάποιο ρόλο.
Υπάρχει κίνδυνος για την Ελλάδα;
Στην
χώρα μας είναι δυνατόν να φτάσει ο ιός από κάποιον που ταξίδεψε σε
χώρες που κυκλοφορεί ο ιός. Ιδιαίτερη προσοχή θέλει τώρα την περίοδο του
καρναβαλιού και αργότερα των Ολυμπιακών αγώνων. Γι'αυτό θα πρέπει άτομα
που προέρχονται από χώρες όπως την Βραζιλία ή την Βολιβία να
παρακολουθούνται για ένα διάστημα 1-2 εβδομάδων όσο δηλαδή διαρκεί ο
χρόνος της εκδήλωσης της νόσου και της νόσου. Βέβαια συμβαίνει την εποχή
που στην στην χώρα μας κάνει κρύο και είναι ξηρότερο το κλίμα, στην
Βραζιλία έχει ζέστη και αντίστροφα το καλοκαίρι, κάτι που δεν ευνοεί την εξάπλωση του ιού,
με αποτέλεσμα έτσι να υπάρχει δυσκολία ανάπτυξης και μεταφοράς κάποιου
μολυσμένου κουνουπιού στη χώρα μας, μέσω κάποιου μέσου μεταφοράς.
