 |
| Φωτογραφία: mgdlnvlgr8, Σταυρος Κακ, Kiritsis Photography |
Γράφει ο Αριστομένης Καλυβιώτης
Ο Κώστας Γρηγοράκος (1937-2009) ήταν αυτοδίδακτος μουσικός, τραγουδούσε και έπαιζε μπουζούκι.Γεννήθηκε και έζησε στην Καρδίτσα. Παλιότερα, εμφανίζονταν κατά διαστήματα στα λαϊκά πάλκα της πόλης μας. Ασχολήθηκε και με τη δημιουργία λαϊκών τραγουδιών. Δεν έγινε ποτέ «φίρμα», και τα τραγούδια του δεν έγιναν μεγάλες επιτυχίες.
Είχε και αυτός την ίδια μοίρα με τους περισσότερους μουσικούς της επαρχίας που, ζώντας μακριά από την Αθήνα, έμειναν έξω από τα μουσικά δρώμενα της εποχής τους. Παρά το γεγονός ότι αρκετά από τα τραγούδια του, δεν υστερούσαν σε τίποτα από τα άλλα λαϊκά που
κυκλοφορούσαν οι μεγάλες δισκογραφικές εταιρείες, ο ίδιος δεν κατάφερε να κάνει αξιόλογη καριέρα και να γίνει ευρύτερα γνωστός εκτός Καρδίτσας. Τα τραγούδια του δεν μεταδόθηκαν ποτέ από το ραδιόφωνο.
Έγραψε όμως, σε μουσική και στίχους, πάνω από ογδόντα λαϊκά τραγούδια. Τόσα
τουλάχιστον. έχουν εντοπισθεί μέχρι στιγμής ηχογραφημένα. Κάποια απ’ αυτά τα τραγούδησε ο ίδιος. Συγκεκριμένα, κυκλοφόρησαν τη δεκαετία του 1980, δύο τουλάχιστον «νόμιμες1» δικές του κασέτες. Στη μία που τιτλοφορείται «Σεβασμό στο λαϊκό2» τραγουδάει πέντε τραγούδια ο Μίκης Γκιουλέκας και επτά ο ίδιος. Στην άλλη που τιτλοφορείται «Επιστροφή με ρεμπέτικα3», τραγουδάει όλα τα τραγούδια ο ίδιος. Πολλά τραγούδια του όμως ηχογραφήθηκαν και κυκλοφόρησαν σε «νόμιμες» κασέτες από άλλους τραγουδιστές, στην πλειοψηφία τους Καρδιτσιώτες. Όπως τους: Φόρη Κωστούλα4,Λάμπρο Ρωμανό5, Χρίστο Μπούρα6, Απόστολο Αμπράζη7, Αιμίλιο Δίκο και άλλους.
Δυο από τα τραγούδια του Κ. Γρηγοράκου, αναφέρονται στην Καρδίτσα. Το πρώτο είναι το «Καρδιτσιώτης μάγκας». Είναι ζεϊμπέκικο και το ηχογράφησε ο ίδιος.
Είμαι Καρδιτσιώτης μάγκας,
είμαι και καλό παιδί,
κι’ αν τα πίνω μέχρι φράγκο,
δε μου καίγεται καρφί (2).
Άντε φίλε στην υγειά μας,
τα ποτήρια να σπαστούν,
κι’ άν ακόμα αμφιβάλλεις,
άλλους ρώτα να σου πούν ́ (2).
Πιάσε από την οδό [........]8,
κάτω στο Συνοικισμό,
σύρε Μάριο, Μπαλογιάννη,
ρώτησε και το «Μοσκιό» (2).
Πιάσε από τη Φαναρίου,
κάτω στα Εργατικά,
κι’ όπ’ αλλού υπάρχουν στέκια,
που γλεντάει η μαγκιά,
κι’ οπ’ αλλού υπάρχουν στέκια, που χορεύει η εργατιά.
Το τραγούδι είναι αφιερωμένο στην Καρδίτσα και στους «μάγκες» της, όποιοι κι’ αν ήταν αυτοί. Πρέπει να γράφτηκε προς το τέλος της δεκαετίας του 1960. Στους στίχους του «Καρδιτσιώτη μάγκα», γίνεται αναφορά σε λαϊκές συνοικίες τής πόλης μας,καθώς και σε κάποια μικρά κέντρα διασκέδασης.
«Φαναρίου» είναι η γνωστή συνοικία στο δυτικό άκρο της Καρδίτσας.
«Συνοικισμός» είναι η συνοικία που εγκαταστάθηκαν οι Μικρασιάτες πρόσφυγες που ήρθαν στην πόλη μας μετά το 1922.Βρίσκεται μετά το τέρμα της οδού Κουμουνδούρου ανατολικά της τότε οδού Στρατώνων (σημερινή Χαρ. Φλωράκη), απέναντι ακριβώς από το Στρατόπεδο.
«Εργατικά», είναι οι εργατικές κατοικίες που είναι βόρεια της συνοικίας των Καμινάδων.
Για το κέντρο τού Μπαλογιάννη που βρίσκεται κοντά στην εκκλησία του Αγίου Νικολάου (λειτουργεί συνέχεια μέχρι σήμερα), έχουν γραφεί πολλές πληροφορίες σε προηγούμενα δημοσιεύματα.
Το ίδιο και για το κεντράκι του Μάριου Γκίφα (1930-1981), που βρισκόταν στην οδό Ταυρωπού, απέναντι από τα κτίρια της Ένωσης Γεωργικών Συνεταιρισμών. Ονομαζόταν
«Νυχτερίδα» και έχει γκρεμιστεί. «Μοσκιός» ήταν το παρατσούκλι του Κώστα Σωτηρίου Θεολόγη (1925-1984) και μ’ αυτό ήταν περισσότερο γνωστός. Ο Κ. Θεολόγης στη δεκαετία του 1950, άνοιξε και λειτούργησε στην Καρδίτσα πολλά κέντρα διασκέδασης. Σύμφωνα με προφορικές πληροφορίες, για ένα διάστημα είχε την εκμετάλλευση του μπάρ των ΣΕΚ (Σιδηρόδρομοι Ελληνικού Κράτους) στο κτίριο του Σταθμού τών τραίνων. Ένα μικρό δωμάτιο στην άκρη του Σταθμού ήταν αυτό το μπάρ, αλλά τα καλοκαίρια εμφανίζονταν στον κήπο του λαϊκές ορχήστρες. Λόγω έλλειψης χώρου, οι τραγουδίστριες άλλαζαν ρούχα στις τουαλέτες του Σταθμού!! Αργότερα ο «Μοσκιός» είχε μια παράγκα -κέντρο την αποκαλούσε– στο ύψος περίπου της διασταύρωσης των οδών Ταλιαδούρου και Σαρανταπόρου (που δεν ήταν ακόμα πλήρως διανοιγμένη). Τελικά στις αρχές της δεκαετίας του 1960, άνοιξε μπουζουξίδικο στην οδό Φοίνικος (που είναι πάροδος της Φαναρίου), απέναντι από την εκκλησία του Αγίου Δημητρίου. Εκεί ακριβώς που είναι σήμερα το σπίτι του. Το ονόμασε «Μαντουβάλα»,αλλά στον περισσότερο κόσμο ήταν γνωστό ως «του Μοσκιού». Τα καλοκαίρια έβγαζε τραπέζια στην αυλή, και είχε φυτέψει γύρω-γύρω ηλιόσπορους. Απ’ ότι μας είπε ένας κάτοικος της περιοχής, οι πιτσιρικάδες τής γειτονιάς τρύπωναν στο διπλανό οικόπεδο, για να βλέπουν απ’ εκεί τις ορχήστρες με τις «αντζουλίνες». Έτσι αποκαλούσαν τότε τις τραγουδίστριες. Ένας δαιμόνιος πιτσιρικάς μάλιστα, έπαιρνε από τους άλλους εισιτήριο, για να τους βάζει μέσα στο οικόπεδο!!
Ώσπου την επόμενη χρονιά ο πατέρας του-ιδιοκτήτης του διπλανού οικοπέδου, έκτισε στο σύνορο με τον «Μοσκιό» μάντρα, και έτσι σταμάτησε αυτή η πρωτότυπη «επιχείρηση». Το
1967 ο «Μοσκιός» μεταφέρθηκε σε νέο κτίριο, στο τέρμα της οδού Φαναρίου και στο βορεινό μέρος του δρόμου. Ήταν μία γεωργική αποθήκη από τσιμεντόλιθους, σε απόσταση 15-20 μέτρων από το δρόμο, που μετατράπηκε σε μπουζουξίδικο. Το νέο κέντρο ονομάστηκε «Βεντέτα». Ή «Βεντέτα» λειτούργησε με το ίδιο όνομα περίπου μέχρι το 1969 περίπου. Κατόπιν ανέλαβαν τη διεύθυνση οι Βασ. Τσιλίκας και Παν. Κουτσώνης (Κατσιαμάκας) και μετονομάστηκε σε «Καρδιτσιώτικο Σαλόνι».
Λειτούργησε μέχρι το 1973-74 περίπου. Όταν έκλεισε. μετατράπηκε διαδοχικά σε συνεργείο, ταβέρνα κ.ά. Υπάρχει κλειστή ακόμα και σήμερα.
Όταν νυχτώνει το φως θαμπώνει,
βάζει η Καρδίτσα τα γιορτινά,
μέσ’ τα πολλά της παλιά κουτούκια,
το πανηγύρι τώρ’ αρχινά.
Με ένα ντέφι και μια κιθάρα,
ένα μπουζούκι απ’ τα παλιά,
χορεύει ο μάγκας βαρύ τραγούδι,
Θεέ μου να μη βγει μιλιά.
Όταν νυχτώνει το φως θαμπώνει,
βγάζει σεργιάνι η νύχτα το σεβντά,
Καρδίτσα μάγισσα που μας τα φέρνεις,
τα μεγαλεία σου τα λαϊκά.
Αλλά και στις ζωντανές του εμφανίσεις ο Γρηγοράκος, αυτοσχεδίαζε και τοποθετούσε στίχους που αφορούν την Καρδίτσα πάνω σε γνωστά τραγούδια. Έτσι στο τραγούδι του
Γιώργου Μουφλουζέλη «Που ’σουν μάγκα το χειμώνα», στις τρεις τελευταίες στροφές τραγουδούσε:9
Μπάρμπα Γιάννη σαν πεθάνεις (3),
το τζουρά τι θα τον κάνεις.
Θα τον δώσω στην Καρδίτσα (3),
γιατί είν’ όλοι ντερβίσα.
Γιατί ξέρουν και γλεντάνε (3),
κι όσα έχουν τα χαλάνε.
Τα δυο τραγούδια που παρουσιάστηκαν, αλλά και τα περισσότερα του Γρηγοράκου, είναι απλοϊκά στη δομή τους και παραπέμπουν σε καταστάσεις που ανήκουν πλέον στο παρελθόν. Σήμερα μόνο λίγα απ’ αυτά, και κυρίως εκείνα που τραγούδησε ο Μίμης Γκιουλέκας, ακούγονται στο διαδίκτυο.
Ευχαριστούμε για τη βοήθειά, τους:
Αντώνη Κόντο, Βασίλη Σισίκη, Χρίστο Αναγνωστόπουλο, Πολύκαρπο Νίκου και Σωκράτη Χασιαλή.
2. Κυκλοφόρησε από την αθηναϊκή εταιρεία δίσκων CRONOS.Στοιχεία κασέτας NSGR 148.
3.Κυκλοφόρησε από την καρδιτσιώτικη εταιρεία δίσκων HELLAS SOUND. Στοιχεία κασέτας HS 150.
4.Κυκλοφόρησαν το 1993 σε κασέτα από την αθηναϊκή εταιρεία δίσκων CRONOS με τίτλο «Νιώθω μ’ αγαπάς». Στοιχεία κασέτας NS 370.
5. Κυκλοφόρησαν γύρω στο 1991 σε κασέτα και αργότερα σε CD, από την τρικαλινή εταιρεία δίσκων ΗΧΟΓΕΝΝΗΣΗ. Στοιχεία δίσκου CD ΗΧ 1014.
6. Κυκλοφόρησαν το 1989 σε κασέτα με τίτλο «Ο χαμός του Αγγελόπουλου» από την εταιρεία δίσκων CRONOS. Στοιχεία κασέτας ΝSGR 219.
7. Κυκλοφόρησαν σε κασέτα με τίτλο «Χειροκροτήστε την» και αργότερα σε CD από την εταιρεία δίσκων CRONOS. Στοιχεία δίσκου CD ΝS 452. Άλλα τραγούδια του Γρηγοράκου είχαν κυκλοφορήσει το 1989 σε κασέτα με τίτλο «Τα νυχτερινά», από την ίδια εταιρεία CRONOS. Στοιχεία κασέτας ΝSGR 220.
8. Δεν ήταν δυνατόν να «απομαγνητοφωνηθεί» η λέξη που ακούγεται στην ηχογράφηση.
9. Από κασέτα “live”, που δεν κυκλοφόρησε στο εμπόριο.
Ευχαριστούμε πολύ τον κύριο Αριστομένη Καλυβιώτη για την άδεια δημοσίευσης της εργασίας του.Έχει πρωτοδημοσιευτεί στην εφημερίδα "ΝΕΟΣ ΑΓΩΝ" .
Το τραγούδι «Καρδιτσιώτης μάγκας» δεν το βρήκαμε πουθενά?
Σας παρακαλούμε όποιος το έχει και μπορεί ας μας το στείλει...
