Δεν θα ξεχάσω ποτέ την πρώτη μέρα που επέστρεψα από το μαιευτήριο στο σπίτι μαζί με το μωρό μου. Η ευτυχία και η συγκίνησή μου δεν μπορούσαν να συγκριθούν με καμιά άλλη χαρά που είχα ζήσει μέχρι εκείνη τη στιγμή. Η αγωνία μου όμως ερχόταν να τις συναγωνιστεί, παρόλο που είχα φροντίσει να ενημερωθώ ακόμα και για την παραμικρή λεπτομέρεια από τον παιδίατρο για όλα όσα μπορεί να χρειαζόταν το μωρό μου –τις ώρες του φαγητού και του ύπνου του, τον τρόπο που πρέπει να το αλλάζω και να το κάνω μπάνιο. Όμως αυτά θα ήταν αρκετά;
Τι χρειάζεται πραγματικά;
Τελευταίες έρευνες αποκαλύπτουν πως η υγιής ανάπτυξη ενός μωρού βασίζεται στην κάλυψη περισσότερων αναγκών από αυτές που εμείς θεωρούμε βασικές. Οι βιολογικές του ανάγκες είναι εξίσου σημαντικές με τις συναισθηματικές, γι’ αυτό και επηρεάζουν με την ίδια ισχύ όλους τους τομείς της ανάπτυξής του. Πιο συγκεκριμένα, η ανάπτυξη του συναισθηματικού δεσμού του μωρού με τους γονείς του παίζει καθοριστικό ρόλο στη σωματική, ψυχική και διανοητική του ανάπτυξη και υγεία. Και η αγάπη μόνο δεν αρκεί. Υπάρχουν κι άλλες συναισθηματικές ανάγκες που δεν καλύπτονται μόνο από την έκφραση των δικών μας συναισθημάτων, κι άλλα πράγματα που έχει ανάγκη το μωρό μας για την ισορροπημένη και υγιή ανάπτυξή του. Ευτυχώς, οι τρόποι για να του τα εξασφαλίσουμε είναι πολλοί.
Θηλασμός για υγεία και συναισθηματική ανάπτυξη
Το μητρικό γάλα αποτελεί την ιδανικότερη τροφή για το νεογέννητο, καθώς ενισχύει την άμυνα του οργανισμού του απέναντι σε ιούς και μικρόβια, ενώ το προστατεύει από λοιμώξεις, βρεφικές ασθένειες και αλλεργικές αντιδράσεις. Τα μωρά που θηλάζουν έχουν επίσης καλύτερη κατατομή στην άνω και κάτω γνάθο, ενώ αναπτύσσουν την αίσθηση της γεύσης και της όσφρησης, αλλά και την αντίληψή τους σε μεγαλύτερο βαθμό. Το βρέφος όμως έχει ανάγκη το θηλασμό όχι μόνο για να τραφεί, αλλά και για να έρθει σε πιο στενή επαφή με τη μητέρα του, κάτι που είναι πολύ σημαντικό τόσο για εκείνη όσο και για το μωρό, αφού έτσι μπαίνουν οι βάσεις για την πιο σημαντική σχέση της ζωής του. Για το λόγο αυτό, το μωρό θα πρέπει να θηλάζει σε ήρεμη ατμόσφαιρα, χωρίς άγχος, πίεση ή βιασύνη. Έτσι, θα νιώθει ήρεμο και ασφαλές, ενώ θα δημιουργηθούν οι κατάλληλες βάσεις για τη μετέπειτα ομαλή ψυχολογική του ανάπτυξη.
Καλός ύπνος για δύναμη και ψυχική ισορροπία
Η έκφραση που όλοι γνωρίζουμε «ο ύπνος τρέφει τα μωρά» αποδεικνύεται σοφή σύμφωνα με τις τελευταίες μελέτες για τις ανάγκες των βρεφών. Για να καταλάβετε πόσο σημαντικός είναι ο ύπνος γι’ αυτά, σκεφτείτε πως ένα νεογέννητο κοιμάται το 80% του 24ώρου. Τα οφέλη του ύπνου είναι πολλά και αναντικατάστατα για τον οργανισμό του. Όταν το βρέφος κοιμάται, ο οργανισμός του δυναμώνει, αποκτά αντοχές, ο εγκέφαλός του ξεκουράζεται και εξασφαλίζει ισορροπία πνευματική και σωματική.
Το χτίσιμο της αυτοπεποίθησης
Όλοι οι άνθρωποι έχουν την ανάγκη να νιώθουν σίγουροι για τον εαυτό τους, να πιστεύουν στις δυνατότητές τους τόσο οι ίδιοι, όσο και οι άνθρωποι του περιβάλλοντός τους. Με λίγα λόγια, έχουν ανάγκη να νιώθουν αυτοπεποίθηση. Αυτό όμως που δεν γνωρίζουν πολλοί είναι πως η ανάγκη αυτή γεννιέται από τους πρώτους κιόλας μήνες της ζωής ενός ανθρώπου. Έτσι και το μωρό μας έχει ανάγκη να νιώθει πως το εκτιμάμε και το σεβόμαστε. Πως είμαστε πραγματικά δίπλα του και πιστεύουμε στις δυνάμεις του. Πως είναι για μας ξεχωριστό για όλα όσα μπορεί, αλλά και για όσα δεν μπορεί να κάνει. Δείξτε του λοιπόν πόσο σημαντικές είναι για σας οι δημιουργίες του από πλαστελίνη ή ακόμα βάλτε στο δωμάτιό του τους πρώτους του πίνακες ζωγραφικής. Αναγνωρίστε τα ταλέντα του και βοηθήστε το να τα αναπτύξει. Αλλά ακόμα κι αν δεν τα καταφέρνει μη δείχνετε απογοητευμένοι. Έτσι, θα αναπτύξει υγιή αυτοπεποίθηση, εμπιστοσύνη στον εαυτό του και εσωτερική ασφάλεια.
Η πολύπλευρη σημασία της ομιλίας
Το μωρό μαθαίνει την ανθρώπινη ομιλία ακούγοντας αυτούς που του μιλούν. Όταν όμως εμείς του μιλάμε, δεν το φέρνουμε απλά σε επαφή με το λόγο, αλλά καλύπτουμε κι άλλες πολύ βασικές ανάγκες του, όπως, π.χ., την ανάγκη του για επικοινωνία, την ανάγκη να γνωρίσει τον κόσμο γύρω του, αλλά και την ανάγκη του για ανάπτυξη της σκέψης του. Ακόμα κι αν το ίδιο δεν μπορεί να μας απαντήσει, μιλώντας του το κάνουμε να νιώθει πολύ όμορφα, αλλά και πολύ κοντά μας. Η ομιλία όμως δεν βοηθά μόνο στην επικοινωνία, αλλά συμβάλλει και στην ανάπτυξη της σκέψης του. Ο λόγος βοηθά στη δημιουργία και στην εξέλιξη της σκέψης, λειτουργώντας πολλές φορές ως βάση και ως στήριγμα απαραίτητο γι’ αυτή. Με τη βοήθειά του το μωρό αρχίζει να δημιουργεί τους πρώτους εσωτερικούς μονολόγους, μέσω των οποίων δημιουργούνται και οι πρώτες εικόνες για τον κόσμο, αλλά και για τον εαυτό του σε σχέση με ό,τι το περιβάλλει.
Προσωπικός χρόνος
Αν το μωρό σας μπορούσε να μιλήσει, τότε σίγουρα θα υπήρχαν στιγμές που θα σας έλεγε «θέλω να παίξω λίγο μόνο μου». Γιατί μπορεί η ανάγκη του να μας νιώθει κοντά του να είναι μεγάλη, εξίσου σημαντικό είναι όμως για εκείνο να έχει τον προσωπικό του χώρο, τα «δικά του» αντικείμενα, τα οποία αποτελούν και τα πρώτα του ερεθίσματα. Θέλει να γνωρίσει το περιβάλλον του, να αναγνωρίσει τα καθημερινά ερεθίσματα έχοντας ελευθερία στις κινήσεις του, χωρίς να το περιορίζουν ή να του δείχνουν τι να κάνει. Περνώντας δημιουργικές ώρες μόνο του, αρχίζει να γνωρίζει και να αξιοποιεί τις δυνάμεις και τις ικανότητές του, ενώ παράλληλα ανακαλύπτει και εξερευνά τον κόσμο γύρω του, αποκτώντας την αίσθηση της ελευθερίας και της αυτονομίας.
Υγιείς σχέσεις, υγιή μωρά
Οι συνθήκες που επικρατούν μέσα στο σπίτι στο οποίο μεγαλώνει ένα μωρό επηρεάζουν τόσο τον ψυχισμό του όσο και τη διανοητική του κατάσταση, αλλά αποτελούν και τις βάσεις για την ανάπτυξη της ευφυΐας του. Ένα τέτοιο περιβάλλον στο οποίο οι σχέσεις είναι υγιείς και κάνουν το μωρό να νιώθει αγάπη, σεβασμό και ασφάλεια είναι ιδανικό για την πνευματική και σωματική του εξέλιξη. Θα το βοηθήσει να λειτουργεί νιώθοντας ασφάλεια και όχι φόβο, γιατί θα είναι σίγουρο τόσο για τον εαυτό του, όσο και για την αγάπη και τη στήριξη των δικών του ανθρώπων. Αντίθετα, ένα περιβάλλον στο οποίο επικρατούν φωνές, ένταση, καβγάδες, αδιαφορία απέναντι σε συναισθηματικές ανάγκες και αρνητική διάθεση θα κάνει το μωρό να νιώθει ανασφάλεια για τον εαυτό του και τους άλλους, άγχος και φόβο, κάτι που θα μπλοκάρει τη μετέπειτα εξέλιξή του. Το συναίσθημα αυτό καλύπτεται όχι μόνο με τις καθημερινές δραστηριότητες του μωρού με την οικογένειά του αλλά και των υπόλοιπων μελών μεταξύ τους. Αν αυτές οι πρώτες και πιο καταλυτικές σχέσεις του καλύψουν τις συναισθηματικές του ανάγκες, τότε θα μπορέσει να ανακαλύψει τον κόσμο και να ενταχθεί σε αυτόν πιο ομαλά νιώθοντας μεγαλύτερη ασφάλεια και σιγουριά.
Χάδια και αγκαλιές…
Η αγαπημένη στιγμή για κάθε γονιό είναι η στιγμή που χαϊδεύει και αγκαλιάζει το μωρό του. Όση ανάγκη νιώθετε εσείς να έχετε αυτή την επαφή μαζί του, άλλη τόση νιώθει κι εκείνο. Και η ανάγκη του αυτή συνδέεται όχι μόνο με την ψυχική του υγεία, αλλά και με τη σωματική και πνευματική του ανάπτυξη. Πρόσφατες έρευνες που πραγματοποιήθηκαν στις ΗΠΑ έδειξαν πως η στοργική σωματική επαφή βοηθά στην αύξηση του βάρους των βρεφών, αλλά και στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού τους συστήματος. Και όλα αυτά είναι θέμα… εγκεφάλου! Κάθε φορά που εσείς αγγίζετε τρυφερά το μωρό σας, ένα κρανιακό νεύρο, το βλαστικό, διεγείρεται και η γαστρεντερική δραστηριότητα βελτιώνεται μέσω της απελευθέρωσης ορμονών όπως είναι η ινσουλίνη. Οι ορμόνες αυτές βοηθούν τον οργανισμό του μωρού να απορροφήσει καλύτερα τις τροφές και κατά συνέπεια να πάρει το βάρος που προβλέπεται. Αντίστοιχα, η αγάπη, η τρυφερότητα και η ασφάλεια που νιώθει μέσω της αφής, από την οποία το μωρό λαμβάνει τα πρώτα του μηνύματα, συνδέονται με την αύξηση της άμυνας του οργανισμού και με την καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού του συστήματος. Η ευεργετική επίδραση της τρυφερότητας όμως δεν περιορίζεται εκεί. Σύμφωνα με έρευνες, το στοργικό άγγιγμα έχει την ικανότητα να μειώνει το άγχος των βρεφών, αλλά και να βοηθάει στην ανάπτυξη του εγκεφάλου τους. Μάλιστα, τα πορίσματα έδειξαν πως τα μωρά που έχουν στοργικές μητέρες έχουν περισσότερες πιθανότητες να γίνουν έξυπνα παιδιά και ενήλικοι. Κάθε φορά, λοιπόν, που χαϊδεύετε, αγκαλιάζετε ή κάνετε μασάζ στο μωρό σας, βοηθάτε την ψυχή του, το σώμα του, την υγεία του, αλλά και το μυαλό του.
Η αγάπη, η τρυφερότητα και η ασφάλεια που νιώθει μέσω της αφής, από την οποία το μωρό λαμβάνει τα πρώτα του μηνύματα, συνδέονται με την καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού του συστήματος.
www.healthierworld.gr
