Σάββατο 10 Ιουνίου 2017

Τα Άγραφα ♥ Η ομορφότερη ορεινή περιοχή της Ελλάδας!

Φωτογραφία: Θωμάς Βασιλείου


Ένα καταπληκτικό βίντεο του Θωμά Βασιλείου

Για πολλούς τα Άγραφα, είναι η ομορφότερη ορεινή περιοχή της Ελλάδας, καθώς η ιστορική οροσειρά χαρακτηρίζεται από δεκάδες, άγριες κορυφές που διαδέχονται η μία την άλλη δημιουργώντας το πιο απομονωμένο ορεινό συγκρότημα της Ελλάδας. Τα Άγραφα απλώνονται στα σύνορα των νομών Καρδίτσας και Ευρυτανίας στα κεντρικά της Πίνδου και χωρίζονται συχνά σε Θεσσαλικά και Ευρυτανικά Άγραφα. Βόρεια των Αγράφων βρίσκονται τα βουνά του Ασπροποτάμου και νότια η οροσειρά καταλήγει στη Χελιδόνα και τον Τυμφρηστό, ενώ στα ανατολικά και στα δυτικά ορίζονται από δυο τεχνητές λίμνες, των Κρεμαστών και του Ταυρωπού, αντίστοιχα. Το μήκος της οροσειράς, που κατευθύνεται από τα βόρεια προς τα νότια, φτάνει τα 50 χλμ. και το πλάτος περίπου τα 20 χλμ. Η ψηλότερη κορυφή τους είναι η Καραβά με υψόμετρο 2.184 μέτρα και ακολουθούν το Ντελιδίμι (2.163 μ.), το Βουτσικάκι (2.154 μ.), η Φτέρη (2.128 μ.), η Λιάκουρα (2.043 μ.), η Σβόνη (2.042 μ.), το Μπολερό (2.032 μ.), το Φλιτζάνι (2.018 μ.), η Καζάρμα (1.977 μ.) και η Καραβούλα (1.862 μ.). Από τα Άγραφα πηγάζουν οι ποταμοί Ταυρωπός, Αγραφιώτης, αλλά και πολλοί παραπόταμοι του Αχελώου. Η ομορφιά των Αγράφων έχει να κάνει με το γεγονός ότι αποτελούν με διαφορά την πιο δύσβατη περιοχή της Ελλάδας καθώς οι πολυάριθμες πανύψηλες βουνοκορυφές και οι βαθειές χαράδρες δεν πλησιάζονται εύκολα. Το οδικό δίκτυο της περιοχής αποτελείται σχεδόν αποκλειστικά από δύσκολους χωματόδρομους, ενώ οι λιγοστοί κάτοικοι ακόμα χρησιμοποιούν μονοπάτια που περνάνε από παλιά πέτρινα γεφύρια. Η απομόνωση της περιοχής, τα μεγάλα υψόμετρα, τα πυκνά δάση, οι χαράδρες και τα ποτάμια έχουν συμβάλει στη διατήρηση μιας πλούσιας άγριας ζωής και δεκάδων απειλούμενων ειδών της ελληνικής πανίδας και χλωρίδας.
Φωτογραφία: Θωμάς Βασιλείου


Η βλάστηση των Αγράφων αποτελείται κυρίως από πυκνά δάση μακεδονικής ελάτης (Abies borisii-regis). Ακόμα απαντώνται δάση μαυρόπευκου, οξιάς, καστανιάς και πολλών ειδών βελανιδιάς. Άλλα κοινά δέντρα του βουνού είναι τα σφενδάμια, οι σορβιές, τα βουνοκυπάρρισα, τα σκλήθρα και οι ιτιές. Στα υποαλπικά και στα αλπικά επικρατούν μεγάλες χορτολιβαδικές εκτάσεις με δεκάδες σπάνια είδη. Η περιοχή δεν έχει μελετηθεί αρκετά από την άποψη της χλωρίδας αλλά υπολογίζεται ότι εδώ φυτρώνουν πάνω από 1.200 είδη φυτών. Από αυτά ξεχωρίζουν η Achillea pindicola pindicola, η Asperula oetae, η Saxifraga sempervivum, η Aubrieta scardica, το πολύ σπάνιο κολχικό Colchicum rausii, η αγριοτριανταφυλλιά Rosa arvensis, το θυμάρι Thymus dolopicus, η Artemisia absinthium, η Sesleria vaginalis, η φριτιλάρια Fritillaria thessala, το Jovibarba heuffelii, το Sempervivum marmoreum, το γεράνι Geranium humberti, o Acantholimon echinus lycaonicum, η Rorippa pyrenaica, το Thlaspi rivale, κ.
Φωτογραφία: Θωμάς Βασιλείου

Άλλα σημαντικά είδη είναι οι κρίνοι Lilium chalcedonicum, L. albanicum και L. martagon, το τσάι Sideritis perfoliata perfoliata, το κολχικό Colchicum graecum, τα αγριογαρύφαλλα Dianthus sylvestris, D. viscidus και D. integer minutiflorus, η Pedicularis graeca, το γεράνι Geranium pratense, η Staehelina uniflosculosa, ο Rhynchocorys elephas, η σιληνή Silene caesia, ο Edraianthus graminifolius, το αγριόσκορδο Allium phthioticum, ο Rhinanthus pubescens, οι βιόλες Viola eximia eximia, V. aetolica, V. chelmea και V. rupestris και οι ορχιδέες Cephalanthera damasonium, C. rubra, Dactylorhiza sambucina, D. baumanniana, D. saccifera, Himantoglossum caprinum, Limodorum abortivum, Epipactis atrorubens, Gymnadenia conopsea, Listera ovata, Neotinea maculata, Platanthera chlorata, Orchis mascula, O. purpurea, Ο. simia, Ο. pallens, Ophrys reinholdii, O. apifera, O. helenae, O. epirotica και O. hebes.
Φωτογραφία: Θωμάς Βασιλείου
Στα Άγραφα ακόμα ζούνε πολλά σπάνια είδη της ορνιθοπανίδας. Στην περιοχή ζούνε ακόμα λίγα όρνια, ενώ περιστασιακή είναι η παρουσία του ασπροπάρη. Από τα αρπακτικά πουλιά, στο βουνό ζούνε χρυσαετοί, φιδαετοί, πετρίτες, σφηκιάρηδες, γερακίνες, ξεφτέρια, βραχοκιρκίνεζα και μπούφοι. Η ορνιθοπανίδα συμπληρώνεται από είδη όπως σπάνιες πετροπέρδικες, γαλαζοκότσυφες, πετροκότσυφες, κοκκινοκαλιακούδες, μαύρους δρυοκολάπτες, λευκονώτους δρυοκολάπτες, βραχοτσοπανάκους, σταυρομύτες, χιονάδες, κιτρινοκαλιακούδες, αετομάχους, γυδοβυζάχτρες, βουνοτσίχλονα, ελατοπαπαδίτσες, γαλαζοπαπαδίτσες, αιγίθαλους, πυρροβασιλίσκους, χιονόσπινους, χιονόστρουθους, πράσινους δρυοκολάπτες, τσίχλες, γερακότσιχλες, χρυσοτσίχλονα, τρυγόνια, φάσσες, κ.ά.
Φωτογραφία: Θωμάς Βασιλείου
Η ερπετοπανίδα περιλαμβάνει είδη, όπως ο αλπικός τρίτωνας, η σαλαμάνδρα, η κιτρινομπομπίνα, ο γραικοβάτραχος, ο φρύνος, ο πρασινόφρυνος, ο δεντροβάτραχος, η κρασπεδωτή χελώνα, η πρασινόσαυρα, η σαύρα της Ρούμελης, η τοιχογουστέρα, το νερόφιδο, το σπιτόφιδο, η δεντρογαλιά, η σαΐτα και η κοινή οχιά, ενώ δεν αποκλείεται να ζει στο βουνό η σπάνια οχιά των λιβαδιών. Στα θηλαστικά συμπεριλαμβάνεται η περιστασιακή παρουσία της αρκούδας και του λύκου, ενώ στα δάση ζούνε ακόμα ζαρκάδια και αγριόγατες. Αλλά είδη θηλαστικών των Αγράφων είναι οι αγριόχοιροι, οι νυφίτσες, τα κουνάβια, οι ασβοί, οι αλεπούδες, οι λαγοί, οι δασομυωξοί, οι δεντρομυωξοί, οι σκίουροι και διάφορα είδη τρωκτικών και νυχτερίδων. Στα ποτάμια υπάρχουν ακόμα υγιείς πληθυσμοί από βίδρες. Τέλος, κοντά στη κορφή Καράβα ζει ένα στενότοπο ενδημικό είδος ακρίδας, το Oropodisma karavica.