Εκθετήριο «Παλιό παραδοσιακό Καραγκούνικο νοικοκυριό»
Στεγάζεται σε παλαιά πλίθινη οικία, κατασκευασμένο, περίπου στο 1860 (κατά την ιδιοκτήτρια κα Βολοτοπούλου) καλοδιατηρημένο από την ίδια, αποτελούμενο από 4 δωμάτια και σάλα. Αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα της τεχνοτροπίας των μέσων του 19ου αιώνα.
Το σπίτι ετούτο εδώ εγίνηκε,
για να τιμησ” τη Mάνα,
τη Μάνα τη Γυναίκα Καραγκούνα,
ποτάμια αίμα χύθηκε απ΄ το δόλιο το κορμάκι της
απ΄ αυτή, και τα παιδιά της,
πάνω σε τούτο δω θεσσαλικό της γης κομμάτι
από τα βάρβαρα χέρια του τύραννου κατακτητή
αιώνες και αιώνες πάλευε με το τρανό θεριό
μα πίσω, πίσω στιγμή δεν κάνει ,
κρατεί ψηλά το ηθικό και κάτω δεν το βάζει
λυσσάει οχτρός,
μα “κείνη στέκεται ορθή και τον κοιτά κατάματα
με μάτια φλογισμένα με πύρωμα καρδιάς
ελευθερία κράζει,
κρατά σφιχτά στα δόντια της όλα τα ιερά της
θρησκεία γλώσσα οικογένεια ήθη έθιμα
όλα για την Πατρίδα,
κρατεί νεκρά παιδιά στα χέρια της
μα άλλα φέρνει πάλι,
να μη χαθεί το γένος.
Ποσώς τον εαυτό της λογαριάζει ή νοιάζεται
γερνάει στα τριάντα της κομμάτια το κορμί της,
πέφτει ξανασηκώνεται λαμπάδα αναμμένη
τη βλέπ” οχτρός και σκιάζεται
ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΤΟΥ 2ου ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΣΟΦΑΔΩΝ: https://karditsas.blogspot.com/
Στεγάζεται σε παλαιά πλίθινη οικία, κατασκευασμένο, περίπου στο 1860 (κατά την ιδιοκτήτρια κα Βολοτοπούλου) καλοδιατηρημένο από την ίδια, αποτελούμενο από 4 δωμάτια και σάλα. Αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα της τεχνοτροπίας των μέσων του 19ου αιώνα.
Δύο όψεις του σπιτιού.
Τιμής ένεκεν με θαυμασμό και ευλάβεια στη Μάνα και Γυναίκα ΚαραγκούναΤο σπίτι ετούτο εδώ εγίνηκε,
για να τιμησ” τη Mάνα,
τη Μάνα τη Γυναίκα Καραγκούνα,
ποτάμια αίμα χύθηκε απ΄ το δόλιο το κορμάκι της
απ΄ αυτή, και τα παιδιά της,
πάνω σε τούτο δω θεσσαλικό της γης κομμάτι
από τα βάρβαρα χέρια του τύραννου κατακτητή
αιώνες και αιώνες πάλευε με το τρανό θεριό
μα πίσω, πίσω στιγμή δεν κάνει ,
κρατεί ψηλά το ηθικό και κάτω δεν το βάζει
λυσσάει οχτρός,
μα “κείνη στέκεται ορθή και τον κοιτά κατάματα
με μάτια φλογισμένα με πύρωμα καρδιάς
ελευθερία κράζει,
κρατά σφιχτά στα δόντια της όλα τα ιερά της
θρησκεία γλώσσα οικογένεια ήθη έθιμα
όλα για την Πατρίδα,
κρατεί νεκρά παιδιά στα χέρια της
μα άλλα φέρνει πάλι,
να μη χαθεί το γένος.
Ποσώς τον εαυτό της λογαριάζει ή νοιάζεται
γερνάει στα τριάντα της κομμάτια το κορμί της,
πέφτει ξανασηκώνεται λαμπάδα αναμμένη
τη βλέπ” οχτρός και σκιάζεται
βουλώνει τ΄ αυτιά του να μην ακούει κραυγές,
κραυγές ελευθερίας!
Γι΄ αυτή τη Μάνα, τη Γυναίκα Καραγκούνα,
κανείς δεν έσκυψε να ειδεί, τα μύρια τόσα βάσανα
κανείς δυο λόγια γα να ειπεί, ένα κερί ν΄ ανάψει,
κι ενός λεπτού σιγή κι ετούτη δω τη γηςτην αιματοβαμμένη να σκύψει με ευλάβεια,
να σκύψει ν΄ ασπαστεί.
Λόλα Τσέργα Βολοτοπούλου
1ο Δωμάτιο:
Καλή Κάμαρη: Καλό Δωμάτιο (υποδοχής) περίπου 1915 όπου στις γιορτές δεχόντουσαν τους μουσαφήριδες (ξένους).
2ο Δωμάτιο:
Κάμαρη καθημερινή ή εργασιών:Καθημερινό (εργασιών) περίπου 1915 όπου οι γυναίκες το χρησιμοποιούσαν για να εργάζονται στην δημιουργία στρωσιδιών, ρούχων, κεντημάτων κ.α. καθώς επίσης υπήρχε ο αργαλειός που ύφαιναν τα παραπάνω κεντήματα. Επίσης το δωμάτιο χρησιμοποιούνταν το χειμώνα για να τρώνε δίπλα στο τζάκι κατάχαμα στην ταύλα.
3ο Δωμάτιο:
Δωμάτιο χαμόσπιτο εποχής Τουρκοκρατίας: (Περίπου 1900 και πριν). Απεικονίζει τη μίζερη ζωή των ανθρώπων επί Τουρκοκρατίας και τσιφλικάδων. Δεν υπάρχουν κρεβάτια ή καρέκλες ή άλλα χρήσιμα πράγματα. Πολλές φορές βάζουνε μέσα και τα ζώα το Χειμώνα. Ήταν τόσο δύσκολα που δεν τους άφηναν να απλώσουν ρούχα έξω, τα σπίτια δεν είχαν ταβάνι παρά μόνο κεραμίδια.
4ο Δωμάτιο:
Δωμάτιο “μαγειριό” (περίπου 1915). Μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους και τσιφλικάδες άρχισε ο κόσμος να φτιάχνει τα σπίτια με περισσότερες ανέσεις και να γίνονται πιο βιώσιμα.
Σάλα: Υπάρχουν προσωπογραφίες που αναπαριστούν σημαντικά πρόσωπα που πρωταγωνίστησαν και διέπρεψαν στον 20ο αιώνα φτιαγμένες από την ίδια και αναπαράσταση από αγροτικές εργασίες (από χειρονακτικές έως σύγχρονες με μηχανές). Επίσης κύρια γεγονότα που σημάδεψαν τον 20ο αιώνα.
«…μια βλάχα μια καρτσόβλαχα
με το δρεπάν” στον ώμο
με το παιδί στην αγκαλιά
κι ο άντρας της στο καπηλιό…»
οι στίχοι από πολύ παλιό ντόπιο καραγκούνικο τραγούδι
Στην παρούσα ιστοσελίδα μπορείτε να πάρετε ένα μικρό μόνο δείγμα των όσων υπάρχουν μέσα σ’αυτόν τον χώρο.
Μία επίσκεψη αξίζει και πολύ περισσότερο η ξενάγηση από την κυρία Βολοτοπούλου, που με τη γλαφυρή περιγραφή της, μας μεταφέρει στην κάθε εποχή που φιλοξενείται στο σπίτι.
κραυγές ελευθερίας!
Γι΄ αυτή τη Μάνα, τη Γυναίκα Καραγκούνα,
κανείς δεν έσκυψε να ειδεί, τα μύρια τόσα βάσανα
κανείς δυο λόγια γα να ειπεί, ένα κερί ν΄ ανάψει,
κι ενός λεπτού σιγή κι ετούτη δω τη γηςτην αιματοβαμμένη να σκύψει με ευλάβεια,
να σκύψει ν΄ ασπαστεί.
Λόλα Τσέργα Βολοτοπούλου
Η κυρία Βολοτοπούλου φορώντας την παραδοσιακή καραγκούνικη φορεσιά.
1ο Δωμάτιο:
Καλή Κάμαρη: Καλό Δωμάτιο (υποδοχής) περίπου 1915 όπου στις γιορτές δεχόντουσαν τους μουσαφήριδες (ξένους).
2. Νυφικό κρεβάτι με χειροποίητα στρωσίδια και πάντες στον τοίχο.
2ο Δωμάτιο:
Κάμαρη καθημερινή ή εργασιών:Καθημερινό (εργασιών) περίπου 1915 όπου οι γυναίκες το χρησιμοποιούσαν για να εργάζονται στην δημιουργία στρωσιδιών, ρούχων, κεντημάτων κ.α. καθώς επίσης υπήρχε ο αργαλειός που ύφαιναν τα παραπάνω κεντήματα. Επίσης το δωμάτιο χρησιμοποιούνταν το χειμώνα για να τρώνε δίπλα στο τζάκι κατάχαμα στην ταύλα.
2. Τζάκι με το τσουκάλι για την ετοιμασία του καθημερινού φαγητού το Χειμώνα και η ρόκα που έγνεθαν το μαλλί.
3. Γυναίκα που γνέθει στο τσικρίκι, η ανέμη με το αλτσίδι (μαλλί),το μπισίκι ή σαρμανίτσα για να κοιμάται το μωρό, με μια καραμελωτή μαντανία υφασμένη στον αργαλειό. Μια κάσα ξύλινη που έβαζαν το μωρό όταν άρχιζε να μπουσουλάει (χρησιμοποιούνταν σαν το πάρκο σήμερα), ταύλα με πίνακα πάνω, κλειδοπίνακο (για ελιές, τυρί, αλατιέρα κ.α).
4. Αργαλειός με κόρη που υφαίνει.
3ο Δωμάτιο:
Δωμάτιο χαμόσπιτο εποχής Τουρκοκρατίας: (Περίπου 1900 και πριν). Απεικονίζει τη μίζερη ζωή των ανθρώπων επί Τουρκοκρατίας και τσιφλικάδων. Δεν υπάρχουν κρεβάτια ή καρέκλες ή άλλα χρήσιμα πράγματα. Πολλές φορές βάζουνε μέσα και τα ζώα το Χειμώνα. Ήταν τόσο δύσκολα που δεν τους άφηναν να απλώσουν ρούχα έξω, τα σπίτια δεν είχαν ταβάνι παρά μόνο κεραμίδια.
1. Το σαμάρι από το γαϊδουράκι χρησιμοποιούνταν σαν κούνια και στρωσίδια για να κοιμούνται στο πάτωμα. Πίσω από την κοφίνα που φαίνεται σαν παραβάν, κοιμότανε το νιόπαντρο ζευγάρι.
2. Ο αργαλειός, η τάβλα, τα κόσκινα, ο καβάς, ταψί, τζάκι με την κατσαρόλα την χάλκινη, η σίτα και χρήσιμα εργαλεία της εποχής.
3. Εικονοστάσι με το καντηλάκι, φραστηρό (σφραγίδα από το πρόσφορο), το καλάθι με τα σταφύλια, το πλαστήρι και διάφορα εργαλεία για το χωράφι μέσα στο πυθάρι.
4ο Δωμάτιο:
Δωμάτιο “μαγειριό” (περίπου 1915). Μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους και τσιφλικάδες άρχισε ο κόσμος να φτιάχνει τα σπίτια με περισσότερες ανέσεις και να γίνονται πιο βιώσιμα.
1. Μεγάλο τζάκι με γάστρα, ξύλινη κουταλοθήκη, πιατοθήκη στολισμένη με χαρτιά περίτεχνα κομμένα με ψαλίδι, καραγκούνα με τον μποτινέλο που χτυπούσε το γάλα και έγβαζε το βούτυρο. Γκιούμια με νερό, καντάρια κρεμασμένα και άλλα χρήσιμα εργαλεία. Η τάβλα με το ταψί με την μπουγάτσα σκεπασμένο με πετσέτα.
2. Βαρέλια με κρασί, τυρί, το καλάθι με τα σταφύλια κρεμασμένο και το φανάρι που έβαζαν το φαγητό για να συντηρείται, το ρεντήρι και η τάβλα. Στο παράθυρο φαίνονται τα πληθιά που είναι χτισμένο το σπίτι.
Σάλα: Υπάρχουν προσωπογραφίες που αναπαριστούν σημαντικά πρόσωπα που πρωταγωνίστησαν και διέπρεψαν στον 20ο αιώνα φτιαγμένες από την ίδια και αναπαράσταση από αγροτικές εργασίες (από χειρονακτικές έως σύγχρονες με μηχανές). Επίσης κύρια γεγονότα που σημάδεψαν τον 20ο αιώνα.
1. Ζωγραφιές με αναπαράσταση χειρονακτικών εργασιών, ραπτομηχανές, χειρόμπλα που έκοβαν το μπλουγούρι, τη φτσέλα και τμπέκι για στούμπημα καφέ.
2. Το παράθυρο που φαίνονται τα πληθιά, η μάνα καραγκούνα με το μπισίκι στο κεφάλι με το μωρό, πηγαίνοντας στο θέρος, με το δρεπάνι στον ώμο και διάφορες άλλες αναπαραστάσεις από χειρονακτικές εργασίες.
«…μια βλάχα μια καρτσόβλαχα
με το δρεπάν” στον ώμο
με το παιδί στην αγκαλιά
κι ο άντρας της στο καπηλιό…»
οι στίχοι από πολύ παλιό ντόπιο καραγκούνικο τραγούδι
Στην παρούσα ιστοσελίδα μπορείτε να πάρετε ένα μικρό μόνο δείγμα των όσων υπάρχουν μέσα σ’αυτόν τον χώρο.
Μία επίσκεψη αξίζει και πολύ περισσότερο η ξενάγηση από την κυρία Βολοτοπούλου, που με τη γλαφυρή περιγραφή της, μας μεταφέρει στην κάθε εποχή που φιλοξενείται στο σπίτι.