ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΠΑΛΑΜΑ ΣΤΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ

Στη συνεδρίαση της Περιφερειακής Επιτροπής Διαβούλευσης της Περιφέρειας Θεσσαλίας που πραγματοποιήθηκε στις 3 Οκτωβρίου 2017 με θέματα Ημερήσιας Διάταξης:

1. 1^η Αναθεώρηση Σχεδίου Διαχείριση των Λεκανών Απορροής Ποταμών του Υδατικού Διαμερίσματος Θεσσαλίας ( (EL08)
2. Διαμόρφωση μιας ολοκληρωμένης πρότασης που θα τεθεί υπόψη του Πρωθυπουργού στο Αναπτυξιακό Συνέδριο Θεσσαλίας που θα πραγματοποιηθεί στις 10 και 11 Οκτωβρίου στη Λάρισα

παρευρέθηκε ο Δήμαρχος Παλαμά κ. Γιώργος Σακελλαρίου καταθέτοντας τις παρακάτω προτάσεις:

Ως προς το 1^ο θέμα της συνεδρίασης, που αφορά στην 1η Αναθεώρηση Σχεδίου Διαχείρισης των Λεκανών Απορροής Ποταμών του Υδατικού Διαμερίσματος Θεσσαλίας ( (EL08), που βρίσκεται σε διαβούλευση, καταθέτουμε και γραπτά τα σημεία που εντοπίσαμε και κρίνονται σημαντικά και προτάσεις που σχετίζονται και με το 2^ο θέμα της συνεδρίασης, προκειμένου να ληφθούν υπόψη σας για περαιτέρω ενέργειες.

Το ζήτημα κρίνεται ιδιαιτέρως σημαντικό για το μέλλον της Θεσσαλίας.

Δυστυχώς, η περίοδος που ίσχυε το αρχικά εγκεκριμένο Σχέδιο, ήταν πολύ μικρή (από το 2014 που εγκρίθηκε έως σήμερα) για να μπορέσουν να προχωρήσουν δράσεις και έργα που προβλέπονταν και να υπάρξουν αποτελέσματα. Επομένως, αξιολόγηση αυτού, κατ΄ ουσίαν δεν υφίσταται. Η 1^η Αναθεώρηση επιφέρει μικρές διαφοροποιήσεις, κυρίως ως προς ποιοτικά χαρακτηριστικά και εισαγωγή πρόσθετων δεδομένων (πλημμύρες, κλιματική αλλαγή κ.α.), ενώ φέρει μεγάλες διαφοροποιήσεις ως προς τον τρόπο υπολογισμού απαιτούμενων ποσοτήτων νερού και μέσων εξασφάλισής τους, αλλάζοντας τον αρχικό σχεδιασμό συνυπολογισμού μεταφοράς ποσότητας νερού από τον άνω ρού του Αχελώου στη Θεσσαλία για το υδατικό ισοζύγιό της, με νέα έργα επιφανειακής ταμίευσης (φράγματα και λιμνοδεξαμενές στο πεδινό τμήμα). Ως προς το Φράγμα στο Μουζάκι, ενώ παραμένει, δεν προτείνεται πλέον η σήραγγα της Δρακότρυπας, επομένως πρέπει να εξεταστεί ο τρόπος πλήρωσής του.

Η 1^η Αναθεώρηση του Σχεδίου Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας, που διαβουλεύεται από την Ειδική Γραμματεία Υδάτων στην τρέχουσα περίοδο, θα ισχύει έως το 2021, και με στόχευση επανόρθωσης αρνητικού ισοζυγίου και καλής ποιότητας υδάτων στο σύνολο των υδατικών σωμάτων στο 2027 (σελίδα 147 σχεδίου), ενώ η επανάκαμψη των πεδινών υπογείων υδατικών σωμάτων αναμένεται να γίνει με λήψη εφεξής μόνο «βιώσιμων» ποσοτήτων ύδατος, σε 60 έτη (σελ. 187 σχεδίου).

Κρίνουμε λοιπόν ότι το βασικό ερώτημα που τίθεται είναι τι περιμένουμε μέσα σε 4 χρόνια, με ποιες διαδικασίες και με ποια χρηματοδότηση, τη στιγμή που ο προϋπολογισμός των έργων που προβλέπονται πλέον είναι σημαντικά αυξημένος από αυτόν του αρχικού Σχεδίου. Δηλαδή, πόσο γρήγορα θα έχουμε ετοιμότητα έργων για χρήση επιφανειακών νερών (έργα ταμίευσης και δικτύων) και μείωση χρήσης υπογείων, με ποιες μελέτες και ποια χρηματοδότηση. Προτείνεται να ζητηθούν αυξημένες χρηματοδοτήσεις από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης για τη Θεσσαλία, και ως έργο προτεραιότητας στο πλαίσιο του προσεχούς Αναπτυξιακού Συνεδρίου. Επίσης, προτείνεται να ζητηθεί να κατατεθεί από την Ε.Γ.Υ. και τους μελετητές, ένα χρονοδιάγραμμα ωρίμανσης – υλοποίησης - έναρξης λειτουργίας των έργων που προτείνουν να γίνουν (κάποια ονοματισμένα και κάποια γενικώς π.χ. «έργα ταμίευσης νερού στα πεδινά»), για να εξεταστεί η ρεαλιστικότητά του.

Παράλληλα, για μείωση του νερού ανά στρέμμα αρδευόμενης έκτασης σε 450 κυβικά μέτρα, απαιτούνται και παρεμβάσεις των αγροτών – έργα, για τα οποία θα πρέπει επίσης να υπάρξουν στη Θεσσαλία αυξημένες χρηματοδοτήσεις, σε σχέση μάλιστα με άλλες Περιφέρειες που δεν αντιμετωπίζουν το πρόβλημα αρνητικού ισοζυγίου νερού. Προτείνεται να ζητήσουμε να εξεταστούν και κίνητρα για συμμετοχή των αγροτών στο σύστημα εξοικονόμησης νερού άρδευσης.

Ως προς την κατανομή του νερού αναφέρουμε ότι παρότι ο μεγαλύτερος όγκου νερού καταναλώνεται για άρδευση, με τα αρδευόμενα στρέμματα αδιαπραγμάτευτα να μην μειώνονται, εξασφαλίζονται οι ποσότητες που απαιτούνται για πόσιμο νερό –επαρκές και ποιοτικό-, βιομηχανία και άλλες χρήσεις. Ωστόσο, δεν πρέπει να μένουμε μόνο στην Άρδευση γιατί η υπεράντληση που υπάρχει και αναμένεται να ακολουθήσει για αρκετά χρόνια ακόμα, μειώνει ήδη τις ποσότητες και ποιότητα του νερού που χρειάζεται για Ύδρευση. Άρα τελικά, υπάρχει πρόβλημα ΚΑΙ στην Ύδρευση, και αυτό είναι σημείο που κρίνουμε ότι πρέπει να εισαχθεί στο σχέδιο και συνεκτιμηθεί στις δράσεις του.

Τέλος, αναφέρουμε ότι ο Δήμος Παλαμά, αντίστοιχα βέβαια και άλλοι Δήμοι, είναι ο κύριος φορέας διαχείρισης υδάτων για άρδευση στην περιοχή του. Παραταύτα, στο Σχέδιο Αναθεώρησης (σελίδα 140) σαν φορέας διαχείρισης, αναφέρονται μόνο οι κατά τόπους ΤΟΕΒ και ΓΟΕΒ, σημείο που πρέπει να διορθωθεί, διαφορετικά πρέπει να ζητηθεί να αιτιολογηθεί η μη συμπερίληψη των Δήμων (δηλαδή εάν υπάρχει σενάριο/πρόβλεψη μεταβίβασης αρμοδιοτήτων προς τους ΤΟΕΒ).

Ως προς το ζήτημα των έργων άρδευσης – εξοικονόμησης νερού στην πεδινή περιοχή, που δεν εξειδικεύονται στο Σχέδιο Αναθεώρησης, αλλά και ως προτεινόμενα έργα για το προσεχές Αναπτυξιακό Συνέδριο Θεσσαλίας, καταγράφουμε τα παρακάτω (έχουν ήδη προταθεί προς την Π.Ε. Καρδίτσας) και παρακαλούμε να ληφθούν υπόψη για τις προτάσεις της περιφέρειας προς το αρμόδιο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης :

• Μελέτη έργου μεταφοράς νερού από τον ποταμό Καλέντζη στον ποταμό Σοφαδίτη , με προϋπολογισμό 5.000.000 ευρώ. Στην μελέτη αυτή προβλέπεται στον ποταμό Καλέντζη στο ύψος της Μυρίνης, να κατασκευαστούν δύο αντλιοστάσια που το καθένα θα έχει δύο αντλίες οι οποίες με κλειστό αγωγό μήκους 7 χλμ περίπου θα μεταφέρουν νερό στο Σοφαδίτη νότια και δυτικά των Γοργοβιτών. Η δυνατότητα του αγωγού αυτού θα είναι να μεταφέρει 6.000 km³/h νερού ή 150.000km³ το εικοσιτετράωρο. Το επιπλέον αυτό νερό που θα διοχετευτεί στο Σοφαδίτη, θα βελτιώσει την άρδευση σε μία περιοχή με πολλά προβλήματα όπως είναι αυτή τμήματος των αγροκτημάτων Καλυβακίων, Παλαμά, Αστρίτσας και Ερμητσίου και συνεισφέρει σημαντικά στη μείωση απωλειών.
• Μελέτη έργου κλειστών αγωγών άρδευσης σε αγροκτήματα περιοχής Δήμου Παλαμά, με προϋπολογισμό 5.000.000 ευρώ. Προβλέπει να κατασκευαστούν και στις τρεις Δημοτικές Ενότητες του Δήμου, 15 κλειστοί αγωγοί άρδευσης συνολικού μήκους 19km που θα υλοποιηθούν γύρω από δημοτικές γεωτρήσεις και δημοτικές εκτάσεις που ενοικιάζονται σε δημότες και θα λειτουργούν με κάρτες επαναφόρτισης. Ακόμα προβλέπει και κατασκευή 4 αγωγών που θα μεταφέρουν νερό από μία περιοχή του Δήμου σε άλλη που έχει αρδευτικό πρόβλημα. Οι 4 αυτοί αγωγοί θα συνδέουν τις πιο κάτω περιοχές: Ορφανά – Λεύκη, Κοσκινά – Μαραθέα, Μέγας – Μεταμόρφωση και στο Προάστιο από μια περιοχή σε μία άλλη. Η εξοικονόμηση νερού προβλέπεται ιδιαιτέρως σημαντική.
• Μελέτη «Αρδευτικό δίκτυο Υπέρειας Ν. Λάρισας – Ορφανών Ν. Καρδίτσας» που συντάχθηκε για λογαριασμό του ίδιου του Υπουργείου Α.Α. – εγκεκριμένη από το 2013-, με προϋπολογισμό 59.460.000 ευρώ. Αποτελεί μια σημαντικότατη παρέμβαση στο ζήτημα της εξασφάλισης και εξοικονόμηση ύδατος στη Θεσσαλία, σε μια περιοχή που καταγράφεται ως επιβεβαρυμμένη ποσοτικά και ποιοτικά στα υδατικά σώματά της. Αποτελεί τη συνέχεια του έργου « Μελέτη έργων τεχνικού εμπλουτισμού του καρστικού συστήματος ΥΠΕΡΕΙΑΣ Ν. Λάρισας – Ορφανών Ν. Καρδίτσας», που έχει ήδη ολοκληρωθεί και παραδοθεί και που για να λειτουργήσει αρδευτικά πρέπει να υλοποιηθεί και η Β΄φάση της όπως προτείνεται. Με την ολοκλήρωση του έργου θα λυθεί το πρόβλημα άρδευσης στις Τ.Κ. Φύλλου και Ορφανών του Ν. Καρδίτσας και Υπέρειας, Πολυνερίου, Ελληνικών, Βρυσιά και Κατωχωρίου Ν. Λάρισας. Πιο αναλυτικά και για όσο αφορά στο Δήμο μας, η μελέτη προβλέπει, για την Τ.Κ. Φύλλου, την κατασκευή δυο μικρών λιμνοδεξαμενών που θα γεμίζουν από το τελειωμένο έργο του εμπλουτισμού του καρστικού συστήματος και κλειστών αγωγών μήκους 48.090m που θα αρδεύουν 11.300 στρ.. Για την Τ.Κ. Ορφανών προβλέπεται η κατασκευή μιας λιμνοδεξαμενής και κλειστών αγωγών μήκους 35.240m που θα αρδεύουν 8.400 στρ.. Με την ολοκλήρωση του έργου, θα λυθεί το πρόβλημα άρδευσης σε 74.300στρ στις Τ.Κ. και των δύο Νομών.

Πέραν αυτών, σημαντικό έργο για την περιοχή του Παλαμά αλλά και ευρύτερη τη Θεσσαλία, είναι η παραχώρηση της έκτασης του «Φυτωρίου» Παλαμά στο Δήμο για αξιοποίησή του προς καινοτόμες αγροτικές χρήσεις. Για το θέμα αυτό, έχουμε αποστείλει επιστολή από το 2016, ενώ παράλληλα προχωρήσαμε σε περαιτέρω ενέργειες για την ωρίμανση της πρότασής μας. Προτείνουμε την συμπερίληψη και αυτού του έργου στις προτάσεις έργων στο Αναπτυξιακό Συνέδριο.

Παρακαλούμε για την εξέταση των προτάσεών μας και δικές σας ενέργειες.

Με εκτίμηση

Ο ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΠΑΛΑΜΑ

ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΟΥ ΓΙΩΡΓΟΣ