Η προσπάθεια γενίκευσης των Πρότυπων και Πειραματικών Σχολείων δεν είναι ξεκομμένη από την υπόλοιπη αντιεκπαιδευτική πολιτική. Συνδέεται άμεσα με την προσπάθεια να ενισχυθεί η διαφοροποίηση, η πολυκατηγοριοποίηση, η δημιουργία σχολείων πολλών ταχυτήτων. Δεν έχει καμία σχέση με την αναγκαία αναβάθμιση για όλα τα σχολεία ανεξάρτητα από την περιοχή, τις οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες, τη σύνθεση μαθητικού πληθυσμού
Ο βασικός ρόλος της εκπαιδευτικής διαδικασίας δε θα πρέπει να υποβαθμίζεται στην «εκπαίδευση των λίγων άριστων μαθητών», αλλά να είναι η ανύψωση του μορφωτικού επιπέδου ανεξαιρέτως όλων των παιδιών ανεξάρτητα από την οικονομική κατάσταση, τη φυλή, το χρώμα και τη θρησκεία. Αυτή πρέπει να είναι η πραγματική πρόκληση του κάθε σχολείου και του κάθε εκπαιδευτικού και στον τομέα αυτό χρειάζεται στήριξη και βοήθεια, οι οποίες δεν δίνονται. Αποτελεί μεγάλη υποκρισία του Υπ. Παιδείας όταν μετά από ένα χρόνο πανδημίας έχει πραγματικά αφήσει χιλιάδες σχολεία, μαθητές και εκπαιδευτικούς κυριολεκτικά στην τύχη τους, χωρίς κανένα ουσιαστικό μέτρο, να μιλά για «αριστεία» των λίγων.
Τα Πειραματικά σχολεία στην πράξη, μετατρέπονται όλο και πιο πολύ σε Πρότυπα χωρίς να εκπληρώνουν τον πραγματικό τους ρόλο.
Ποιες όμως θα είναι οι συνέπειες για τους εκπαιδευτικούς στην περίπτωση που οι σύλλογοί τους αποφασίσουν να τα μετατρέψουν σε Πρότυπα ή Πειραματικά;
1. Στα σχολεία αυτά δεν υπάρχουν Οργανικές Θέσεις αλλά υπηρετούν εκπαιδευτικοί «επί θητεία» όπως προβλέπεται στις παραγράφους 15 και 16 στο Άρθρο 19 του Ν.4692. Έτσι όλοι οι υπάρχοντες εκπαιδευτικοί του σχολείου χάνουν αυτόματα την οργανική τους θέση.
2. Στα σχολεία αυτά οι εκπαιδευτικοί πρέπει να διαθέτουν αυξημένα προσόντα, όπως μεταπτυχιακά, διδακτορικά, δημοσιεύσεις, συμμετοχή σε έρευνες και προγράμματα, γενικότερα μια τεράστια γκάμα προσόντων που περιγράφονται στα κριτήρια πρόσληψης των εκπαιδευτικών οι οποίοι θα καταταγούν σε μία σειρά κατάταξης. Αλλά δε αρκούν μόνο αυτά. Προβλέπεται και η συνέντευξη που θα κρίνει την τελική σειρά κατάταξης.
3. Οι εκπαιδευτικοί του σχολείου που δεν έχουν τα παραπάνω «προσόντα» μπορούν να παραμείνουν στο σχολείο με διετή θητεία, «προκειμένου να επιμορφωθούν» και να προσαρμοστούν στις νέες απαιτήσεις. Στο τελευταίο έτος της θητείας τους αξιολογούνται και όσοι αξιολογηθούν θετικά συνεχίζουν την τετραετή θητεία τους, όσοι όμως αξιολογηθούν αρνητικά ή δεν θελήσουν να αξιολογηθούν, χάνουν την τοποθέτησή τους. Δηλαδή μπαίνουν στη διαδικασία αναζήτησης θέσης σε σχολείο της ίδιας ομάδας και εφ’ όσον δεν υπάρχει τέτοια ,σε σχολεία όμορης ομάδας.
4. Στα σχολεία αυτά, εκτός από την εσωτερική και εξωτερική αξιολόγηση της σχολικής μονάδας και του εκπαιδευτικού έργου, που είναι αυτή η αξιολόγηση την οποία αρνηθήκαμε με την μαζική συμμετοχή μας στην απεργία –αποχή, προβλέπεται και η ατομική αξιολόγηση των εκπαιδευτικών:
“Ο Συντονιστής Εκπαιδευτικού Έργου αξιολογεί τη διδακτική επάρκεια του εκπαιδευτικού, ύστερα από συνολική εκτίμηση του έργου του, η οποία περιλαμβάνει παρατήρηση της διδασκαλίας στην τάξη και εκτίμηση του φακέλου με τις εργασίες και το διδακτικό υλικό, που ο εκπαιδευτικός παραχωρεί στους μαθητές”.
Φυσικά, η έκθεση απόδοσης του σχολείου (έκθεση εσωτερικής αξιολόγησης αλλά και της εξωτερικής )αναρτάται στην ιστοσελίδα του σχολείου, έτσι ώστε να μπορεί ο καθένας να γνωρίζει αν αυτό το σχολείο είναι “καλό” ή όχι, ή αν το διπλανό ΠΠΣ είναι “καλύτερο” κλπ...
5. Τα εργασιακά δικαιώματα ακόμα και το διδακτικό ωράριο των εκπαιδευτικών τίθεται υπό αμφισβήτηση αφού το ΥΠΠΑΙΘ μπορεί να το τροποποιεί κατά το δοκούν (παράγραφο 23 του Άρθρου 19). Υπήρχε και στον προηγούμενο νόμο για τα πειραματικά και θα αξιοποιηθεί ποικιλοτρόπως...
Η γενίκευση των Πρότυπων και Πειραματικών σχολείων σε κάθε περιοχή, η επιλογή και η συγκέντρωση των «καλών» μαθητών αντικειμενικά υποβαθμίζει το σύνολο των σχολείων, ανακατανέμει το μαθητικό δυναμικό, καταργεί τα γεωγραφικά όρια, ανοίγει το δρόμο για την επιλογή σχολείου από τους γονείς. Αντικειμενικά ανοίγει ο δρόμος για τη δημιουργία σχολείων πολλών ταχυτήτων, με διαφορετική χρηματοδότηση, διαφορετικό πρόγραμμα, διαφορετικά μαθήματα. Οι στοχεύσεις της λεγόμενης «εσωτερικής και εξωτερικής αξιολόγησης» που απέρριψε μαζικά ο κλάδος με τη μαζική συμμετοχή στην απεργία – αποχή υπηρετούνται και μέσα από την επέκταση τέτοιων θεσμών.
Είμαστε της γνώμης πως τα πειραματικά σχολεία είναι χρήσιμα μόνο στο βαθμό που :
1. εστιάζουν στη χρήση νέων μεθόδων διδασκαλίας
2. υλοποιούν πειραματικές δράσεις και πιλοτικά προγράμματα που αφορούν το σύνολο της σχολικής ζωής υπό την εποπτεία Παιδαγωγικών Τμημάτων Δημοτικής Εκπαίδευσης κι όχι των οργανισμών του Υπουργείου Παιδείας με επιστημονική και παιδαγωγική ελευθερία κι όχι κατά παραγγελία της αγοράς "καινοτομίες"
3. αποτελούν εργαστηριακό χώρο πειραματισμού όχι σε τεχνητές συνθήκες αλλά με "πραγματικούς" εκπαιδευτικούς της μαχόμενης εκπαίδευσης κι όχι "πρότυπα" εκπαιδευτικών φτιαγμένα με "προσόντα" στελεχών προθύμων να υπηρετήσουν άκριτα κάθε αντιεκπαιδευτική ιδέα.
4. Λειτουργούν με δημοκρατία , κόντρα στο αποτυχημένο φεουδαλικό μοντέλο της κατ΄ ευφημισμό εκπαιδευτικής ηγεσίας"
5. Με επιμορφώσεις σε όλους τους εκπαιδευτικούς που αφορούν στην εκπαιδευτική πρακτική και που επιστρέφουν στην τάξη.
Θέλουμε πειραματικά σχολεία δηλαδή που θα αποτελέσουν πολλαπλασιαστές αναβάθμισης σε πραγματικές συνθήκες με τους πιο αδύναμους κοινωνικά και μαθησιακά μαθητές κι όχι με συνθήκες προαποφασισμένης επιτυχίας που μετατρέπουν το πειραματικό σε σχολείο της κοινωνικής ελίτ.
Θέλουμε πειραματικά σχολεία που υπηρετούν τη γνώση για την αναβάθμιση της παρεχόμενης για όλους (και ιδίως γι' αυτούς που το δημόσιο σχολείο είναι η μόνη επιλογή) τους μαθητές
Ένα τέτοιο σχολείο θα ήταν χρήσιμο και θα ήταν δυνατό να δημιουργηθεί, σε υποβαθμισμένες οικονομικά και με πολύ λίγες πολιτιστικές προσλαμβάνουσες περιοχές και σε κάθε περίπτωση με πραγματικό μαθητικό πληθυσμό και με ΟΛΕΣ τις προαναφερθείσες προϋποθέσεις.
Καλούμε τους Συλλόγους Διδασκόντων να μην αιτηθούν την ένταξη στο θεσμό των Πρότυπων και Πειραματικών σύμφωνα με την εγκύκλιο του Υπουργείου και να δυναμώσουν, από κοινού με τους γονείς, τον αγώνα για ουσιαστική αναβάθμιση της εκπαίδευσης για όλα τα παιδιά, για την ικανοποίηση των σύγχρονων μορφωτικών αναγκών των παιδιών του λαού μας.
