ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΣΠΗΛΙΑΣ ΑΓΡΑΦΩΝ ~ ΚΑΡΔΙΤΣΑ ♥

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΣΠΗΛΙΑΣ(Παναγία Σπηλιώτισσα) ΑΓΡΑΦΩΝ,ΚΟΥΜΠΟΥΡΙΑΝΑ ΑΡΓΙΘΕΑΣ,ΚΑΡΔΙΤΣΑ

Βρίσκεται στο Δήμο Ανατολικής Αργιθέας του Νομού Καρδίτσας, σε υψόμετρο 1000 περίπου μέτρων επάνω σε μια βραχώδη και απότομη κορυφή των Αγράφων της Πίνδου και κοντά στην κοινότητα των Κουμπουριανών. 

Απέχει από το Μουζάκι 41 περίπου χιλιόμετρα και στη βάση της ρέει ο Πετριλιώτικος, παραπόταμος του Αχελώου ενώ πήρε το όνομα “Παναγία Σπηλιάς” από τη σπηλιά που βρίσκεται στο βράχο, κάτω ακριβώς από το μοναστήρι και που εκεί βρέθηκε η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Σπηλιάς. 

Η απόκρημνη και δύσβατη τοποθεσία της Μονής σκορπά ρίγη στον επισκέπτη καθώς την πλησιάζει από την μοναδική είσοδο στη νότια πλευρά της βουνοπλαγιάς. Η Μονή Σπηλιάς χαρακτηρίστηκε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο και τόπος παρουσιάζων ιδιαίτερο φυσικό κάλλος ή ενδιαφέρων από απόψεως αρχιτεκτονικής ή ιστορικής με την απόφαση ΥΑ 4701/3-3-1967 - ΦΕΚ 183/Β/16-3-1967.

πηγή φωτογραφίας: www.koumpouriana.gr

πηγή φωτογραφίας: www.koumpouriana.gr

Η παράδοση αναφέρει σαν ιδρυτές της Μονής Σπηλιάς δύο αδέλφια, τον Αθανάσιο και τον Παρθένιο, καλόγεροι  στο μοναστήρι του Αι - Χαραλάμπη, οι οποίοι το 1064 σε όνειρο που είδαν και οι δύο, η Παναγία τους υπέδειξε που να κτίσουν μοναστήρι αφιερωμένο σε Αυτήν. Εκεί στο πιο απρόσιτο σημείο βρήκαν την εικόνα της Παναγίας, πλάι στην οποία έκαιγε καντήλι, ενώ με θαύμα αναφάνηκε και πόσιμο νερό, το οποίο ρέει ακόμη έως και σήμερα. 

Η μικρή πλάκα με τη χρονολογία 1064 που υπήρχε καταστράφηκε από τους Τούρκους κατά την επανάσταση των Αγράφων το 1854, όπου είχε την έδρα του το Αρχηγείο της Επαναστατικής Επιτροπής λόγω της φυσικής οχύρωσης που διέθετε το μοναστήρι.

πηγή φωτογραφίας: www.koumpouriana.gr

Ο σημερινός ναός που είναι κτισμένος δίπλα στον παλιό, κτίστηκε το 1736 και είναι αφιερωμένος στο όνομα της Ζωοδόχου Πηγής και Κτήτορες του νεώτερου ναού αυτού είναι οι πατεράδες Παρθένιος, Ιωνάς, Γαβριήλ και Ανανίας, όπως φαίνεται και σε επιγραφή δεξιά από την είσοδο του ναού. 

Ο Ναός έχει διαστάσεις 7,50 × 11 μέτρα και είναι ρυθμού βυζαντινού, αγιορείτικου τύπου, δηλαδή τρίκλιτος σταυροειδής με τρούλο στο κέντρο του σταυρού, που στηρίζεται σε τέσσερις κίονες, και κόγχες στο νότιο και βόρειο τοίχο. Το δάπεδο του κυρίως ναού είναι χαμηλότερο από το δάπεδο του νάρθηκα κατά μισό περίπου μέτρο (τρία σκαλοπάτια) και είναι πλακόστρωτο.

Στο εσωτερικό του νέου αυτού καθολικού της Ζωοδόχου Πηγής, διατηρούνται τοιχογραφίες που χρονολογούνται από τον 18ο και 19ο αιώνα. 

Επίσης, διατηρείται εντυπωσιακό ξυλόγλυπτο επιχρυσωμένο τέμπλο το οποίο χρονολογείται από το 1779 και φιλοτεχνήθηκε απὸ τοὺς αδελφοὺς τεχνίτες Γεώργιο καί Ιωάννη ενώ στη Δεσποτικὴ εικόνα του Χριστού ως Μεγάλου Αρχιερέως υπάρχει η επιγραφή: «Ἐλάχιστος Θεόδωρος αγιογράφος απὸ τὴν Μεγαλοβλαχίαν ἐκ κώμης Βουκουρέστι, Ἔτει ΑΨΛΖ».

Σε εγχάρακτη πλάκα έξω από το ναό της Ζωοδόχου Πηγής βρίσκεται η εξής επιγραφή: «Ανοικοδομήθη ο θείος και ιερός ναός της Ζωοδόχου Πηγής επί έτους ΑΨΛς μήνι Απριλίω δια συνδρομής Παρθενίου ιερομονάχου και παπα - Ιωνά και Παπαγαβριήλ και Παπαανανία». 

Έξω από τον νάρθηκα υπάρχει επίσης επιγραφή η οποία γράφει:«Εκτίσθη ο Νάρθηξ παρά των συνδρομητών και κυρίου Χρυσάνθου Ιερομονάχου Ιουλίου 31/1892».

Ο διπλανός μικρός ναός με διαστάσεις 3 × 5 μέτρων δεν είναι παρεκκλήσι, αλλά παλαιότερος του ναού της Ζωοδόχου Πηγής και τιμάται στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Είναι σταυροειδής καμαροσκέπαστος και μόλις προεξέχει ο κεντρικός θόλος, όπου δεσπόζει ο Παντοκράτορας. 

Εξωτερικά, ο τυφλός σφαιρικός θόλος περιβάλλεται από μικρό τοίχο και δημιουργείται ένα κτίσμα τετράγωνο που προεξέχει λίγο της υπόλοιπης στέγης του ναού και καλύπτεται με δίκλινη στέγη. Στο βόρειο και νότιο τοίχο εκτείνεται σε κόγχες, γεγονός που τον κατατάσσει στον αγιορείτικο τύπο ενώ η στέγη και των δύο ναών είναι σκεπασμένη με πλάκες.

πηγή φωτογραφίας: www.koumpouriana.gr

πηγή φωτογραφίας: www.koumpouriana.gr

Το 1677 με το πατριαρχικό σιγίλιο τουΔιονυσίου του Δ΄ η Ιερά Μονή γίνεται Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή ενώ έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο στους αγώνες του 1821. 

Εδώ ο Γεώργιος Καραϊσκάκης έκανε συχνά πολεμικές συσκέψεις και συμβούλια στην Ιερά Μονή, αφού η θέση της είχε ιδιαίτερη στρατηγική σημασία ενώ κατά την επανάσταση των Αγράφων, την οποία υποκίνησε η Ελληνική Κυβέρνηση για την απελευθέρωση της Θεσσαλίας, υπήρξε στραταρχείο.

Εκεί το 1837 εγκαταστάθηκε η Επαναστατική Κυβέρνηση υπό τον Αλεξανδρή, ενώ επάνω από τη Μονή σώζονται μέχρι σήμερα τα οχυρώματα.

Από την άλλοτε μεγάλη περιουσία της, κτήματα, βοσκοτόπια, ζώα, εισφορές – τάματα δεν έμειναν πολλά πράγματα εκτός από τα ιστορικά μοναστήρια – μετόχια όπως η Παναγία και Αγίου Χαραλάμπους Πετρίλου, Γενεσίου της Θεοτόκου Κώστη Κουμπουριανών, Γενεσίου της Θεοτόκου Βλασίου, Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Μικρών Βραγγιανών και Γενέσιον της Θεοτόκου Μεσοβουνίου. 

Παρά τα έσοδα λοιπόν που είχε η αρχή του 20ου αιώνα την βρήκε έρημη και διαλυμένη. Επανασυστήθηκε το 1925 απο τον μακαριστό Μητροπολίτη Ιεζεκιήλ Βελανιδιώτη και στα επόμενα χρόνια ανέπτυξε σημαντική φιλανθρωπική δράση έως το 1963 όταν κοιμήθηκε ο τελευταίος μοναχός της,  ο Δαυίδ. 

Η Θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Σπηλιώτισσας,
έργο του Ευαγγελιστή Λουκά

Οι ξενώνες της Μονής

Άγια λείψανα που φυλάσσονται στην Μονή.
πηγή φωτογραφίας: monispilias.blogspot.gr

Το εντυπωσιακό ξυλόγλυπτο 

επιχρυσωμένο τέμπλο του 1779

Στην Μονή σήμερα, από το 2004, διαμένει ανδρική αδελφότητα 6 μοναχών που με ενέργειες του Καθηγουμένου Αρχιμανδρίτου Νεκταρίου και με την οικονομικὴ ενίσχυση των απανταχού ευλαβών προσκυνητών αγωνίζονται με ζήλο για την περαιτέρω επάνδρωση αλλά και την ανακαίνισή της, βοηθούμενη από την Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλιώτιδος.

Στη μονή υπάρχουν μεταξύ άλλων, ιερά λείψανα των παρακάτω Αγίων: Αγίου Νεκταρίου Πενταπόλεως, Αγίου Χαραλάμπους, Αγίου Κυρίλλου Αλεξανδρείας, Αγίου Αποστόλου & Ευαγγελιστού Λουκά, Αγίου Αποστόλου Φιλίππου, Αγίων Αποστόλων Βαρθολομαίου & Βαρνάβα, Αγίου Γεωργίου εν Ιωαννίνοις, Αγίου Παντελεήμονος, Αγίου Ραφαήλ Λέσβου, Αγίου Γεωργίου Τροπαιοφόρου, Αγίου Δημητρίου Μυροβλήτου, Αγίου Λαζάρου τετραημέρου, Αγίας Μαρίνης, Αγίου Απoστόλου Ιακώβου Αδελφοθέου, Αγίου Βασιλείου Μεγάλου, Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου, Αγίου Γρηγορίου Θεολόγου, Αγίου Αποστόλου Ανδρέου Πρωτοκλήτου και Αγίου Ειρηναίου Επισκόπου Λυών.

Η Θαυματουργή εικόνα 
της Παναγίας Σπηλιώτισσας, 
έργο του Ευαγγελιστή Λουκά

Η Μονή πανηγυρίζει στις 15 Αυγούστου, της Κοιμήσεως της Θεοτόκου αλλά και την Παρασκευή της Διακαινισήμου εβδομάδος, της Ζωοδόχου Πηγής. 

Σε όλη τη διάρκεια του έτους και ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες, προσέρχεται πλήθος προσκυνητών από όλη την Ελλάδα για να ασπασθεί την θαυματουργό εικόνα της Παναγίας Οδηγητρίας, η οποία κατά παράδοση είναι έργο του Ευαγγελιστού Λουκά και με πλήθος θαυμάτων για τα οποία έχει ονομαστεί και “Γιατρίσσα”. 

Από τον Οκτώβριο έως και τον Απρίλιο η Μονή είναι είναι κλειστή κάθε Πέμπτη ενώ όλο τον υπόλοιπο χρόνο είναι ανοιχτή καθημερινά από την Ανατολή έως και την Δύση του ήλιου και υπάρχει η δυνατότητα φιλοξενίας κατόπιν συνεννόησης με την Μονή.

Το μοναστήρι είναι επισκέψιμο, αν και ο δρόμος είναι σχετικά δύσβατος όμως η άγρια ομορφιά του τοπίου των Αγράφων αποζημιώνει τον επισκέπτη. 

πηγή φωτογραφίας: monispilias.blogspot.gr

Με αφετηρία την Καρδίτσα θα ακολουθήσετε την διαδρομή πρός το Μουζάκι το οποίο είναι κόμβος μεταξύ του κυρίως κομματιού της Θεσσαλίας, των χωριών της Αργιθέας, της Λίμνης Πλαστήρα και της βόρειας πλευράς των Αγράφων. 

Προσπερνώντας το Μουζάκι κατευθυνόμαστε προς τα χωριά της Αργιθέας και συγκεκριμένα την ανατολική πλευρά της Αργιθέας. Ξεφεύγουμε από τις ταμπέλες – σειρήνες που μας κατευθύνουν προς Λίμνη Πλαστήρα και συνεχίζουμε για Βλάσι. 

Η διαδρομή είναι μέσα στο δάσος, στην άκρη από γκρεμούς με υπέροχα τοπία.

Το χειμώνα λογικά έχει αρκετό χιόνι, γι αυτό και στην άκρη των δρόμων υπάρχει η σχετική σήμανση. Όμορφα χωριά που περνάει κανείς στην διαδρομή και στα οποία μπορεί να κάνει στάση είναι το Πευκόφυτο, το σύμπλεγμα οικισμών που αναφέρεται ως Πετρίλο, το Βλάσι και το Παλαιοχώρι Φουντωτού. Τα περισσότερα από αυτά τα χωριά δεν είναι παρά μικροί οικισμοί με ελάχιστα σπίτια. Ακολουθούμε τις ταμπέλες προς Ιερά Μονή Σπηλιάς. Το τελευταίο κομμάτι του δρόμου, περίπου 5 - 6 χιλιόμετρα, είναι χωματόδρομος σε σχετικά καλή κατάσταση τους θερινούς μήνες. Η συνολική απόσταση από Τρίκαλα έως την Μονή Σπηλιάς είναι λιγότερο από 2 ώρες και τα αυτοκίνητα μπορούν να το προσεγγίσουν ως επάνω.

Απο το Μουζάκι υπάρχουν δύο διαδρομές ως την Μονή Σπηλιάς που μπορείτε να ακολουθήσετε: 1η) Μουζάκι - Πευκόφυτο - Βλάσι - Μαντζουρέικα - Παλαιοχώρι - Ραγάζια - Ι.Μ. Σπηλιάς και η 2η) Μουζάκι - Πευκόφυτο - Πετρίλο - Χάρις (Κρανιά) - Ρώσση - Μαντζιουραίϊκα - Παλαιοχώρι - Ραγάζια - Ι.Μ. Σπηλιάς.

ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ:

Τηλέφωνο: (+30) 24450 - 31739, e-mail: info@monispilias.gr


πηγή: http://greekorthodoxreligioustourism.blogspot.gr,http://www.koumpouriana.gr/ , http://blogs.sch.gr/ , http://www.aeinaes.gr/ , http://www.imthf.gr/ , http://www.saint.gr/, http://petrilia.blogspot.gr/ , http://monispilias.blogspot.gr/ , http://photohellas.blogspot.gr/ , http://www.blogtravels.gr/