Το ντοκιμαντέρ (1988) με τίτλο «ΚΑΡΑΓΚΟΥΝΙΚΑ ΡΟΥΓΚΑΤΣΙΑ» σε επιμέλεια - κείμενα Νίκου Μπαζιάνα, σκηνοθεσία Πέτρου Λύκα, έρευνα - καταγραφή Νίκου Καραφύλλη,παρουσιάζει ένα από τα πιο χαρακτηριστικά έθιμα του Δωδεκαήμερου, τα θεσσαλικά Ρουγκάτσια - Ρουγκατσάρια ή Ρογκάτσια - Ρογκατσάρια, όπως αυτό τελείται στην περιοχή της Καρδίτσας, στο χωριό Μασχολούρι Σοφάδων. Λαϊκό δρώμενο, που σχετίζεται με την αρχέγονη λατρευτική παράδοση της αρχαιότητας, συνδέεται με τη γιορτή των Θεοφανείων και έχει χαρακτήρα εξαγνιστικό και αποτρεπτικό του κακού που απειλεί την βλάστηση και την παραγωγή. Ομάδες ανδρών μεταμφιεσμένων με προβιές ζώων, μάσκες και ζωσμένοι κουδούνια, γυρνούν στους δρόμους και στα σπίτια, αναπαριστούν τη διαδικασία του γάμου, του θανάτου κ.ά., χορεύουν, και μαζεύουν προσφορές που τους δίνουν οι κάτοικοι για να τους εξευμενίσουν, τα «δωσίματα».Ανάμεσά τους η “νύφη” και ο “γαμπρός”, ντυμένοι με καραγκούνικη φορεσιά, ο “γιατρός”, ο “αράπης”, ο “παπάς”.
Κάτοικοι του Μοσχολουρίου αφηγούνται την ιστορία και την εξέλιξη του εθίμου στο χωριό τους, ενώ η κάμερα καταγράφει την αναπαράστασή του. Περιλαμβάνονται χοροί και τραγούδια των Ρογκατσιάρηδων.
Παίζουν οι μουσικοί: ΝΙΚΟΣ ΦΙΛΙΠΠΙΔΗΣ (φλογέρα), ΓΙΩΡΓΟΣ ΦΙΛΙΠΠΟΥ (κλαρίνο), ΤΑΣΟΣ ΚΟΥΤΣΙΩΛΗΣ (βιολί), ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΝΤΑΡΑΛΑΣ(τουμπελέκι), ΒΑΣΙΛΗΣ ΝΤΑΡΑΛΑΣ - ΘΩΜΑΣ ΓΚΑΣΟΣ(λαγούτο) και τραγουδά ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΓΚΟΥΖΙΩΤΗΣ.
Την πρωτοβουλία για την αναβίωση του εθίμου ανέλαβε ο τοπικός Μορφωτικός Σύλλογος «ΑΡΝΗ». Αφηγείται ο ΧΡΗΣΤΟΣ ΤΣΑΓΚΑΣ.
Ευχαριστούμε τον Νίκο Μπαζιάνα για την πολύτιμη προσφορά από το αρχείο του.
Πηγές:
