 |
| Φωτογραφία: zoe kartsaki ~ Παυσίλυπο Καρδίτσας ♥ |
Μάρτης μας ήρθι,καλώς κι άν ήρθι,Χελιδόνα έφτασι θαλασσόνα πέρασι,τη φωλιά της μέλιασι.
Μάρτη,Μάρτη μου καλέ και Φλεβάρη χιουναρέ..
*Απρίλη μου γλυκέ*,Τα πουλάκια κελαϊδούν κελαϊδούν και κλωσσούν,ανεβαίνουν στα κλαριά και φωνάζουν με χαρά
*Άφ^κα(άφησα) σύκα κι σταφύλια και σταυρό ^που(από) θυμωνίτσα,γύρ^σα πίσω δεν τα βρήκα.Βρήκα στάρια φυτρωμένα και αμπέλια κλαδεμένα*
"μέσα Μάρτ΄ς, όξ΄^ τα ψύλλια,μέσα Μάρτ΄ς, όξ΄^ τα ψύλλια,μέσα Μάρτ΄ς, όξ΄^ τα ψύλλια"....
(Παλαμιώτικο τραγούδημα Πρωτομαρτιάς)
Η χελιδόνα,με τα χελιδονίσματά της.είναι το πουλί που φέρνει μυσταγωγικά την άνοιξη, την αναβλάστηση..Ο παππούς ετοίμασε την καλαμοχελίδονα για τα μικρά παιδιά και την τρανή χελιδόνα για τα μεγαλύτερα..
σέρνοντας τον σπάγκο και τραγουδώντας "Μάρτης ήρθε καλώς κι αν ήρθε.." τα αγόρια μπουλούκια,μπουλούκια θα γυρίσουν όλο το χωριό,....οι νοικοκυρές καρτερούν τα "χελιδονάκια" να τους φέρουν το μήνυμα της άνοιξης..κεράσματα θα δώσουν,μια πεντάρα,λίγα σύκα και καρύδια ..
ο *Μάρτης ή Μαρτάκος, ένα παμπάλαιο έθιμo με Βαλκανική διασπορά, έχει τις ρίζες του στην Αρχαία Ελλάδα,στα Ελευσίνια Μυστήρια,όπου οι μύστες των Ελευσίνιων Μυστηρίων έδεναν μια κλωστή, την *Κρόκη, στο δεξί τους χέρι και το αριστερό τους πόδι...συνεχίστηκε για αιώνες..σύμφωνα με τη λαϊκή μας παράδοση την Πρωτομαρτιά,τα μικρά παιδιά φοράνε το *μάρτη εκτός από την ετοιμασία της χελιδόνας,αποβραδίς η μάνα ετοιμάζει, μια κόκκινη μια άσπρη κλωστή κλώθοντας τες με μεράκι ο "Μαρτάκος" ε΄τοιμος..τα Καραγκουνόπουλα, το φορούν στον καρπό του χεριού τους" για τη χελιδόνα"στο δεξί..μόλις τη δουν πρώτη φορά,το βγάζουν και το ρίχνουν στα ανθισμένα δέντρα να το πάρει να κάνει τη φωλιά της...για τον πελαργό στο ζερβί,στο μεσαίο δάχτυλο του χεριού για την "κιρκινέζα" στο λαιμό " για το αρνί του Πάσχα" και στο μεγάλο δάχτυλο του ποδιού τα κορίτσια ....για να μην σπάνε τη στάμνα το καλοκαίρι ..η λαϊκή μας παράδοση, λέει πως ο Μάρτης προστατεύει τα πρόσωπα των παιδιών από τον πρώτο ήλιο της Άνοιξης....για να μην τα μαυρίσει...
ΚΑΛΟ ΜΗΝΑ! ΚΑΛΗ ΑΝΟΙΞΗ!
Δείτε εδώ την σελίδα της Άννας Κουσιάντζα στο FACEBOOK: Anna Kousiantza
