Πλιγούρι-Μπλουγούρι: Yγιεινό και ξεχασμένο ~ Συνταγές

Φωτογραφία: Anna Kousiantza

Γκάπ γκούπ,πρωί πρωί με τη δροσιά ξεκινούσε το κοπάνημα του σταριού με τα στουμπόξυλα,στο στουμπέκι ή στην τσιούμπα,ή τμπέκι,..ελάχιστο νεράκι ίσα να μουσκέψει η φλούδα του σιταριού και με τα απανωτά χτυπήματα να ξεφλουδιστεί....οι Καραγκούνες γυναίκες συνδύαζαν κίνηση χεριών και κορμιού,δυνατές μαθημένες από βαριές δουλειές,στουμπούσαν την κατακίτρινη ντιβέτα για το μπλουγούρι ...το τουμπέκι:τούρκικη λέξη,στουμπέκι ή ΄τμπέκι η ελληνική από το ρήμα στουμπώ.ήταν από ξύλο ή πέτρα,(τοπικοί πωρόλιθοι που λαξεύονται εύκολα ) μια μεγάλη λακούβα στη μέση και τα στουμπόξυλα.

Φωτογραφία: Χωριάτικα Σπιτικά Φαγητά-Country Home Cookin

Πλιγούρι. Yγιεινό και ξεχασμένο

Πλιγούρι, πουργκούρι, μπλουγούρι, χόντρος ή πιο απλά αλεσμένο σιτάρι. Mπορεί η ονομασία να διαφέρει ανάλογα με την περιοχή που βρισκόμαστε, όμως η διατροφική του αξία μένει ίδια - και είναι υψηλή.

Tο περίεργο ωστόσο είναι ότι, αν και μας παρέχει πληθώρα θρεπτικών συστατικών, το χρησιμοποιούμε όλο και πιο σπάνια στην κουζίνα μας.

Tα επεξεργασμένα τρόφιμα, όπως το ψωμί, τα διάφορα αρτοσκευάσματα, το ρύζι και τα μακαρόνια, έχουν πάρει τις τελευταίες δεκαετίες τη θέση τους στο τραπέζι μας. Έτσι, μπορεί παλιότερα να το χρησιμοποιούσαν για να φτιάξουν πιλάφι και ντολμάδες, σήμερα όμως μόνο μερικές παραδοσιακές συνταγές μάς θυμίζουν ότι υπάρχει.

Γιατί να το προτιμήσετε

• Tο πλιγούρι είναι ένα δημητριακό πλούσιο σε φυτικές ίνες και σύνθετους υδατάνθρακες. Mπορείτε να αντικαταστήσετε με αυτό το αποφλοιωμένο ρύζι και τα μακαρόνια, ιδιαίτερα αν θέλετε να χάσετε βάρος. Σε σχέση με άλλα δημητριακά, έχει χαμηλότερο γλυκαιμικό δείκτη, που σημαίνει ότι μετά την κατανάλωσή του ανεβάζει τη γλυκόζη του αίματος πολύ πιο ήπια, με αποτέλεσμα να θεωρείται άριστη πηγή υδατανθράκων για διαβητικούς.

• Eπιπλέον, λόγω του χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη, θεωρείται ότι έχει υψηλό δείκτη κορεσμού ή με άλλα λόγια σάς χορταίνει περισσότερο σε σύγκριση με άλλες πηγές υδατανθράκων, όπως το ρύζι και οι πατάτες, ενώ ουσιαστικά δίνει την ίδια ενέργεια.

• Περιέχει πολύ περισσότερες φυτικές ίνες από το άσπρο ρύζι και τα μακαρόνια και σημαντικές ποσότητες βιταμινών του συμπλέγματος B, όπως η θειαμίνη, η ριβοφλαβίνη και ιδιαίτερα η νιασίνη, που είναι απαραίτητες για τον ομαλό μεταβολισμό και τη σωστή λειτουργία των νευρικών κυττάρων, άρα και του εγκεφάλου. Eκτός όμως από αυτές τις βιταμίνες, περιέχει βιταμίνη E, που συμβάλλει στην καλή λειτουργία του καρδιαγγειακού συστήματος, τριπλάσιο κάλιο και τετραπλάσιο φώσφορο, σε σχέση με τα μακαρόνια και το άσπρο ρύζι, και σημαντικές ποσότητες μεταλλικών στοιχείων, όπως ο σίδηρος, το μαγνήσιο και ο ψευδάργυρος, αλλά και ιχνοστοιχείων, όπως το σελήνιο, που έχει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση. Tέλος, η συστηματική κατανάλωσή του μπορεί μακροπρόθεσμα να βοηθήσει στη μείωση της υψηλής αρτηριακής πίεσης.

Ποιο να επιλέξω

Στα σουπερμάρκετ και στα καταστήματα υγιεινής διατροφής θα βρείτε χοντρό και ψιλό πλιγούρι. Aν και δεν υπάρχει κάποιος γενικός κανόνας για τα πιάτα πού χρησιμοποιείται το καθένα, ωστόσο καλό είναι να μη χρησιμοποιείτε το χοντρό πλιγούρι για σούπες και το ψιλό για γαρνιτούρα. Eπίσης, από τα καταστήματα με βιολογικά προϊόντα μπορείτε να προμηθευτείτε βιολογικό.

H συντήρησή του

H συντήρησή του δεν απαιτεί κάτι το ιδιαίτερο. Aποθηκεύστε το όπως τα ζυμαρικά ή το ρύζι σε μέρος δροσερό και σκιερό και κρατήστε το μακριά από τον ήλιο και την υγρασία. Επίσης, προτιμήστε να το φυλάσσετε σε γυάλινο δοχείο που κλείνει αεροστεγώς και όχι σε πλαστικό.

Πώς θα το προετοιμάσετε

Κατ’ αρχάς μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε ωμό ή μαγειρεμένο. αν θέλετε να χρησιμοποιήσετε μια μικρή ποσότητα πλιγούρι (π.χ. 1 φλιτζάνι) ωμό ή σε κρύα πιάτα, π.χ. σε σαλάτες, μουλιάστε το σε χλιαρό νερό για 30-40 λεπτά. Aν έχετε μεγαλύτερη ποσότητα, θα χρειαστεί να το αφήσετε στο νερό για περίπου 1 ώρα. Aν πάλι το θέλετε για ζεστά φαγητά, ξεπλύνετε την ποσότητα που θα χρειαστείτε σε κρύο νερό και ρίξτε τη στην κατσαρόλα 15-20 λεπτά πριν ολοκληρωθεί το μαγείρεμα. Έχετε υπόψη σας ότι το πλιγούρι «τραβάει» τα υγρά, γι’ αυτό βάλτε λίγο παραπάνω νερό για να βράσει χωρίς να αφήσει στεγνό το φαγητό. Προσέξτε επίσης να μην το μουλιάσετε ή να μην το βράσετε πολλή ώρα, γιατί θα χάσει τη γεύση του.

Φωτογραφία: Axileras Axileras

Συνταγές

Αρνί ή κατσίκι με πλιγούρι:

Κάποτε, όταν τα χωριά μας έσφυζαν από ζωή δεν υπήρχε εορταστική εορτή που να μην βρει τον κάθε κάτοικο και επισκέπτη με ένα πιάτο με αρνάκι βρασμένο με πλιγούρι σούπα. Και ακόμη η παράδοση καλά κρατά!

Υλικά
1 κιλό αρνάκι
2 φλυτζάνια πλιγούρι πλιγούρι
4 φλυτζάνια νερό
2 ντομάτες (προαιρετικά)
1 κρεμμύδι (προαιρετικά)
1/ποτήρι ελαιόλαδο
βούτυρο φυτικό
αλάτι

Εκτέλεση
βράζουμε το αρνάκι μέχρι να μαλακώσει καλά, και το αφαιρούμε, κρατώντας στην κατσαρόλα το ζωμό. Προσθέτουμε τα υπόλοιπα υλικά σταδιακά και προσθέτουμε νερό αναλόγως με το πόσο αραιό θέλουμε να κάνουμε το μείγμα. στα 10 τελευταία λεπτά, προσθέτουμε και το αρνάκι και απολαμβάνουμε ζεστό. Μην αφαιρείτε όλο το λίπος από το αρνί αν θέλετε πραγματική νοστιμιά. Επίσης μπορεί να γίνει και με κατσικάκι για πιο έντονη γεύση.

Φωτογραφία: Mary Lioy

Kοτόπουλο με πλιγούρι

Υλικά

1 Κοτόπουλο τεμαχισμένο
2 φλυτζ. Πλιγούρι
4 μικρά Κρεμμύδια
2 ώριμες Ντομάτες
2 κουτ. σούπας Ντοματοπελτέ
½ ποτ. Ελαιόλαδο
Αλάτι , Πιπέρι

Φωτογραφία: Μαίρη Τσαρτσάρα

Εκτέλεση

Σε μια μεγάλη κατσαρόλα ρίχνουμε όλο το λάδι να ζεσταθεί. Προσθέτουμε τα τέσσερα μικρά κρεμμύδια ολόκληρα μέσα στο λάδι για 4-5 λεπτά να μαλακώσουν. Προσθέτουμε και το κοτόπουλο και το ανακατεύουμε μέσα στο λάδι μέχρι να πάρει λίγο ξανθό χρώμα από όλες τις μεριές. Προσθέτουμε ένα κουταλάκι αλάτι και μισό κουταλάκι πιπέρι και συνεχίζουμε το σοτάρισμα για περίπου δέκα λεπτά.

Ρίχνουμε τώρα στην κατσαρόλα την φρέσκια ντομάτα και τον ντοματοπελτέ και αφήνουμε για 5-10 λεπτά να πάρει μία βράση.
Προσθέτουμε 1 ½ [ενάμιση] λίτρο νερό μέσα στην κατσαρόλα. Πρέπει το νερό να καλύπτει το κοτόπουλο. Κλείνουμε το καπάκι και τα αφήνουμε να βράσει για 45 λεπτά με μία ώρα, αν το κοτόπουλο είναι χωριάτικο. Αν το κοτόπουλο είναι της αγοράς τότε σε μίση ώρα έχει βράσει.

Όταν βράσει ρίχνουμε αλάτι, πιπέρι και το πλιγούρι και ανακατεύουμε. Σκεπάζουμε και το αφήνουμε να βράσει για άλλα 20-30 λεπτά. Αν μας φαίνεται ότι το νερό δεν είναι αρκετό και το φαγητό πριν βράσει το πλιγούρι είναι σαν χυλός προσθέτουμε ένα ποτήρι χλιαρό νερό.

Το φαγητό είναι έτοιμο. Μια χυλωμένη σούπα κοτόπουλου με μπόλικο πλιγούρι. Σερβίρεται και τρώγεται ζεστή!

Φωτογραφία: Μεσενικόλας Το Μπαλκόνι Της Θεσσαλίας

ΓΙΑ ΓΑΜΟΥΣ ΚΑΙ ΠΑΝΗΓΥΡΙΑ

Προβατίνα με πλιγούρι-μπλουγούρι(Για περίπου 240 μερίδες)

Υλικά

->4 προβατίνες(κομμένες σε μερίδες και καλά πλυμένες)

->16-20 κιλά πλιγούρι

->16-20 κρεμμύδια(ψιλοκομμένα)

->10 λίτρα ελαιόλαδο

->2 κιλά ντοματοπολτό

->400-500 γρ. αλάτι

->40-50 γρ. μαύρο πιπέρι

->40-50 λίτρα νερό

->4 καζάνια(80-100 λίτρων)

Εκτέλεση

Μοιράζουμε τα υλικά σε τέσσερα ίσα μέρη(4 καζάνια).
Τσιγαρίζουμε το κρέας στο λάδι και στο κρεμμύδι μέχρι να πάρει χρώμα(ροδοκοκκινήσει απαλά),ανακατεύοντας καλά(για να μην μας κολήσει).
Ρίχνουμε το νερό(να σκεπάζει το κρέας) και τον ντοματοπολτό.
Προσθέτουμε το αλάτι και το πιπέρι.
Αφήνουμε το κρέας να βράσει για περίπου 2 ώρες(πάντα δοκιμάζωντας αν έβρασε και φυσικά την γεύση).
Αφού βράσει το κρέας το βγάζουμε με μια τρυπητή κουτάλα(αν θέλουμε το ξεκοκκαλίζουμε-καλά θα ήταν να περάσουμε και τον ζωμό απο στραγιστήρι για τυχόν κοκκαλάκια).
Ρίχνουμε το πλιγούρι στο ζωμό(περίπου 20-30 λεπτά-αν χρειασθεί προσθέτουμε νερό)για να βράσει.
Στο τέλος προσθέτουμε το κρέας στο ζωμό με το πλιγούρι.
Η προβατίνα με το πλιγούρι είναι έτοιμη... την σερβίρουμε ζεστή-ζεστή!

ΚΑΛΗ ΣΑΣ ΟΡΕΞΗ & ΚΑΛΗ ΔΑΣΚΕΔΑΣΗ!!!

Φωτογραφία: Μορφωτικός Σύλλογος Μητρόπολης

Πηγές:
http://www.vita.gr/
http://www.portinews.gr/